Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili feshi halinde; BK'nın 61 ve izleyen maddeleri gereğince ve “haksız iktisap kuralları” uyarınca, taraflar birbirlerine verdiklerinin iadesini ve bu kapsamda karşılıklı olarak mal varlıklarına kattıklarının geri verilmesini isteyebilirler. Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin “geriye etkili sonuç doğurur” şekilde feshine dair verilen mahkeme kararının kesinleştiği tarih itibariyle taraflar yararına haksız iktisap gerçekleşmiş olur. Bu hukuksal nedenle somut olayda davacı yüklenici tarafından yasal şekilde yapılan inşaatın ya da inşaat kısmının bedelinin uzman bilirkişi kurulu aracılığıyla yerinde keşif yapılmak suretiyle serbest piyasa rayiçlerine göre yanlar arasındaki arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin feshine ilişkin mahkeme kararının kesinleştiği tarih olan 06/03/2013 tarihi itibariyle belirlenmesi gerekir....
"İçtihat Metni"Mahkemesi :Asliye Hukuk Mahkemesi Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki davacı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü: - K A R A R - Dava, kat karşılığı inşaat sözleşmesinden kaynaklanan sözleşmenin tapudaki şerhinin terkini talebine ilişkin olup mahkemece davanın reddine dair verilen karar davacı tarafından temyiz edilmiştir....
Tüketici Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü: K A R A R Dava, kat karşılığı inşaat sözleşmesinin feshi, sözleşmenin tapudan terkini ve tazminat istemine ilişkindir. ... 7. Asliye Hukuk Mahkemesince; uyuşmazlığın tüketici işleminden kaynaklandığı gerekçesi ile görevsizlik kararı verilmiştir. ... 3. Tüketici Mahkemesince ise; davacının tüketici tanımına uymadığı gerekçesi ile görevsizlik kararı verilmiştir. 28.05.2014 tarihinde yürürlüğe giren 6502 sayılı Kanunun 3/1. maddesinin (l) bendinde "gerçek veya tüzel kişilerle tüketiciler arasında kurulan eser sözleşmelerini" tüketici işlemi kapsamına almıştır....
Noterliği'nce düzenlenen 16/03/1998 tarih ve 13221 yevmiye numaralı kat karşılığı inşaat sözleşmesi bulunduğu, davadaki Köymenler vs. adlı gerçek kişilerin arsa sahipleri, şirket ve kooperatifin yüklenici ve ...'nin de şirket ortağı olduğu tarafların kabulünde olup dosyada incelenen sözleşme ve diğer ilgili belgelerden anlaşılmaktadır. Asıl ve birleşen davalardaki uyuşmazlık konuları özet olarak; "kat karşılığı inşaat sözleşmesi gereğince bir tarafta yükleniciler diğer tarafta arsa sahipleri olarak edimlerin yerine getirilip getirilmediği, buna göre istek konusu yapılan tapu iptali ve tescil ile tazminat koşullarının oluşup oluşmadığı" noktalarında toplanmaktadır....
Noterliği'nce düzenlenen 16/03/1998 tarih ve 13221 yevmiye numaralı kat karşılığı inşaat sözleşmesi bulunduğu, davadaki Köymenler vs. adlı gerçek kişilerin arsa sahipleri, şirket ve kooperatifin yüklenici ve T17'nin de şirket ortağı olduğu tarafların kabulünde olup dosyada incelenen sözleşme ve diğer ilgili belgelerden anlaşılmaktadır. Asıl ve birleşen davalardaki uyuşmazlık konuları özet olarak; "kat karşılığı inşaat sözleşmesi gereğince bir tarafta yükleniciler diğer tarafta arsa sahipleri olarak edimlerin yerine getirilip getirilmediği, buna göre istek konusu yapılan tapu iptali ve tescil ile tazminat koşullarının oluşup oluşmadığı" noktalarında toplanmaktadır....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Asıl dava, kat karşılığı inşaat sözleşmesinden kaynaklanan müspet zararın tahsili, birleşen 2016/195 Esas sayılı dava kat karşılığı inşaat sözleşmesinin feshi ve şerhin terkini istemine ilişkin olup yerel mahkemece asıl davanın davalı ... bakımından reddine, davalı ... bakımından kabulüne, birleşen 2016/195 Esas sayılı davanın kabulüne dair verilen hüküm, asıl dava davacısı birleşen dava davalısı yüklenici .... İnşaat San. Tic. Ltd. Şti. ile asıl ve birleşen dava davalısı ... vekilince temyiz edilmiş, temyiz edilen hüküm Dairemizin 2021/3066 Esas 2021/2766 Karar 16.06.2021 günlü kararı ile onanmış, bu kez Dairemiz kararına karşı asıl dava davacısı birleşen dava davalısı yüklenici .... İnşaat San. Tic. Ltd. Şti. ile asıl ve birleşen dava davalısı ... vekilince karar düzeltme isteminde bulunulmuştur. Asıl davada davacı .... İnşaat San. Tic. Ltd. Şti. vekili, müvekkili ile davalı ... arasında İzmir .........
Davacı arsa sahibinin tapu iptâli ve tescil istemi, yüklenici T8 ile imzaladıkları kat karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili olarak feshi nedenine dayanmaktadır. Kat karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili feshi halinde arsa sahibi, yükleniciye bırakılıp onun tarafından üçüncü kişiler ya da onun talimatıyla arsa sahibi tarafından üçüncü kişilere devredilen ya da yükleniciye devrettiği tapu payları veya bağımsız bölümlerin tapu kaydının iptâl ve tescilini talep edebilir. Sadece bu tescil işleminin yapılması, mülkiyet hakkının doğması için yeterli olmayıp ayrıca geçerli bir hukuksal nedenin de varlığı gerekir. Arsa sahipleriyle ilgili yüklenici arasında düzenlenen arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi, geriye etkili olarak feshedildiğine göre, TBK 77 ve devamı maddeleri ile haksız iktisap kuralları uyarınca yüklenici ile onun devrettiği ya da yüklenicinin talimatıyla arsa sahiplerince üçüncü kişilere yapılan pay devirlerinin edinme sebebi hukuksal dayanaktan yoksun kalır....
yevmiye nolu düzenleme şeklinde Gayrimenkul Satış Vaadi ve Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmesi ile yine Büyükçekmece ....... Noterliğinin 21/03/2013 tarihli ve 22/03/2013 tarihinde ....... yevmiye no ile düzenlenen Düzenleme Şeklinde Gayrimenkul Satış Vaadi ve Kat Karşılığı İnşaat Ek Sözleşmesinin geriye etkili olarak haklı nedenle feshine, sözleşmeye konu taşınmazın davacıya teslimine” şeklinde karar verildiği ve söz konusu kararın kesinleştiği anlaşılmıştır. Taraflar arasında imzalanan yapı denetim hizmet sözleşmesinin, davalı ........ tarafından Büyükçekmece ...... Noterliğinden keşide edilen 11.01.2016 tarihli ve ...... yevmiye nolu fesih ihbarnamesi ile davalı tarafça feshedildiği dosya kapsamından anlaşılmaktadır....
Paylı mülkiyete konu olan ya da kat mülkiyeti tesis edilmiş olan taşınmazda bulunan yapının yıkılıp yeniden inşaat yapılması işi TMK'nın 692. maddesi hükmünce olağanüstü tasarruf 634 sayılı KMK'nın 45. maddesi gereğince önemli işlerden olduğundan, bu nitelikteki taşınmazlarda arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmesinin tüm paydaşları ya da kat malikleri ile yapılmış olması geçerlilik koşuludur. Davalı yüklenici tarafından diğer dava dışı kat malikleri ile sözleşme imzalandığı (davalı taraf her ne kadar Ankara 13....
Ancak sözleşmenin feshi halinde taraflar birbirlerine yaptıkları kazandırmaların iadesini isteyebilirler. Balıkesir 2. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2019/133 esas sayılı dosyasında sözleşmeye konu 9166 ada 5 parsel sayılı henüz üzerinde inşaata başlanmamış arsanın iadesi istemiyle açılan dava aynı zamanda taraflar arasındaki adi yazılı arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin feshi isteğini de zımnen içermektedir. Bilindiği üzere arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili feshi halinde tarafların birbirlerine verdiklerini geri istemeleri mümkün iken ileri etkili fesih halinde inşaatın tamamlanma seviyesine göre sözleşmenin tasfiyesi söz konusu olacaktır. Ancak mahkemece tüm parseller üzerindeki mevcut inşaat seviyesi projenin bütününe göre belirlenip sözleşme feshedilmeden eksik inceleme ile karar verilmesi mümkün değildir....
