"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil (satın almaya dayalı) davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın sözleşmenin feshi ve tapu iptali ve tescile ilişkin dava ve dosyada taraf olarak gösterilenlerin ipotek ve haciz şerhlerinin kaldırılmasına yönelik davanın kabulüne, davalının imalat bedeli ile talebine ilişkin usulünce harçlandırılarak açılmış bir dava olmadığı gerekçesiyle karar verilmesine yer olmadığına, davacı tarafça kira bedeli ve uğradığını iddia ettiği diğer zararlara ilişkin talebi hususunda sözleşmede geriye etkili fesih halinde kira kaybı alacağı talep edilemeyeceği gerekçesiyle bu yöndeki talebin reddine yönelik verilen hükmün süresi içinde davalı ... Mimarlık ve Mühendislik İnşaat Taahhüt Yapı Malzemeleri Gıda Tarım Hayvancılık Süt Ürünleri Emlak Turizm Sanayi ve Ticaret Ltd....
Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili feshi halinde; BK'nın 61 ve izleyen maddeleri gereğince ve “haksız iktisap kuralları” uyarınca, taraflar birbirlerine verdiklerinin iadesini ve bu kapsamda karşılıklı olarak mal varlıklarına kattıklarının geri verilmesini isteyebilirler. Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin “geriye etkili sonuç doğurur” şekilde feshine dair verilen mahkeme kararının kesinleştiği tarih itibariyle taraflar yararına haksız iktisap gerçekleşmiş olur. Bu hukuksal nedenle somut olayda davacı yüklenici tarafından yasal şekilde yapılan inşaatın ya da inşaat kısmının bedelinin uzman bilirkişi kurulu aracılığıyla yerinde keşif yapılmak suretiyle serbest piyasa rayiçlerine göre yanlar arasındaki arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin feshine ilişkin mahkeme kararının kesinleştiği tarih olan 06/03/2013 tarihi itibariyle belirlenmesi gerekir....
Noterliğinin 18/08/2015 tarih ve 3523 yevmiye nolu ''Düzenleme şeklinde taşınmaz satış vaadi ve kat karşılığı inşaat'' sözleşmesinin geriye etkili olarak feshine, davalılar tapu siciline güvenerek bu taşınmazları aldıklarını ve iyiniyetli bulunduklarını savunmuşlarsa da, yüklenici kendi kusuruyla temerrüde düştüğü için arsa sahipleri sözleşmenin geriye etkili şekilde feshini ve kendisine avans olarak verilen ve 3. kişilere devrettiği arsa paylarının da iadesini isteyebileceğinden, somut olayda da davacılar bu seçimlik haklarını kullandıklarından, yükleniciden temlik alan 3. kişilerin iyi niyet iddialarının dinlenemeyeceğini yüklenicinin kendisinin kazanmadığı hakkı 3. kişilere temlik etmesi mümkün olmadığı gerekçesiyle temlik alan 3. kişi durumundaki davalılar adlarına olan tapu kayıtlarının iptali ile davacılar adına 1/4 pay oranında tapuya tesciline karar verilmiştir....
Davalılar savunmalarında davanın reddine karar verilmesini istemişler, mahkemece davalı yüklenicinin süresi içerisinde edimini tam olarak yerine getirmediği, bu durumda arsa sahipleri olan davacıların kat karşılığı inşaat sözleşmesinin feshini isteme haklarının doğduğu, ancak inşaatın tamamlama oranın % 94 olduğu, davacılar ile davalı yüklenici arasındaki kat karşılığı inşaat sözleşmesinin geçmişe etkili olarak feshinin üçüncü kişi durumunda olan davalılar yönünden hak ve nefasete uygun düşmeyeceği gerekçesiyle davanın kısmen kabulü ile taraflar arasındaki kat karşılığı inşaat sözleşmesinin ileriye etkili olarak feshine karar verilmiştir.Davada tapu iptâl ve tescil talep edilmiş olup harca esas değer 6.000,00 TL olarak gösterilmiştir. 492 sayılı Harçlar Kanunu hükümlerine göre: "Yargı işlemlerinden bu kanuna bağlı (1) sayılı tarifede yazılı olanları, yargı harçlarına tabidir (2. md.)...
...’ın temyiz isteminin reddi gerekmiştir. 2-Asıl dava, arsa sahibi olup, 16.12.1992 tarihli kat karşılığı inşaat sözleşmesini imzalayan 9 davacı tarafından sözleşmenin feshi ve müdahalenin önlenmesi isteği ile açılmıştır....
Müdahil vekili, yükleniciden daire satın aldığını, buna istinaden tapu iptali ve tescil davası açtığını, sözleşmenin feshi davasının sonucunun müvekkilinin hukuki menfaatini etkileyeceğini, iskân ruhsatının alınmamasının sözleşmenin geriye etkili feshi sonucunu doğurmayacağını, taşınmazdan davacıya kalacak kısmın bilirkişi raporuna göre %85 oranında tamamlandığından geriye etkili feshin mümkün olmadığını, tapu iptal ve tescil davasında eksikliklerin giderilmesi veya depo edilmesi halinde tescile karar verildiğini savunarak, davanın reddini istemiştir....
Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı ... vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. - K A R A R - Davacılar vekili, müvekkilleri ile davalı yüklenici ... arasında arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi düzenlendiğini, bu sözleşmeye dayalı olarak taşınmazın yüklenicinin eşi diğer davalı ... ......’a tapuda devredildiğini, yüklenicinin sözleşmeden kaynaklanan edimlerini yerine getirmediğini, taşınmazın tapuda kötüniyetli ve muvazaalı olarak davalılar arasında el değiştirdiğini, en son davalı ...’e devredildiğini ileri sürerek, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili olarak feshi ile davalılar arasındaki satış işlemlerinin iptalini ve davalı ... adına olan tapu kaydının iptali ile hisseleri oranında müvekkilleri adına tescilini talep ve dava etmiştir....
Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2019/133 esas sayılı dosyasında sözleşmeye konu 9166 ada 5 parsel sayılı henüz üzerinde inşaata başlanmamış arsanın iadesi istemiyle açılan dava aynı zamanda taraflar arasındaki adi yazılı arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin feshi isteğini de zımnen içermektedir. Bilindiği üzere arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili feshi halinde tarafların birbirlerine verdiklerini geri istemeleri mümkün iken ileri etkili fesih halinde inşaatın tamamlanma seviyesine göre sözleşmenin tasfiyesi söz konusu olacaktır. Ancak mahkemece tüm parseller üzerindeki mevcut inşaat seviyesi projenin bütününe göre belirlenip sözleşme feshedilmeden eksik inceleme ile karar verilmesi mümkün değildir....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki sözleşmenin feshi tapu iptali ve tescil davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü....
Bu sona erme arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmelerinde, kural olarak ani edimli olması nedeniyle, geriye etkili olacağından, arsa sahibi bedel olarak verdiği tapu paylarını, tapu iptâli ve tescili davası açmak suretiyle isteyebilecektir. Yüklenici de dönme anına kadar, arsa sahibinin mal varlığına giren yasal ve yararlı imalâtın parasal karşılığının ödenmesini isteyebilecektir. Geriye etkili feshin en önemli sonucu da; tarafların sözleşmenin yapıldığı tarihteki mal varlığına getirilmeleridir. Feshedilen sözleşme, arsa sahibi ve yüklenici arasındaki sözleşme olup, tasfiyenin bu kişiler arasında yapılması gerekirse de, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinde, yükleniciye finansman kolaylığı sağlamak üzere, daha inşaat aşamasında tapu devri yapılmakta, yüklenici de devraldığı bu tapuyu, sattığı bağımsız bölüme karşılık üçüncü kişilere temlik etmektedir....
