Kooperatif ödemelerin 743 sayılı Türk Kanunu Medenisi'nin 170.maddesi gereğince mal ayrılığı rejiminin geçerli olduğu 01.01.2002 tarihinden önceki dönemde tamamlanması durumunda eşler lehine katkı payı alacağı, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 202/1. maddesi gereğince edinilmiş mallara katılma rejiminin geçerli olduğu 01.01.2002 tarihinden sonraki dönemde tamamlanmasında ise değer artış payı ve/veya artık değere katılma alacak hakkı doğabilecektir. Kooperatif ödemelerinin bir kısmının mal ayrılığı bir kısmının da edinilmiş mallara katılma rejiminin geçerli olduğu dönemlerde yapılmasında; mal ayrılığı dönemindeki ödemelere her bir eşin yaptığı katkı oranı, daha sonra geçerli olacak edinilmiş mallara katılma rejimine kişisel mal olarak geçeceği kabul edilmektedir....
Toplanan deliller, dosya kapsamı ve dava dilekçesindeki açıklamalara göre davacı vekilinin talebi 3 nolu daireye yapılan iyileştirme ve kooperatif payı üzerindeki değer artış payı ve katılma alacağı isteğine ilişkindir. Bu tür davalarda, eklenecek değerlerden (TMK.m.229) ve denkleştirmeden (TMK.m.230) elde edilen miktarlar da dâhil olmak üzere edinilmiş malın (TMK.m.219) toplam değerinden mala ilişkin borçlar çıkarıldıktan sonra kalan artık değerin (TMK.m.231) yarısı üzerinden (TMK.m.236/1) tarafların kazanılmış hakları da dikkate alınarak katılma alacağının hesaplanması ve TMK'nun 227. maddesi hükümleri uyarınca; eşlerden biri, diğerine ait malın edinilmesine, iyileştirilmesine veya korunmasına hiç ya da uygun bir karşılık almaksızın katkıda bulunmuş ise, tasfiye sırasında bu malda ortaya çıkan değer artışı için katkısı oranında değer artış payı alacağının belirlenmesi gerekir....
İddianın ileri sürülüş şekline göre dava, artık değere katılma alacağı, değer artış payı alacağı ve katkı payı alacağı isteğine ilişkindir. Mal rejiminin devamı süresince, bir eşin sahip olduğu edinilmiş malda, diğer eşin artık değerin yarısı oranında katılma alacağı hakkı vardır. Artık değere katılma alacağı; eklenecek değerlerden (TMK mad.229) ve denkleştirmeden (TMK mad.230) elde edilen miktarlar da dahil olmak üzere, eşin edinilmiş mallarının (TMK mad.219) toplam değerinden, bu mallara ilişkin borçlar çıktıktan sonra kalan artık değerin (TMK mad.231) yarısı üzerindeki diğer eşin alacak hakkıdır (TMK mad.236/1). Katılma alacağı, Yasa'dan kaynaklanan bir hak olup, bu hakkı talep eden eşin gelirinin olmasına veya söz konusu mal varlığının edinilmesine, iyileştirilmesine ya da korunmasına katkıda bulunulmasına gerek yoktur....
"İçtihat Metni"Aile Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Katılma alacağı ve değer artış payı ..... ve.... aralarındaki katılma alacağı ve değer artış payı davasının kısmen kabulüne ve kısmen reddine dair Aile Mahkemesi'nden verilen 10.10.2013 gün ve 5/1381 sayılı hükmün Yargıtay'ca incelenmesi davacı vekili tarafından süresinde istenilmiş olmakla; dosya incelendi, gereği düşünüldü: KARAR Davacı vekili, mal rejiminin tasfiyesi ile dava dilekçesinde ileri sürdüğü evle ilgili olarak katılma alacağı ve eve yapmış olduğu tamiratlarla ilgili olarak değer artış payı alacağının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı vekili, davacının katkısının bulunmadığını ileri sürerek, davanın reddine karar verilmesini savunmuştur. Mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmesi üzerine; hüküm, süresi içerisinde davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir....
etme hakları saklı kalmak kaydıyla şimdilik katılma alacağı için 1000 TL, değer artış ve katkı payı alacağı için 1000TL olmak üzere toplam 2000TL'nin; katkı payı alacağı için dava tarihinden, değer artış payı ve katılma alacaklarının tahsilini talep etmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Aile Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Katılma Alacağı Davacı-davalı ... ile davalı-davacı ... aralarındaki katılma alacağı davasına ilişkin asıl davanın ve birleşen davanın reddine dair ... 11....
Mahkemece; davanın kabulüne 106.436.05 TL katılma alacağı ve 13.144,00 TL değer artış payı alacağının dava tarihinden itibaren faizi ile davalıdan tahsiline karar verilmesi ve hükmün davalı vekili tarafından temyizi üzerine, Dairemizin 2012/11425 E., 2012/11380 K. sayılı ilamı ile, Mahkemece, davacı lehine katılma alacağı ve değer artış payına karar verilmiş ise de katılma alacağı yönünden yapılan araştırma ve incelemenin hüküm vermeye yeterli olmadığı, dosya içindeki belge ve bilgilere göre dava konusu 643 ada 117 parselde 5 nolu bağımsız bölümün, banka kredisi ve 1147 ada 7 parselde 2 numaralı bağımsız bölümün 18.08.2004 tarihinde satımından elde edilen para ile edinilmiş olduğu,banka kredisinin boşanma davasının açıldığı tarihten sonraki ödemeleri ile 1147 ada 7 parselde 2 nolu taşınmazın edinilmesinde kullanılan 34 ZP 3173 plaka sayılı aracın satış bedeli olan 17.000 TL'nın kişisel mal olduğu, katılma alacağı belirlenirken davalıya ait bulunan kişisel malın...
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ; Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; müvekkilinin dava konusu taşınmazda değer artış payı ve artık değere katılma alacağı bulunduğundan eldeki davanın açıldığını, anlaşmalı boşanma protokolünde açıkça bu alacaklarından feragat etmediğini, protokole göre tarafların taşınmazın satılması konusunda anlaşmalarının söz konusu olup, müvekkilinin davalıya bu anlaşmaya dayanarak ferağa icbar davası açmasının mümkün olmadığını, anlaşma hükmünün bu hususu kapsamadığını, hukukumuzda satışa zorlama davasının da bulunmadığını belirterek, kararın kaldırılarak davanın kabulünü istemiştir. GEREKÇE: Dava; mal rejiminin tasfiyesinden kaynaklı katılma alacağı ve değer artış payı alacağına ilişkindir....
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ: Mahkemece yapılan yargılama neticesinde; 1- Dava konusu Afyonkarahisar Zafer Mah. 133 Ada 13 Parsel Sayılı bağımsız bölüm 2 de bulunan taşınmaza ilişkin davanın KABULÜ İLE; 67.571,13 TL katılma alacağı ile 20.910,00 TL değer artış payı alacağının karar tarihinden itibaren işletilecek yasal faizi ile birlikte, T.C. Nolu, davalı T3 tarafından T.C. Nolu, davacı Rahime EVCİMEN'e ödenmesine, 2- Dava konusu Ecomar Mermer maden ticaret LTD şirketinde davacının 312.174,06 TL katılma alacağı bulunduğuna, bu alacağın karar tarihi itibariyle işletilecek yasal faizi ile birlikte davalı tarafından davacıya ödenmesine, 3- Dava konusu 34 XX 881 plaka sayılı araçta davacının katkı ve katılma alacağı talebinin reddine, 4- Katkı payı alacağı talebinin REDDİNE karar verilmiştir....
Değer artış payı alacağı; eşlerden birinin diğerine ait malın edinilmesine, iyileştirilmesine veya korunmasına hiç ya da uygun karşılık almaksızın esaslı katkıda bulunması durumunda, tasfiye sırasında bu malda meydana gelebilecek değer artışı için katkısı oranında sahip olduğu alacak hakkıdır (4721 Sayılı TMK mad.227). Denkleştirme (TMK mad.230) hariç, tasfiyeye konu mal varlığında katkı tarihine göre değer kaybı söz konusu ise, katkının başlangıçtaki değeri esas alınır (TMK mad.227/1). Böyle bir malın daha önceden elden çıkarılmış olması halinde hakim, diğer eşe ödenecek alacağı hakkaniyete uygun olarak belirler (TMK mad.227/2). Değer artış payı alacağı talep edebilmek için, parasal ya da para ile ölçülebilen maddi veya hizmet değeriyle katkıda bulunulmalıdır....
