Hukuk Dairesi'nin görevsizlik kararında, eldeki davayı kamulaştırmasız el atma nedeniyle tazminat ve ecrimisil davası olarak nitelediği, oysa eldeki davada kamulaştırmasız el atma nedeniyle tazminat talebinin bulunmadığı, yargılama sırasında uzlaşılan bedelin davalı idarece ödendiği, davacının ıslah dilekçesi ile, davacı ve davalı idarece uzlaşılan bedelin geç ödenmesi sebebi ile ecrimisil ve faiz alacağı talebinde bulunduğu anlaşılmaktadır. Hâkimler ve Savcılar Kurulu Birinci Dairesi'nin Bölge Adliye Mahkemelerinin işbölümüne dair 01.07.2022 tarihli ve 1047 sayılı kararı uyarınca "Kamulaştırmasız el atmadan kaynaklanan el atmanın önlenmesi, taşınmaz ve muhtesat bedellerinin tahsili davaları" nedeniyle verilen hüküm ve kararların istinaf kanun yolu başvurularını inceleme görevi Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 8....
DAVA KONUSU : Kamulaştırma (Kamulaştırmasız El Atma Nedeniyle Tazminat) KARAR : TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ : Davacılar vekili ilk derece mahkemesine vermiş olduğu dava dilekçesinde özetle, müvekkillerinin Çorum ili Mecitözü ilçesi Tutluk mahallesi 179 ada 29 parsel sayılı taşınmazın maliki olduklarını, davalı kurumun Çorum-Mecitözü-Amasya yol yapımı nedeniyle müvekkillerinin maliki olduğu taşınmazlara kamulaştırılmasız el atıldığını, müvekkillerinin mülkiyet haklarının engellendiğini, davalı kurum tarafından kamulaştırmasız el atma nedeniyle fazlaya ilişkin haklarının saklı kalınması kaydıyla belirsiz olmakla şimdilik 10,00 TL nin el atma tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte müvekkillerine ödenmesini, talep etmiştir. İLK DERECE MAHKEMESİNİN KARARININ ÖZETİ: İlk derece mahkemesince davanın kabulüne dair karar verilmiştir....
Tüm dosya kapsamına göre dava konusu taşınmaza fiilen el atma tarihinin 04.11.1983 tarihinden sonra olduğu hususu sabit olmakla uzlaşma yoluna başvurulmaksızın doğrudan dava açılmış olmasında da herhangi bir usulsüzlük yoktur. c-Kamulaştırmasız el atma nedeniyle açılan tazminat ve tescil davalarında; 11.06.2013 tarihinde yürürlüğe giren 6487 sayılı Yasa ile 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun değiştirilen geçici 6. Maddesi uyarınca 09.10.1956 tarihi ile 04.11.1983 tarihleri arasında fiilen el atılan taşınmazlara ilişkin olarak açılan bu davalarda taşınmazın el atma tarihindeki nitelikleri esas alınarak dava tarihindeki değerinin tespit edilmesi gerekir. El atma tarihinin 04.11.1983 tarihinden sonra olması halinde ise dava tarihindeki niteliklerine göre dava konusu taşınmazın değerinin tespiti gerekmektedir....
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ: Davalı idare vekilinin istinaf dilekçesi ile özetle; taşınmazların dere yatağı haline dönüşmesinden kendilerinin sorumluluğu olmadığı, belirlenen tazminat ve ecrimisil miktarlarının fahiş olduğu, faizin başlangıç tarihinin yanlış belirlendiği, davacı lehine maktu yerine nisbi vekalet ücretine hükmedilmesinin hatalı olduğu belirtilerek ilk derece mahkemesi kararının kaldırılması talep edilmiştir. DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ ve GEREKÇE: Davacının davası, kamulaştırmasız el atma nedeniyle tazminat ve ecri misil talebine ilişkindir. Kamulaştırmasız el atmadan kaynaklanan tazminat davalarında, Kamulaştırma Kanununun değer biçmeye ilişkin hükümleri kıyasen uygulanır. Kamulaştırmasız el atma talebinde bulunabilmek için idarenin taşınmaza fiilen el atması ve sahibinin tasarrufunu engellemesi gerekir....
Maddenin yürürlük tarihi olan 30.06.2010 tarihinden önce hüküm altına alınmış kamulaştırmasız el atma nedeniyle tazminat alacakları ise anılan madde kapsamında bulunmadığından, böyle bir alacağın tahsili amacıyla yapılan icra takipleri nedeniyle bu maddenin son fıkrasında yer alan haczedilmezliğe ilişkin hükmün uygulanması mümkün değildir. Somut olayda alacaklının takibine dayanak yaptığı... 2. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin kamulaştırmasız el atma nedeniyle tazminata ilişkin ilamının karar tarihi 07/04/2011 olup, 2942 Sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun geçici 6. maddesinin yürürlüğe girdiği 30.06.2010 tarihinden sonrasına ilişkindir. Bu durumda anılan maddenin olayda uygulanması gerekeceğinden, kamulaştırmasız el atma nedeniyle tazminat alacağının tahsili amacıyla yapılan takipte borçlunun mal, hak ve alacaklarının haczi mümkün değildir. O halde mahkemece açıklanan nedenlerle şikayetin kabulüne karar verilmesi gerekirken, yazılı gerekçe ile istemin reddi isabetsizdir....
Maddenin yürürlük tarihi olan 30.06.2010 tarihinden önce hüküm altına alınmış kamulaştırmasız el atma nedeniyle tazminat alacakları ise anılan madde kapsamında bulunmadığından, böyle bir alacağın tahsili amacıyla yapılan icra takipleri nedeniyle bu maddenin son fıkrasında yer alan haczedilmezliğe ilişkin hükmün uygulanması mümkün değildir. Somut olayda alacaklının takibine dayanak yaptığı... 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin kamulaştırmasız el atma nedeniyle tazminata ilişkin ilamının karar tarihi 20/10/2010 olup, 2942 Sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun geçici 6. maddesinin yürürlüğe girdiği 30.06.2010 tarihinden sonrasına ilişkindir. Bu durumda anılan maddenin olayda uygulanması gerekeceğinden, kamulaştırmasız el atma nedeniyle tazminat alacağının tahsili amacıyla yapılan takipte borçlunun mal, hak ve alacaklarının haczi mümkün değildir. O halde mahkemece açıklanan nedenlerle şikayetin kabulüne karar verilmesi gerekirken, yazılı gerekçe ile istemin reddi isabetsizdir....
Kamulaştırmasız el koymada kaynaklı tazminat davası sonunda davanın kabulü ve kurum lehine irtifak hakkı tesis edilmesine ilişkin hükmün özeti hükmün tefhimi ile beraber Mahkemece tapu sicil müdürlüğüne gönderildiğinde tapu kaydına işlenecektir. Kamulaştırmasız el atma nedeniyle tazminat davası haksız fiilden kaynaklanan bir dava olup, bu davada davacıya verilen tazminat kamulaştırma bedeli değil, haksız el atmanın karşılığı olan tazminattır. Kamulaştırmasız el atmadan kaynaklanan tazminat davalarında, Yargıtay 5.Hukuk Dairesinin yerleşmiş uygulamalarına göre Kamulaştırma Kanununun yalnızca taşınmazlara değer biçilmesine ilişkin hükümleri kıyas yoluyla uygulanır. Ancak usulüne uygun bir kamulaştırma işlemi yapılması halinde uygulama olanağı olan yasanın 31/b maddesi bu tür davalarda kıyas yoluyla uygulanamaz....
Kamulaştırmasız el atmalarda, kişi yani el konulan taşınmazın sahibi dilerse el atmanın önlenmesini, dilerse el konulan taşınmazın mülkiyetini idareye bırakması karşılığı bedelinin tazminini istemek hakkına sahiptir. Bedel istenmesi durumunda; bu bedelin belirlenmesinde, kanunda açık bir atıf bulunmamasına karşın yerleşen yargısal uygulama gereği, hesap tarzı bakımından Kamulaştırma Kanunu'nun değer biçme yöntemine ilişkin hükümlerinin kıyasen uygulanıyor olması, temelini Kamulaştırma Kanunundan değil haksız eylemden alan bu tür tazminat alacaklarının hukuki niteliğini değiştirmeyeceği gibi, belirlenecek bedelin kamulaştırma bedeli olarak nitelendirilmesi sonucunu da doğuramaz. Zira, kamulaştırmasız el atma eylemi ile kamulaştırma yapma yetkisine sahip İdarelerin yasaya uygun şekilde gerçekleştirdikleri kamulaştırma işlemleri hukuki mahiyetleri itibariyle birbirlerinden açıkça farklıdırlar....
Davalı vekilinin cevap dilekçesinde özetle; Kamulaştırmasız el atma nedeniyle tazminat davalarında, davacı taraf malik olduğu taşınmazın hukuka aykırı bir şekilde fiilen el atıldığı iddiası ile el atılan taşınmazda payı oranında mülkiyet hakkından vazgeçip tazminat talep ettiğini, dava sonucunda el atılan bölümün el atan idareye mülkiyetinin devrini kabul etmiş olduğunu, Uygulamada ise, kamulaştırmasız el atma nedeniyle tazminat davaları kesinleştikten sonra davacı taraf lehine hükmedilen kamulaştırmasız el atma nedeniyle tazminat bedellerinin ödendiğini, davalı idareler adına hükmedilen tescil kararları ilgili tapu müdürlükleri tarafından hemen işlem yapılmaması, tescil hükmü içeren gerekçeli kararların hüküm fıkrası hakkında tavzih talep edilmesi, malik davacı tarafın payının üçüncü kişilere devrinin çok kısa bir sürede gerçekleştirilebilmesi sonucu kamu bütçesinden karşılanan kamulaştırmasız el atma nedeniyle tazminat bedelleri ödenmesine rağmen davalı idareler adına tescil işlemleri...
Davalı vekilinin cevap dilekçesinde özetle; Kamulaştırmasız el atma nedeniyle tazminat davalarında, davacı taraf malik olduğu taşınmazın hukuka aykırı bir şekilde fiilen el atıldığı iddiası ile el atılan taşınmazda payı oranında mülkiyet hakkından vazgeçip tazminat talep ettiğini, dava sonucunda el atılan bölümün el atan idareye mülkiyetinin devrini kabul etmiş olduğunu, Uygulamada ise, kamulaştırmasız el atma nedeniyle tazminat davaları kesinleştikten sonra davacı taraf lehine hükmedilen kamulaştırmasız el atma nedeniyle tazminat bedellerinin ödendiğini, davalı idareler adına hükmedilen tescil kararları ilgili tapu müdürlükleri tarafından hemen işlem yapılmaması, tescil hükmü içeren gerekçeli kararların hüküm fıkrası hakkında tavzih talep edilmesi, malik davacı tarafın payının üçüncü kişilere devrinin çok kısa bir sürede gerçekleştirilebilmesi sonucu kamu bütçesinden karşılanan kamulaştırmasız el atma nedeniyle tazminat bedelleri ödenmesine rağmen davalı idareler adına tescil işlemleri...
