Sıralanan yasal düzenlemeler, eski hale getirme isteminde bulunabilmek; sürenin arzu ve ihtiyar dışında kaçırılmış olması; yeniden süre elde edebilmek için kanun yollarına başvurmanın olanaksız bulunması; eski hale getirme talebinin HMK 96. maddesinde öngörülen sürede dile getirilmesi koşullarına bağlamıştır....

İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ : İlk derece mahkemesince yapılan yargılamada;"...Dava, suya vaki ve taşınmaza vaki el atmanın önlenmesi, suyun iadesi, eski hale getirme ve zararın tazmini talebine ilişkindir. Davacı; maliki bulunduğu Zile ilçesi Alibağ Köyü 217 parselden çıkan sudan köylünün faydalanması için köy merasına çeşme yaptırdıklatını, kimseye haber verilmeden kepçe sokulduğunu, 7 ağacının kökünden söküldüğünü, 5 ağacına zarar verildiğini, gayrimenkulünün eşilerek dere haline getirildiğini ve ekilip biçilmesinin mümkün olmadığını iddia ederek müdahalenin durdurulması ve suyun iadesi ile eski hale getirme talep etmiştir. Bilindiği üzere, Türk Medeni Kanununun 718. maddesi gereğince; Arazi üzerindeki mülkiyet, kullanılmasında yarar olduğu ölçüde üstündeki hava ve altındaki arz katmanlarını kapsar. Bu mülkiyetin kapsamına yasal sınırlamalar saklı kalmak üzere yapılar, bitkiler ve kaynaklar da girer....

Eski hale getirme, elde olmayan sebeplerle süresinde yapılamayan bir işlemi sonradan yapma imkânı verebilmek için getirilmiş bir müessesedir. Eski hale getirme talebinin kabul edilebilmesi için sürenin arzu ve ihtiyaç dışında elde olmayan bir sebeple kaçırılması (HUMK.nun 168 m. ve 6100 sayılı HMK. md. 95/1), süresinde yapılamayan işlemle ulaşılmak istenen aynı sonuca başka bir hukuki yoldan ulaşılamaması (md.95/2), eski hale getirme talebinin engelin kalkmasından itibaren 2 hafta içinde yapılması (md.96/1), en geç nihai karar verilinceye kadar eski hale getirme talebinde bulunulması (md.96/2) gerekir. Somut olaya bakıldığında; davanın açılmamış sayılmasına ilişkin hüküm, 15.02.2012 tarihinde davacı tarafa tebliğ edilmiş, hüküm, temyiz edilmeksizin 02.03.2012 tarihinde kesinleşmiştir. Hükmün tebliği üzerine, davacı usulsüzlüğü 15.02.2012 tarihinde öğrenmiştir....

Hukuk Dairesinin 11/10/2017 tarih ve 2017/4528 Esas 2017/7598 Karar sayılı ilamında; "Dava ortak yerlere yapılan müdahalenin önlenmesi ve eski hale getirme istemine ilişkin olup, dosyadaki bilirkişi raporunun 3 nolu bendinde; doğalgaz kolon hattının ortak alandan geçtiği, oluşan tehlike ve görüntü kirliliğinin doğalgaz borularının yer altından geçirilmek suretiyle giderilebilceği tespit edilmiş olmakla, mahkemece, mimari proje ve yönetim planına aykırı olarak ortak alanlara yapılan imalatların tespit edilerek oluşacak sonuca göre, müdahalenin men'i ve eski hale getirme yönünden bir hüküm kurulması gerekirken, açıklanan hususlar gözetilmeksizin, eksik inceleme ve yetersiz gerekçe ile yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz” görülerek karar bozulmuştur....

"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Elatmanın Önlenmesi Ve Eski Hale Getirme Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiş olup hükmün davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairece dosya incelendi, gereği düşünüldü. K... A R A R Davacılar, paydaşı oldukları 1911 parsel sayılı taşınmazda bulunan bina ve bahçede davalının kişisel tasarruflarda bulunup bir takım değişiklikler yaptığını ileri sürerek elatmasının önlenmesine ve taşınmazın eski haline getirilmesine karar verilmesini istemişlerdir. Davalı, taşınmazda kendisinin de payının bulunduğunu, yaptığı değişikliklerin taşınmaza değer kattığını belirterek davanın reddini savunmuştur. Mahkemece, tüm paydaşların rızasının bulunmadığı gerekçesiyle davanın kabulüne dair verilen karar, davalı vekilince temyiz edilmiştir....

haline iadesine, eski halin iadesinin mümkün olmaması halinde gerekli masrafların karşılığı olarak ve 31 ada 3 parsel sayılı taşınmaz üzerinde bulunan binada meydana gelen hasar nedeni ile mahrum kaldığı dükkan kirası ile kiraya çıkmak sureti ile uğradığı zarar bedeli toplamı şimdilik 45.000,00 TL tazminatın yasal faizi ile birlikte tahsile karar verilmesini istemiştir....

Hukuk Dairesi MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacılar vekili tarafından, davalılar aleyhine 07.01.2014 gününde verilen dilekçe ile elatmanın önlenmesi, eski hale getirme ve ecrimisil talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kısmen kabulüne dair verilen 05.11.2015 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi bir kısım davalılar vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Dava, el atmanın önlenmesi, ecrimisil ve eski hale getirme gideri istemlerine ilişkindir. Davacı vekili, dava konusu 39 ada, 88 parsel sayılı taşınmaza davacı müvekkileri ile amcası ... ve oğlu ...'ın beraber 1/5 oranında hissedar olduklarını, müvekkilinin 2/B kapsamında olan bu yer için her sene devlete ecrimisil ödediğini, ayrıca 2/B başvuru bedelini de ödediklerini, hissedarlardan davalı ...'ın taşınmazın bahçe olan kısmını ......

getirilen yerin anfi tiyatro olarak eski haline getirilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir....

Eski hale getirme isteği hakkındaki karar verme yetkisi, 5271 sayılı CYY'nin 42/1. maddesi uyarınca Yargıtay'ın ilgili Dairesine ait olduğundan, (Alaşehir Birinci Asliye Ceza Mahkemesi)'nin 14.10.2011 günlü, 2011/25 Esas, 2011/205 sayılı eski hale getirme isteminin reddine ilişkin karar hukuki dayanaktan yoksun ve yok hükmünde bulunduğundan, "eski hale getirme isteğinin reddine" ilişkin kararın kaldırılmasına karar verilerek yapılan incelemede; Sanığın yokluğunda verilen 01.06.2011 günlü hükmün, soruşturma evresinde ifadesi alınırken ve kovuşturma evresinde ise sorgusu yapılırken bildirdiği adrese yöntemine uygun biçimde tebliğ edildiği halde, yasal süresi içinde temyiz dilekçesi vermediği, eski hale getirme istemine ilişkin dilekçesinde ileri sürdüğü sürenin geçirilmesi ile ilgili nedenler de yasal ve yerinde görülmediğinden eski hale getirme isteminin reddine, Eski hale getirme istemindeki nedenler yerinde görülmediğinden temyiz isteminin reddine dair Alaşehir Birinci Asliye Ceza Mahkemesi'nin...

Şöyle ki; El atılan taşınmazların bedelleri ile eski hale getirme bedelleri ayrı ayrı hesaplanarak eski hale getirme bedelinin, yer bedelinden az olması halinde eski hale getirme bedeline, aksi halde taşınmazların bedellerine hükmedilmesi ve tapularının iptali ile idare adına tesciline karar verilmesi gerekir. Bu durumda arazi niteliğindeki taşınmazlara net geliri esas alınarak değer tespit edilip el atılan bölümlerin yer bedeli ile el atmadan dolayı oluşan müdahalenin giderilmesi ve taşınmazın eski hale getirilmesi hususlarında bilirkişi kurulundan ek rapor alınarak eski hale getirme bedeli, yer bedelinden fazla olması halinde el atılan yerlerin bedeline hükmedilip, davacı üzerindeki tapuların iptaline, yer bedelinin fazla olması halinde ise eski hale getirme bedeline hükmedilmesi gerekirken eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması, Doğru görülmemiştir....