Mahkeme tarafından verilecek iptal kararı ile birlikte borçlu, bono, poliçe veya çeki ibraz edilmeden ödeme imkanına kavuşmaktadır (Özkan Gültekin, Öğretide ve Uygulamada Kıymetli Evrakın Ziya ve İptali, Ankara-2006, s.51). Kıymetli evrak iptali veya çek iptali davalarında amaç; kıymetli evrakı ibraz mecburiyetinde olan ve çekin zilyetliğini kaybetmesi nedeniyle bu zorunluluğu yerine getiremeyen lehtar veya hamile, hakkının mevcudiyetini kanıtlamak bakımından bir imkan sunmak ve çeki ibraz edememekten dolayı alacak hakkını kullanmaktan mahrum kalmasını önlemektir. 6102 sayılı TTK 757 madde hükmünde kıymetli evrakın iptali ve önleyici önlemler konusunda düzenleme yapılmıştır. Yapılan düzenlemede iradesi dışında poliçe elinden çıkan kişi ödeme veya hamilin yerleşim yerindeki Asliye Ticaret Mahkemesi'nden muhatabın poliçeyi ödemekten men edilmesini isteyebilir....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ TÜRK MİLLETİ ADINA GEREKÇELİ KARAR ESAS NO : 2021/594 KARAR NO : 2022/526 DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ : 08/10/2021 KARAR TARİHİ : 23/06/2022 K.YAZIM TARİHİ : 24/06/2022 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkilinin son hamili olarak ... Bankası A.Ş. 0336 Ostim Ticari Şubesine ait keşideci ......
Kıymetli evrakın iptali isteminde bulunan kişi poliçe elindeyken ziyaa uğradığını inandırıcı delillerle ispatlamak ve senedin bir suretini ibraz etmek veya senedin esas içeriği hakkında bilgi vermekle yükümlüdür. Poliçe ile ilgili yapılan bu düzenlemeler TTK 818/1.fıkra (s) bendinde yapılan düzenleme uyarınca çek hakkında ve TTK m 778/1 fıkra (ı) bendi uyarınca bono hakkında da uygulanır. Kıymetli evrak iptali veya çekin zayii edilmesi nedeniyle iptalini talep etme hakkı TTK 757 madde de yapılan açık düzenleme uyarınca kıymetli evrak (bono, poliçe, çek) elinden çıkan kişi yani yetkili hamil bu davayı açma hakkına sahiptir. Ödemeyi yapması nedeniyle çek eline geçen keşideci yetkili hamil olarak kabul edilemez. Bu nedenle haricen yaptığı ödeme nedeniyle verdiği çeki geri alan ve bu sırada çeki zayii eden keşideci kaybettiği çekin iptali için zayii nedeniyle iptal davası açamaz....
TTK'nun 818/1-s maddesinin yollaması ile aynı kanunun 757/1 maddesine göre, çek iptali davası açma hakkının yetkili hamile aittir. Keşidecinin veya çek hesabı sahibinin çek iptali davası açma hakkı bulunmamaktadır. TTK'nun 651. maddesi hükmüne göre kıymetli evrakın zayî olduğu veya ziyanın ortaya çıktığı anda senet üzerinde hak sahibi olan kişi senedin iptaline karar verilmesini isteyebilir. Bu hükme göre kıymetli evrakın iptali için dava açabilecek olan kişi senedin yetkili hamilidir. Nitekim Yargıtay 11. Hukuk Dairesi'nin 2017/5203 Esas - 2019/1679 Karar, ve 2016/8102 Esas - 2018/1789 Karar, 2009/4583 Esas - 2010/10471 Karar ve kararlarında çek iptali davası açma hakkının hamile ait olduğu, keşidecinin çek iptali davası açamayacağı belirtilmektedir. Henüz kullanılmamış boş çek yaprakları kıymetli evrak vasfına haiz olmayıp Kıymetli evrakın zayî ve iptali talebine konu edilemezler. Nitekim Yargıtay 11....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO:2023/557 Esas KARAR NO:2024/39 DAVA:Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ: 07/08/2023 KARAR TARİHİ: 23/01/2024 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:Davacı dava dilekçesinde özetle keşideci ---------bedelli (1) adet çekin zayi nedeniyle iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.Dava, TTK.nun 818/1-s, 757-765. madde hükümlerine göre zayi nedeniyle kıymetli evrak iptali isteğine ilişkindir.TTK.757-765.maddelerinde yer alan yasal düzenlemeye, yerleşik uygulamaya ve ilmi açıklamalara göre zayi nedeniyle kıymetli evrakın iptalini isteme hakkı TTK.651/2.maddesi uyarınca hamile aittir. Kıymetli evrakta hakkın senede bağlı olması nedeniyle, senedin zayi olması halinde hak sahibine iptal kararı alarak, hakkını senetsiz olarak ileri sürme ya da yeni bir kıymetli evrak tanzimini isteme olanağı tanınmak istenmiştir....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO: 2022/797 Esas KARAR NO: 2023/475 DAVA: Kıymetli Evrak İptali DAVA TARİHİ: 12/10/2022 KARAR TARİHİ: 06/06/2023 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı dava dilekçesinde özetle: keşidecisi------- bedelli çekin davacı uhdesinde iken nedeniyle iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Dava, TTK.nun 818/1-s, 7S7.765, madde hükümlerine göre zayi nedeniyle kıymetli evrak iptali isteğine ilişkindir. TTK.757-765.maddelerinde yer alan yasal düzenlemeye, yerleşik uygulamaya ve ilmi açıklamalara göre zayi nedeniyle kıymetli evrakın iptalini isteme hakkı TTK.651/2.maddesi uyarınca hamile aittir. Kıymetli evrakta hakkın senede bağlı olması nedeniyle. senedin zayi olması halinde hak sahibine iptal kararı alarak, hakkını senetsiz olarak ileri sürme ya da yeni bir kıymetli evrak tanzimini isteme olanağı tanınmak islenmiştir.(TTK.652.m.)...
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2021/614 Esas KARAR NO : 2022/654 DAVA : Kıymetli Evrak İptali DAVA TARİHİ : 22/09/2021 KARAR TARİHİ : 20/09/2022 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı dava dilekçesinde özetle; keşidecisi ----- ----- bedelli, keşidecisi------ tarihli, ----- bedelli çeklerin zayi nedeniyle iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Dava, TTK.nun 818/1-s, 757-765. madde hükümlerine göre zayi nedeniyle kıymetli evrak iptali isteğine ilişkindir. TTK.757-765.maddelerinde yer alan yasal düzenlemeye, yerleşik uygulamaya ve ilmi açıklamalara göre zayi nedeniyle kıymetli evrakın iptalini isteme hakkı TTK.651/2.maddesi uyarınca hamile aittir. Kıymetli evrakta hakkın senede bağlı olması nedeniyle, senedin zayi olması halinde hak sahibine iptal kararı alarak, hakkını senetsiz olarak---- kıymetli evrak tanzimini isteme olanağı tanınmak istenmiştir....
Dava, çeklerin kaybedildiğini bildiren keşidecinin TTK.nun 818/s madde hükmü delaletiyle TTK.nun 757, 763 ve 764 madde hükümleri gereğince kıymetli evrakın iptali istemine ilişkindir. Zayi nedeniyle açılan iptal davasında, öncelikle zayi edildiği bildirilen evrakın kıymetli evrak niteliğini taşıması, kıymetli evrakın davacının kendi iradesi dışında elinden çıkması, zayi edilen kıymetli evrakın kimin elinde olduğunun bilinmemesi ve davacının zayi edildiği bildirilen kıymetli evrakta hamil olması gerekmektedir. Davacı dava konusu çekte keşidecidir....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2021/678 KARAR NO : 2021/743 DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ : 13/10/2021 KARAR TARİHİ : 15/10/2021 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda; GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: DAVA : Davacı ---- tevzi tarihli dava dilekçesinde özetle; ------- -------- -----çek defteri arasında çalınarak zayi olduğunu, çek yapraklarının işyerine giren hırsız tarafından çalınarak kaybolması nedeniyle şikayetinin mevcut olduğunu,-------- nolu çek yaprağının ise delil olarak savcılıkta-----yapraklarının iptaline karar verilmesini talep etmiştir. İNCELEME VE GEREKÇE : Dava, hukuki niteliği itibariyle TTK'nın 818/s madde hükmü delaletiyle, aynı kanunun 757.madde hükümlerinde belirtilen zayi nedeniyle çekin iptali isteğine ilişkindir. Zayi nedeniyle çek iptali davası ancak zayi edildiği bildirilen çek hamil tarafından açılır....
Zayii edildiği iddia edilen çeklerin, bedelsiz, tarihsiz ve imzasız olarak zayi edildiği bildirildiğinden ve bu hali ile de dava konusu çekler TTK uyarınca çekte bulunması gereken zorunlu unsurları ihtiva etmediğinden kıymetli evrak niteliği taşımamaktadır. Kıymetli evrak niteliği ihtiva etmeyen bir belgenin de iptali mümkün değildir. Yargı yetkisini, Anayasanın 9....
