Anayasasının 40. maddesinin 3. fıkrasında, kişinin, resmî görevliler tarafından vaki haksız işlemler sonucu uğradığı zararın, kanuna göre, Devletçe tazmin edileceği; 125. maddesinin birinci fıkrasında, idarenin her türlü eylem ve işlemlerine karşı yargı yolunun açık olduğu, yedinci fıkrasında da idarenin kendi eylem ve işlemlerinden doğan zararı ödemekle yükümlü bulunduğu hüküm altına alınmıştır. Anayasanın ilgili hükümlerinde de görüldüğü üzere ilgililerin idarenin eylem ve işlemlerinden zarar görmeleri halinde, idarenin tazminat yükümlülüğü doğacaktır. Genel olarak kişilerin zararına sebep olan ve tazminat yükümlülüğü doğuran davranışlar sorumluluk hukukunda haksız fiil olarak adlandırılırlar. Zarara sebebiyet veren olay nedeniyle bu yükümlülük, kusurlu ve kusursuz sorumluluktan kaynaklanabilir. Türk idare hukukunda da idarenin sorumluluğu, idarenin kusur sorumluluğu ve kusursuz sorumluluğu olarak sınıflandırılmaktadır....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İş Mahkemesi Davacılar, iş kazası sonucu maluliyetten ölümünden ... maddi ve manevi tazminatın ödetilmesine karar verilmesini istemiştir. Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir. Hükmün taraf vekillerince temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi. K A R A R 1-Dava, iş kazası sonucu % 100 oranında bakıma muhtaç şekilde sürekli iş göremezliğe uğrayan sigortalının maddi ve manevi zararlarının, eşi ile çocuklarının manevi zararlarının giderilmesi istemine ilişkindir....
c)Davacı ...---- manevi tazminat davası yönünden; Her ne kadar davacı vekili dava dilekçesinde davasını haksız fiil nedeniyle tazminat davası olarak nitelendirmiş ise de dava haksız rekabet hükümlerine aykırılık nedeniyle manevi tazminat davasıdır. 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu'nun 54. Maddesi uyarınca "(1) Haksız rekabete ilişkin bu Kısım hükümlerinin amacı, bütün katılanların menfaatine, dürüst ve bozulmamış rekabetin sağlanmasıdır. (2) Rakipler arasında veya tedarik edenlerle müşteriler arasındaki ilişkileri etkileyen aldatıcı veya dürüstlük kuralına diğer şekillerdeki aykırı davranışlar ile ticari uygulamalar haksız ve hukuka aykırıdır." 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu'nun 56....
Boşanmaya sebep olan olaylar yüzünden kişilik hakkı saldırıya uğrayan taraf, kusurlu olan diğer taraftan manevi tazminat olarak uygun miktarda bir para ödenmesini isteyebilir." Evlenmeyle eşler arasında kurulan aile birliğinin taraflara yüklediği ödevlerin ihlali veya yerine getirilmemesi durumunda bu yükümlülüğü yerine getirmeyen eş yönünden, Türk Medeni Kanunundaki sonuçları, boşanma ve boşanma sebebi olması durumunda, bu olaylar yüzünden kişilik haklarının saldırıya uğraması halinde manevi tazminat talep edilebileceğidir. BK. 49. (TBK.58) maddesinde "Şahsiyet hakkı hukuka aykırı bir şekilde tecavüze uğrayan kişi, uğradığı manevi zarara karşılık manevi tazminat namıyla bir miktar para ödenmesini dava edebilir". Somut olaya gelince, davalının ve dava dışı eşin davacıya yönelik ve aldatmak suretiyle sadakatsizlik mahiyetindeki davranışlarının, manevi tazminatı gerektirip gerektirmeyeceğinin tartışılması gereklidir....
Boşanmaya sebep olan olaylar yüzünden kişilik hakkı saldırıya uğrayan taraf, kusurlu olan diğer taraftan manevi tazminat olarak uygun miktarda bir para ödenmesini isteyebilir." Evlenmeyle eşler arasında kurulan aile birliğinin taraflara yüklediği ödevlerin ihlali veya yerine getirilmemesi durumunda bu yükümlülüğü yerine getirmeyen eş yönünden, Türk Medeni Kanunundaki sonuçları, boşanma ve boşanma sebebi olması durumunda, bu olaylar yüzünden kişilik haklarının saldırıya uğraması halinde manevi tazminat talep edilebileceğidir. BK. 49. (TBK.58) maddesinde "Şahsiyet hakkı hukuka aykırı bir şekilde tecavüze uğrayan kişi, uğradığı manevi zarara karşılık manevi tazminat namıyla bir miktar para ödenmesini dava edebilir". Somut olaya gelince, davalının ve dava dışı eşin davacıya yönelik ve aldatmak suretiyle sadakatsizlik mahiyetindeki davranışlarının, manevi tazminatı gerektirip gerektirmeyeceğinin tartışılması gereklidir....
Mahkemece yapılan yargılama sonucunda;"davanın kısmen kabulüne, 8.000,00 TL manevi tazminatın kararın kesinleşme tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine" karar verilmiştir. Davalı erkek vekili istinaf dilekçesi ile; kararın kaldırılmasına, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir. Dava haksız fiilden kaynaklı manevi tazminat davasıdır. İlk derece mahkemesince davanın nişan bozulmasından kaynaklı manevi tazminat olarak nitelendirilmesi neticesi davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir. HMK 33.madde gereğince bir davada maddi olayı anlatmak taraflara, hukuki nitelendirmeyi yapmak hakime aittir. Alınan yasal düzenlemeye göre davayı aydınlatma görevinin mahkeme hakimine ait olmasına göre uyuşmazlığın çözümüne ilişkin hukuki nitelendirmeyi de hakim yapacak ve görevli olup olmadığını da taraflar ileri sürmese dahi gözetecektir....
Davaca erkek, davalı kadının başka erkekle ilişkisi olduğu iddiasına dayanarak manevitazminat talep ettiğine göre, davalının hukuka aykırı bu eylemi sebebiyle Türk Medeni Kanunu'nun 174/2. maddesine göre sorumluluğuna gidilemiyorsa, genel hükümlere göre sorumluluğa gidilebilir. Borçlar Kanunu Türk Medeni Kanunu'nun 5. kitabı olup, onun tamamlayıcısıdır. (EBK m. 544; 1098 Sayılı TBK m. 646) O halde, davacının manevi tazminat isteği "Aile hukuku" hükümlerine göre incelenemiyorsa, haksız fiil sorumluluğuna ilişkin genel hükümler çerçevesinde incelenebilecektir. Öyleyse davacının boşanma sebebinden bağımsız hale gelen manevi tazminat isteği yönünden nispi peşin harç noksanlığının tamamlanması halinde görevsizlik kararı verilerek dosyanın Asliye Hukuk Mahkemesine gönderilmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm tesis edilmesi doğru görülmemiştir....
"İçtihat Metni" Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın yetki yönünden reddine dair verilen hükmün süresi içinde davacılar vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü: -K A R A R- Davacılar vekili, davalı ...'in maliki, davalı ... Şirin'in sürücüsü olduğu, davalı ...'ye ZMSS ile sigortalı aracın yaya geçidinden geçmekte olan murise çarpması sonucunda meydana gelen kazada muris ...'ın öldüğünü, kazanın ehliyetsiz sürücünün kusuru ile meydana geldiğini, davacıların eş/annelerini kaybettiklerini belirterek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla; davacı eş ... için 30.000,00 TL maddi tazminat ve 40.000,00 TL manevi tazminat ile davacı çocukları için ayrı ayrı 20.000,00'er TL manevi tazminatın kaza tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalılardan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
Belirtilen niteliği gereği manevi tazminatın, zenginleşmeye yol açmayacak şekilde belirlenmesi ve tam yargı davalarının niteliği gereği takdir edilecek manevi tazminat miktarının, olayın ağırlığını ortaya koyacak, hukuka aykırılığı özendirmeyecek, bir başka ifade ile benzeri olayların bir daha yaşanmaması için caydırıcı ve aynı zamanda cezalandırıcı bir miktarda olması gerekmektedir. 5233 sayılı Kanun'un açıkça maddi tazminat kalemlerinin karşılanmasını öngörmesi sebebiyle, sosyal risk ilkesine dayalı manevi tazminat istemleri için ayrıca tam yargı davalarında bu ilkeye dayalı olarak manevi tazminata hükmedilmesinin önünde bir engel bulunmamaktadır....
Yine TBK'nın 58. maddesinde "Şahsiyet hakkı hukuka aykırı bir şekilde tecavüze uğrayan kişi, uğradığı manevi zarara karşılık manevi tazminat namıyla bir miktar para ödenmesini dava edebilir." Haksız fiile dayalı bir borcun doğabilmesi için, hukuka aykırı bir fiil bulunmalı, fiili işleyenin kusuru olmalı, sonuçta bir zarar doğmalı, zarar ile işlenen fiil arasında da uygun nedensellik bağı bulunması gerekir. Somut olaya gelince, davalının ve dava dışı eşin davacıya yönelik ve bütün olarak aldatma mahiyetindeki davranışlarının manevi tazminatı gerektirip gerektirmeyeceğinin tartışılması gereklidir. Yukarıda incelenen yasa maddeleri uyarınca, davacının dava dışı eşinin TMK'nın evlenmeyle eşe yüklediği ödevler arasında bulunan sadakat yükümlülüğünü ihlali nedeniyle, Kanun'un 185. ve 174. maddeleri uyarınca boşanma sebebi ve istek halinde manevi tazminatı gerektirir nitelikte olduğu kuşkusuzdur....
