"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ Taraflar arasında görülen gaiplik ve tazminat davası sonunda, yerel mahkemece davanın, kısmen kabulüne ilişkin olarak verilen karar davacı vekili tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi ...'in raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü; -KARAR- Dava, ... tarafından açılan gaiplik ve taşınmaz bedeli ile malvarlığının ... adına intikali isteklerine ilişkindir. Mahkemece, 4721 sayılı TMK'nun 588. maddesinin koşullarının oluştuğu gerekçesiyle ... isimli şahsın gaipliğine, 1096 ada 3 ve 4 parsel sayılı taşınmazlarda hissesine düşen ve devir tarihi itibariyle banka hesabında bulunan paranın hazineye intikaline, diğer her türlü mirasının hazineye irat kaydına yönelik talebin reddine karar verilmiştir....
Temyiz Sebepleri Davacı vekili dava konusu talebinin gaiplik açısından değerlendirilmeden sadece gaip hissesine isabet eden parasal değer üzerinden değerlendirilerek miktar itibarıyla kesinlik sınırı altında olduğundan bahisle istinaf talebinin reddinin hatalı olduğunu, ... taraf olmadığı halde davalı sıfatı olduğu kabulü ile lehine vekalet ücretine de hükmedildiğini, gaip hissesini Kayyım (kayyımlık kararı kaldırılana kadar) yönetmekte olduğundan dava ve duruşmalarda da kendisini temsile yetkili, yasal hasım konumunda olduğunu ileri sürmüştür. C. Gerekçe 1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme Uyuşmazlık, gaiplik kararı verilmesi ve kayyım hesabında bulunan bedelin Hazineye devri istemine ilişkindir. 2. İlgili Hukuk 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 588 inci maddesi. 3....
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI: İlk Derece Mahkemesi kararı ile; açılan davanın reddine karar verilmiştir....
Sulh Hukuk Mahkemesinin 2000/449 esas sayılı dosyasında ... oğlu ... ... hissesine düşen ve kayyımlık bürosu tarafından yönetilen mal varlığının Hazineye intikaline karar verilmesini istemiştir. Sulh hukuk mahkemeleri görevli olduğu gerekçesiyle davanın usulden reddine ilişkin olarak verilen karar, Dairece “...Mahkemece, dava dilekçesinin görev yönünden reddine karar verilmiş ise de; Mahkemenin bu kararı TMK'nun 32 ve devamı maddelerine dayalı olarak açılan gaiplik davalarında verilebilecek kararlardandır. Oysa somut olayda davacı hazine, gaiplik isteği yanında, son mirasçı sıfatıyla taşınmazın bedelinin hazineye devri isteminde de bulunmuştur. Bu tür bir isteğin TMK'nun 588. maddesi kapsamında olduğu açıktır. Öte yandan, davanın taşınmazın aynına yönelik olduğu gözetildiğinde olayda HMK'nun 382 ve 383 maddelerinin uygulama yeri de bulunmamaktadır. Zira dava mal varlığına yönelik olup, bu hali ile HMK'nun 2. maddesi kapsamında kabulü zorunludur....
Gaiplik kararı verilebilmesi için gerekli ilan süresinde hiçbir hak sahibi ortaya çıkmazsa, aksine hüküm bulunmadıkça, gaibin mirası devlete geçer. Devlet, gaibe veya üstün hak sahiplerine karşı, aynen gaibin mirasını teslim alanlar gibi geri vermekle yükümlüdür.” hükmü düzenlenmiştir. Taşınmazın satılması ve satış bedelinin Hazine hesabına yatırılması kayyımla idareyi, bir başka ifade ile ...adına satış bedelinin idare edilmesi olgusunu ortadan kaldırmadığı gibi, mirasın Hazineye geçmesi sonucunu da doğurmaz. Ancak gaiplik kararı ile miras Hazineye geçecektir. Açıklanan nedenlerle davacının dava açmada hukuki yararı bulunduğundan, mahkemece gerekli ilanların yapılması, delillerin değerlendirilmesi ve sonucu uyarınca bir karar verilmesi gerekirken, yerinde bulunmayan gerekçe ile davanın reddi doğru görülmemiştir....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava, TMK'nun 588. maddesi uyarınca gaiplik kararı verilmesi, kayyımlık hesabında bulunan 33.983,18 TL'nin Hazineye irat kaydı ve Yozgat ili Merkez ilçesi Yukarı Nohutçu Mahallesi 283 ada 17 parsel nolu taşınmazda bulunan gaibin hissesinin hazine adına tescili talebine yöneliktir. İlk derece mahkemesince yapılan yargılama sonucunda, ortaklığın giderilmesi davasına konu taşınmaza yönetim kayyımı atanmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş, verilen kararı davacı vekili istinaf etmiştir. Somut olayda; davacı tarafından hazine adına tescili istenen taşınmaz yönünden dava dilekçesinde dava değeri gösterilmemiş, mahkemece de dava değerinin belirlenmesi yönünden keşif yapılmadan kayyımın temsil kayyımı olduğu gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. Bilindiği üzere; 492 sayılı Harçlar Kanunu'nun 16. maddesi uyarınca, gayrimenkulün aynına taalluk eden davalarda dava değerinin gayrimenkulün değerine göre belirleneceği öngörülmüştür....
Asliye Hukuk Mahkemesinin 2016/307 Esas sayılı kesinleşmiş gaiplik kararının ...'ın sadece İzmir ili, ... ilçesi, ... Mahallesi, 22401 ada 2 parsel sayılı taşınmazdaki 456/5522 oranındaki payına yönelik olduğu, bu hisseye ilişkin bedelin Hazineye irat kaydına karar verildiği, eldeki davanın konusunun ...'ın 22401 ada 2 parsel sayılı taşınmaz dışındaki tüm mal varlığının Hazineye intikalinin istendiği, oysa ki 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 588/1 inci maddesinde sağ olup olmadığı bilinmeyen bir kimsenin mal varlığı veya ona düşen miras payı 10 yıl resmen yönetilirse ya da mal varlığı böyle yönetilenin 100 yaşını dolduracağı süre geçerse Hazinenin istemi ile o kimsenin gaipliğine karar verileceği, ...'...
Somut olayda; gaiplik yönünden hükme yeterli bir araştırma ve inceleme yapıldığını söyleyebilme olanağı bulunmadığı gibi, kadastro tutanağında yer alan vakıf şerhi gözetilerek Vakıflar idaresine davanın ihbarı gerektiği de düşünülmemiştir. Öyleyse, öncelikle davanın Vakıflar Genel Müdürlüğüne ihbar edilerek davada yer almasının sağlanması, ondan sonra hakkında gaiplik kararı verilmesi istenen ... oğlu ...’in mirasçısı bulunup bulunmadığının nüfus müdürlüğü ve zabıta marifetiyle yapılacak araştırma sonucunda tespit edilmesi, öte yandan; Türk Medeni Kanununun 33. maddesi uyarınca gaiplik ilanlarının 6 ay arayla yapılması ile hasıl olacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ile yetinilerek yazılı olduğu üzere hüküm tesisi isabetsizdir. Davacının bu yöne değinen temyiz itirazları yerindedir....
Sulh Hukuk Mahkemesi’nin 2001/405 E., 2001/554 K. sayılı kararı ile ...Defterdarının kayyım olarak tayin edildiğini, 10 yıllık kayyımla idare süresinin dolduğunu ileri sürerek, Türk Medeni Kanununun 588. maddesi gereğince adı geçenlerin gaipliğine ve tapu kaydının iptali ile Hazine adına tesciline karar verilmesini istemiştir. Mahkemece, dava salt gaiplik davası gibi değerlendirilmek ve çekişmesiz yargı işi olduğu belirtilmek suretiyle Sulh Hukuk Mahkemesine görevsizlik kararı verilmiştir. Ne var ki, mahkemenin bu kararı TMK'nun 32 vd. maddelerine dayalı olarak açılan gaiplik davalarında verilebilecek kararlardandır. Oysa somut olayda davacı Hazine, gaiplik isteği yanında, son mirasçı sıfatıyla taşınmazın Hazineye devri isteminde de bulunmuş olup, bu tür bir isteğin TMK'nun 588. maddesi kapsamında olduğu açıktır....
Bey’in mirasçısız ölüp ölmediği, gaip kişilerden olup olmadığının Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlğünden ve zabıta marifetiyle yapılacak araştırma ile açıklığa kavuşturulması, öte yandan gaiplik istemi ile ilgili olarak iki kez ilan yapılması ve ilk ilan ile karar tarihi arasında en az altı ay olması gerektiğinin gözetilmesi, dava konusu taşınmazdaki payın kamulaştırıldığı ve kamulaştırma bedelinin de kayyım hesabına yatırıldığı dikkate alınarak gaiplik isteği yanında, son mirasçı sıfatıyla gaibin malvarlığının Hazineye devri isteminde de bulunulduğu gözetilerek hasıl olacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken anılan hususlar gözardı edilerek davanın salt olarak gaiplik isteğine ilişkin olduğu kabul edilmek suretiyle yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde hüküm kurulması doğru değildir....
