"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : Asliye Hukuk (Aile) Mahkemesi DAVA TÜRÜ :Evlenmenin İptali Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü: ... Başsavcılığı tarafından açılan, mutlak butlan sebebiyle evlenmenin iptali davası mahkemece reddedilmiş, davalı ... İlçe Müdürlüğünün hükmü temyizi üzerine Dairemizin 24.09.2013 tarihli ilamıyla mahkeme kararının bozulmasına karar verilerek dosya mahalline iade edilmiş ancak mahkeme tarafından dosya 4.11.2013 tarihinde tekrar dairemize geri gönderilmiştir. Dairemizin 24.09.2013 tarihli bozma ilamı taraflara tebliğ edilmediği gibi, karar düzeltme talebi de bulunmadığı halde dosyanın tekrar Dairemize gönderilmesi nedeni anlaşılamadığından herhangi bir işlem yapılmadan dosyanın mahkemesine iadesine karar vermek gerekmiştir....
Öte yandan, evlenme sırasında geçici bir sebeple ayırt etme gücünden yoksun olan eş, evlenmenin nisbî butlan sebebiyle iptalini dava edebilir (TMK m. 148). Nisbî butlan sebebiyle dava açma hakkı, iptal sebebinin öğrenildiği veya korkunun etkisinin ortadan kalktığı tarihten başlayarak altı ay ve her hâlde evlenmenin üzerinden beş yıl geçmekle düşer (TMK m. 152). Bu düzenlemelere göre de nisbî butlan davasını ancak eşlerin açabileceği, eşlerin dava açma haklarının da kanunda belirlenen hak düşürücü sürelerle (TMK m. 152) sınırlı olduğu açıktır. Somut olayda, ölen eşin süresinde açtığı bir nisbî veya mutlak butlan davası bulunmamaktadır. Dava, uyuşmazlığın niteliği gereği dava açma hakkı olmayan mirasçı tarafından açılmıştır. Bu durumda, eldeki davanın sebebi, mutlak butlan olarak nitelendirilse de nisbî butlan olarak niteledirilse de davanın reddi sonucuna varılacağı kanun gereğidir. Diğer yandan, olayları açıklamak taraflara, hukuki nitelendirme ise hâkime aittir....
DAVA KONUSU : Evlenmenin İptali (Nisbi Butlan Sebebiyle) KARAR : Dairemizce yapılan dosya üzerinden inceleme sonucunda; GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: İSTEM: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Davalının yaşı , daha önceki yaşam tarzı ailesinin davranışları ve yaşam tarzları, taraflar arasında evlilik hayatının kurulmamış olması gibi sebeplerle T.M.K. 149 ve 150. maddeleri gereği evliliğin iptaline karar verilmesini, Davacı müvekkil tarafından nişan merasimi için ve düğün için yapılan alış veriş ve takılar, kıyafetler, gelinlik davalı tarafından iade edilmemiş olup bunların bedeli olan 10.000 TL 'ninde dava tarihinden itibaren işlyecek faizi ile birlikte iadesine karar verilmesini, yargılama giderleri ile ücreti vekaletin de davalı tarafa yükletilmesini talep ve dava etmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (Aile) Mahkemesi DAVA TÜRÜ :Evlenmenin İptali Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü: Dava, Türk Medeni Kanununun 145. maddesine dayanan evliliğin mutlak butlan sebebiyle iptali istemine ilişkindir. Davalılar tarafından ... Asliye Hukuk Mahkemesinin 2015/410 sayılı dosyası ile nüfus kayıtlarındaki yanlışlığın düzeltilmesi için dava açıldığı anlaşılmaktadır. Tarafların evliliğine engel olacak derece hısım görülmelerine ilişkin nüfus kayıtlarının düzeltilmesi halinde evliliğin iptalini gerektirecek husus ortadan kalkmış olacağından dava konusuz kalacaktır. O halde, evlenmenin iptaline ilişkin davayı etkileyecek olan nüfus kaydının düzeltilmesi davasının sonucunun mahkemece beklenmesi için hükmün bozulmasına karar verilmesi gerekmiştir....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ ve GEREKÇE : Evlenmenin İptali (Nisbi Butlan Sebebiyle) davasında davacı taraf; kararın tamamı yönünden süresinde istinaf talebinde bulunmuştur. Mahkemece butlan sebebinin bulunmadığından bahisle davanın reddine karar verilmesinde, toplanan deliller ve yapılan soruşturma dikkate alınarak herhangi bir isabetsizlik yoktur. Sonuç olarak; İlk Derece Mahkemesinin kararında herhangi bir isabetsizlik bulunmadığı anlaşıldığından, usul ve kanuna uygun olan hükme karşı davacı tarafın istinaf taleplerinin Hukuk Muhakemeleri Kanununun 353/1- b-1 bendi uyarınca esastan reddine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur....
Ç… …. aleyhine evliliğin iptaline karar verilmesi istemiyle dava açıldığı mahkemece davanın kabulüne karar verildiği ve hükmün temyiz edilmeksizin kesinleştiği anlaşılmaktadır. 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 149. maddesinde yanılma nedeniyle evlenmenin nisbi butlan ile iptali hali düzenlenmiştir. Dosya kapsamına göre, davacı A… …..'nin davalı R… …. ile yanılarak, değil taraflar arasında yapılan anlaşma gereğince Recep hakkında açılan ceza davasının evlenme nedeniyle ertelenmesi ve tutukluluk durumunun sona erdirilmesini sağlamak amacıyla evlendiği anlaşılmaktadır. Mahkemece, anılan Kanunun 149. maddesinde belirtilen yanılma nedeniyle evlenmenin iptali şartları oluşmadığı halde, davanın kabulü ile Medeni Kanunun 149/1. maddesi hükmü gereğince evliliğin iptaline karar verilmesi usul ve yasaya aykırıdır....
Davalı kadın vekili, cevap dilekçesinde; mutlak butlan nedeniyle iptal davası ile akıl hastalığı sebebine dayalı boşanma davasının reddine, davalı yararına aylık 800,00- TL ve müşterek çocuk yararına aylık 400,00- TL tedbir nafakasına, mahkemenin boşanmaya karar vermesi halinde bu nafakaların yoksulluk ve iştirak nafakası olarak devamına karar verilmesini talep etmiştir. İlk derece mahkemesince; davacının mutlak butlan sebebiyle evliliğin iptali ve akıl hastalığı sebebiyle açılan boşanma davalarının ayrı ayrı reddine karar verilmiştir. Davacı erkek vekili; kararın tümüne yönelik istinaf talebinde bulunmuştur. Dava; akıl hastalığı (TMK md. 165) nedeniyle boşanma davası ve mutlak butlan sebebiyle evliliğin iptali davasına ilişkindir....
in evlenmelerinin mutlak butlan sebebiyle iptaline karar verilmesini talep etmiş, mahkemece; "...'in ikinci eşi olan ...'le evliliği sırasında vesayet altında olduğu, akıl hastası olması sebebiyle temyiz kudretinin olmadığı" gerekçesiyle ... ve ...'in evlenmenin iptaline karar verilmiştir. Hakim iki taraftan birinin talebi olmaksızın kendiliğinden bir davayı inceleyemez ve karara bağlayamaz (HMK m.24/1). Hakim, tarafların talep sonuçlarıyla bağlıdır; ondan fazlasına veya başka bir şeye karar veremez (HMK m.26/1). Evlenmenin akıl hastalığı sebebiyle mutlak butlan sebebiyle iptaline karar verilmesi yönünde bir dava ve talep bulunmamaktadır. Mahkemece; toplanan delillerin muris Hakkı'nın 2. kez evlenmesi iddiası çerçevesinde değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, yazılı şeklide hüküm kurulması usul ve kanuna aykırı olup, bozmayı gerektirmiştir....
Aile Mahkemesinin bu dosya birleştirilen 2016/651 esas dosyasındaki dava ise mutlak butlan sebebiyle evliliğin iptaline yöneliktir. Mahkemece yapılan yargılama sonucunda Ankara 1. Aile Mahkemesinin birleştirilen 2016/651 esas dosyasındaki mutlak butlan sebebiyle evliliğin iptaline yönelik dava reddedilmiş, boşanma istemlerine ilişkin asıl ve birleşen Ankara 5. Aile Mahkemesinin 2016/980 esas dosyası, bu dosyadan tefrik edilmiş, verilen karara karşı erkek tarafından evliliğin iptali koşullarının gerçekleştiği, evliliğin iptaline ilişkin davalarının kabulü gerekirken reddinin usul ve yasaya aykırı olduğu gerekçesiyle istinaf kanun yoluna başvurulmuş olup ilk derece mahkemesince verilen tefrik kararları istinaf incelemesi dışında bırakılarak kesinleşmiştir. Ankara 1. Aile Mahkemesinin bu dosya birleştirilen 2016/651 esas dosyasındaki mutlak butlan sebebiyle evliliğin iptaline ilişkin davaya hasren yapılan istinaf incelemesinde; Mahkemece Ankara 7....
Davacı-karşı davalı erkek de bağımsız olarak açtığı evliliğin iptali davasında , eşinin evlilik öncesi cinsel ilişki ve başkası ile nişanlılığını sakladığını iddia ederek Türk Medeni Kanununun 150. maddesi uyarınca nisbi butlan sebebi ile evliliğin iptaline karar verilmesini talep etmiştir. Davacı-karşı davalı erkek tarafından açılan evliliğin iptali davası, tarafların boşanma davası ile birleştirilmiş, birleştirilerek görülen davaların yapılan yargılaması sonucunda ise mahkemece tarafların karşılıklı boşanma davalarının kabulü ile tarafların boşanmalarına, davacı-karşı davalı erkeğin nisbi butlan sebebi ile evliliğin iptali davasının reddine karar verilmiştir. Taraflarca temyiz edilmemiş olsa bile, yasaya açık aykırılık bulunması hallerinde hükmün bozulması imkan dahilindedir (HUMK m. 439/2). Davacı-karşı davalı erkek tarafından açılan nisbi butlan sebebiyle evliliğin iptali davası, boşanma davası açısından bekletici sorun oluşturur....
