Hemen belirtilmelidir ki, mirasçılar arasında pay oranında açılan muris muvazaası hukuki nedenine dayalı tapu iptali ve tescil davalarında davacılar arasında zorunlu dava arkadaşlığı bulunmayıp ihtiyari dava arkadaşlığı bulunduğundan, dava değerinin davayı açan mirasçı veya mirasçıların her birinin payına isabet eden değer olacağı kuşkusuzdur....
Bu durumda görünürdeki sözleşme tarafların gerçek iradelerine uymadığından, gizli bağış sözleşmesi de şekil koşullarından yoksun bulunduğundan, saklı pay sahibi olsun veya olmasın miras hakkı çiğnenen tüm mirasçılar dava açarak resmi sözleşmenin muvazaa nedeni ile geçersizliğinin tespitini ve buna dayanılarak oluşturulan tapu kaydının iptalini isteyebilirler. Miras bırakanın yaptığı temliki tasarruflardan zarar gören mirasçılar, tenkis davası ile birlikte kademeli olarak veya tenkis davası açtıktan sonra ayrı bir dilekçe ile muris muvazaası nedenine dayalı iptal ve tescil davası açabilirler (22.5.1987 tarih ve 4/5 sayılı İBK).Muris muvazaasına dayalı tapu iptal tescil davalarında murisin kayden malik olduğu bir taşınmazı mirasçılarından mal kaçırmak gayesi ile tapuda muvazaalı işlemle devretmiş olması gerekmektedir. Muris muvazaasına ilişkin belirlenen yukarıdaki ilkelere göre miras bırakanın kayden hiç malik olmadığı taşınmaz bakımından muris muvazaası hükümleri uygulanamaz....
Bu noktada muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı davada sözleşmenin şekil ve içerik yönünden geçersizliği ileri sürülmekte olup, öncelikle murisin gerçek irade ve amacı belirleneceğinden, muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı bedel isteğinin konusu da taşınmazdır. Ve dolayısı ile taşınmazın aynına ilişkin bir dava olup, HMK'nun 12.maddesi uyarınca kesin yetkili mahkemede görülmesi zorunludur. Öte yandan, taşınmazın aynına ilişkin davalar taşınmazın bulunduğu yer mahkemesinde açılır (HMK 12 md.). Taşınmazın bulunduğu yerden amaç taşınmazın ilçe sınırları bakımından fiilen bulunduğu yerdir. Dolayısı ile tapuda yazılı olduğu yer değildir....
HUKUK DAİRESİ DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL-TENKİS Taraflar arasındaki davadan dolayı Adana Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesince verilen 30.09.2020 gün ve 258-951 sayılı kararın Yargıtayca incelenmesi davacılar vekili tarafından istenilmiş olmakla, dosya tetkik olunarak gereği düşünüldü. -KARAR- Dava, muris muvaazası hukuki nedenine dayalı miras payı oranında tapu iptali-tescil olmazsa tenkis istemine ilişkindir. İlk Derece Mahkemesince, 2 parselde bulunan 1 nolu bağımsız bölüm yönünden muris muvaazasının ispatlanamadığı ve ivazlı sözleşmelerden olan ölünceye kadar bakma sözleşmelerine dayalı devir işlemlerinde tenkis hükümleri uygulanamayacağı gerekçesiyle davanın reddine, 2 parselde bulunan 2 nolu bağımsız yönünden ise davanın kabulüne karar verilmiş, Adana Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesince davacılar vekilinin istinaf başvurusu 6100 sayılı HMK’nın 353/1-b-1. maddesi uyarınca esastan reddine karar verilmiştir....
Muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı tapu iptal ve tescil talebinin reddine karar verilmesi gerekirken, anılan husus nazara alınmadan kabulüne karar verilmiş olması doğru değildir. Ne var ki, davada tenkis isteği de bulunmakta olup, mahkemece davacının bu talebi hakkında herhangi bir araştırma, inceleme ve değerlendirme yapılmamıştır. Bilindiği üzere; Mirasçılık ve mirasın geçişi mirasbırakanın ölüm tarihinde yürürlükte olan hükümlere göre belirlenir (4722 s. Türk Medeni Kanununun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkında Kanun m. 17). Mirasbırakan 1.1.2002 tarihinden önce ölmüşse 743 sayılı Türk Kanunu Medenisi hükümlerinin, 1.1.2002 tarihinden sonra ölmüşse 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun (TMK) ilgili hükümlerinin uygulanması gerekir.. Tenkis (indirim) davası, miras bırakanın saklı payları zedeleyen ölüme bağlı veya sağlar arası kazandırmaların (bağış) yasal sınıra çekilmesini amaçlayan, öncesine etkili, yenilik doğurucu (inşai) davalardandır....
Oysa somut olayda, muris tapuda kayıtlı taşınmazını değil, kooperatif ortaklık payını temlik etmiştir. O hâlde, bu temlikin yukarıda değinilen içtihadı birleştirme kararının kapsamında kalmadığı, ve iptal-tescil isteğinin reddine karar verilmesi gerektiği açıktır. Ne var ki, davacı muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı iptal ve tescil isteği yanında, terditli olarak tenkis isteğinde de bulunmuş, mahkemece, tenkis isteği bakımından ise bir araştırma yapılmış değildir Bilindiği gibi; mirasçılık ve mirasın geçişi mirasbırakanın ölüm tarihinde yürürlükte olan hükümlere göre belirlenir (4722 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkında Kanun m. 17). Mirasbırakan 1.1.2002 tarihinden önce ölmüşse 743 sayılı Türk Kanunu Medenisi hükümlerinin, 1.1.2002 tarihinden sonra ölmüşse 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun ilgili hükümlerinin uygulanması gerekir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Tapu iptali ve tescil KARAR Dava, muris muvazaası hukuksal sebebine dayalı tapu iptali tescil olmadığı takdirde tenkis isteğine ilişkin bulunduğuna, davada zilyetliğe dayanılmadığına göre, Yargıtay Büyük Genel Kurulu'nun 12.05.2011 tarihli 2011/1 sayılı kararı gereğince hükme yöneltilen temyiz itirazlarını inceleme görevi Yüksek Yargıtay (1.) Hukuk Dairesinin görevi cümlesinden bulunmakla, gereği için dosyanın anılan Daire Başkanlığına GÖNDERİLMESİNE, 27.12.2011 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL - TENKİS Taraflar arasında görülen tapu iptali ve tescil, tenkis davası sonunda, yerel mahkemece davacı ... 'in davasının reddine; davalı ... yönünden davanın açılmamış sayılmasına; diğer taraflar yönünden ise asıl ve birleştirilen davaların reddine ilişkin olarak verilen karar ... dışındaki asıl davanın davacıları tarafından yasal süre içerisinde duruşma istekli olarak temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi ...'in raporu okundu, açıklamaları dinlendi, duruşma isteğinden feragat edildiğinden, gereği görüşülüp düşünüldü; -KARAR- Dava, muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı tapu iptali-tescil, olmadığı takdirde tenkis isteğine ilişkindir. Getirtilen kayıt ve belgelerden; muris 1919 doğumlu ... oğlu ...'...
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ :Tapu İptali ve Tescil Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen ve yukarıda tarih numarası gösterilen hüküm temyiz edilmekle evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü. Uyuşmazlık ve hüküm * muris muvazaası nedeniyle tapu iptal ve tescil istemine ilişkin olup, görev Yargıtay 1. Hukuk Dairesine ait ise de; temyize konu edilmeyen ve mahkemece bu dava konusunda davacının hukuki yararı bulunmadığından reddine karar verilen vasiyetnamenin iptali ve tenkis davası gerekçe gösterilerek 1. Hukuk Dairesince görevsizlik kararı verildiğinden görevli dairenin belirlenmesi için dosyanın Başkanlar Kuruluna gönderilmesine karar vermek gerekmiştir. SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle görevli dairenin belirlenmesi için dosyanın Yüksek Başkanlar Kuruluna gönderilmesine oybirliğiyle karar verildi. 07.07.2008 (pzt.)...
HUKUK DAİRESİ DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL - TENKİS - TAZMİNAT Taraflar arasında görülen tapu iptali-tescil, tazminat ve tenkis istekli dava sonunda ilk derece mahkemesince, davanın kısmen kabulüne dair verilen kararın taraflarca istinafı üzerine bölge adliye mahkemesince, davacının istinaf başvurusunun esastan reddine, davalının istinaf başvurusunun HMK’nin 353.1-b.2 maddesi uyarınca kabulü ile ilk derece mahkemesi kararının kaldırılarak davanın reddine/karar verilmesine yer olmadığına ilişkin olarak verilen karar davacı vekili tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla; dosya incelendi, Tetkik Hakimi ...’un raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü; -KARAR- Dava, muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı tapu iptali ve tescil, olmazsa tenkis ile tazminat isteklerine ilişkindir. Davacı, mirasbırakan babası ...'...
