"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi Dava dilekçesinde, derneğin feshi istenilmiştir. Mahkemece davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı tarafından temyiz edilmiştir. Y A R G I T A Y K A R A R I Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü: Davacı vekili dava dilekçesinde; davalı derneğin amacının kanuna ve ahlaka aykırı olduğunu, aynı adla aynı şehirde iki ayrı dernek kurulamayacağını ileri sürerek Türk Medeni Kanunu'nun 89. maddesi uyarınca derneğin feshine karar verilmesini istemiş, mahkemece davanın reddine karar verilmiştir. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 89.maddesinde; "Derneğin amacı, kanuna veya ahlâka aykırı hâle gelirse; Cumhuriyet savcısının veya bir ilgilinin istemi üzerine mahkeme, derneğin feshine karar verir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki dernek feshi istemine ilişkin davada ... Sulh Hukuk ile 3. Asliye Hukuk Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belli edilmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü: K A R A R Dava, ... ... Başsavcılığının 28.04.2005 tarihli davanamesi ile açılan yıllık olağan genel kurul toplantısı yapılması nedeniyle derneğin feshi istemine ilişkindir. 2908 Sayılı Dernekler Yasasının 10 ve 50. maddelerine göre eksikliklerin giderilmesi için yetkili mercilerce ihtarda bulunulacağı, eksikliklerin 30 gün içinde giderilmemesi halinde dernek merkezinin bulunduğu yerin en büyük mülki amirinin ihtarı ve ... Başsavcılığının açacağı dava ile derneğin feshinin Asliye Hukuk Mahkemesinden isteneceği açıklanmış olup, anılan yasa hükmü uyarınca davanın Asliye Hukuk Mahkemesinde görülüp sonuçlandırılması gerekir....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava, derneğin feshi istemine ilişkindir....
Maddesinde ise, dernek ile üyeler arasındaki davaların dernek merkezinin bulunduğu yerdeki mahkemede bakılacağı, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 51. maddesinde; tüzel kişinin yerleşim yerinin, kuruluş belgesinde başka bir hüküm bulunmadıkça işlerinin yönetildiği yer olduğu; 5253 sayılı Dernekler Kanunu'nun 2. maddesinde ise; bu Kanunun uygulanmasında, derneğin yerleşim yerinin, derneğin yönetim faaliyetlerinin yürütüldüğü yeri, dernek merkezinin ise derneğin yerleşim yerinin bulunduğu il veya ilçeyi ifade ettiği hükme bağlanmıştır. Davacı sıfatı, kural olarak dava konusu hakkın sahibine aittir. Ancak özel kanun hükümleri ile bazı hallerde dava konusu hakkın sahibi olmayan üçüncü kişiye de dava açma hak ve yetkisi tanınmıştır. Bu haller istisnai niteliktedir ve ancak özel bir kanun hükmüne dayanabilir. Bu hallerden birisi de kamu yararı düşüncesi ile Cumhuriyet savcılarına bazı hukuk davalarını açma hak ve yetkisinin tanınmış olmasıdır....
Dava, TMK. nın 87/5.maddesine istinaden açılan derneğin feshine ilişkin olup; husumetin feshi istenen derneğe yöneltilmesi gerekmektedir. Bir başka ifadeyle, bu tür davalarda pasif husumet ehliyeti tüzel kişiliği bulunan derneğe ait bulunmaktadır. Dernek yöneticilerinin pasif husumet ehliyeti bulunmamaktadır. (Yargıtay 7. HD. 2008/3609- 5002 E.K. sayılı kararı) Somut olayda dava, feshi istenen dernek tüzel kişiliğine karşı açılmış, ancak mahkemece dernek yöneticilerine de husumet yöneltilerek devam olunmuştur. Buna rağmen dava dilekçesi dernek tüzel kişiliğine tebliğ edilmemiş, dernek yöneticilerine tebliğ edilmek suretiyle taraf teşkili usulüne uygun bir şekilde sağlanmadan davanın esasına girilip karar verilmiş ve bir de yargılama giderlerinden ve vekalet ücretinden davalı dernek yöneticileri sorumlu tutulmuştur. Bu durum, HMK. nın 353/1- a/4. Maddesi uyarınca kararın kaldırılması ve davanın yeniden görülmesi nedenidir....
Bir derneğin feshedilebilmesi için o derneğin suç sayılan eylemlerin kaynağı haline geldiği, süregelen ve birden çok eylemin varlığının tespiti halinde mümkün olup ancak o takdirde dernek kurucularının asıl amaçlarının dernek faaliyeti yürütmek olmayıp dernek adı altında suç işlemeye veya ahlaka aykırı çalışmalar yapmaya yasal zemin hazırlamak olduğundan söz edilebilir. Dernekte ilk kez yapılan aramada ele geçirilen suç unsurunun varlığı veya dernek başkan ve üyelerinin bireysel nitelikte suç işlemeleri, derneğin feshi için yeterli neden kabul edilemez. Öte yandan bir tüzel kişi olan dernekler, ancak organları olan gerçek kişilerin bu sıfatla yaptıkları işlem ve fiillerden sorumludurlar....
Bir derneğin feshedilebilmesi için o derneğin suç sayılan eylemlerin kaynağı haline geldiği, süregelen ve birden çok eylemin varlığının tespiti halinde mümkün olup ancak o takdirde dernek kurucularının asıl amaçlarının dernek faaliyeti yürütmek olmayıp dernek adı altında suç işlemeye veya ahlaka aykırı çalışmalar yapmaya yasal zemin hazırlamak olduğundan söz edilebilir. Dernekte ilk kez yapılan aramada ele geçirilen suç unsurunun varlığı veya dernek başkan ve üyelerinin bireysel nitelikte suç işlemeleri, derneğin feshi için yeterli neden kabul edilemez. Öte yandan bir tüzel kişi olan dernekler, ancak organları olan gerçek kişilerin bu sıfatla yaptıkları işlem ve fiillerden sorumludurlar....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki dernek feshine ilişkin davada Sulh Hukuk ve Asliye Hukuk Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belli edilmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü: K A R A R Dava; yasal süre içerisinde olağan genel kurul toplantısını yapmayan davalı derneğin feshi istemine ilişkindir. Türk Medeni Yasasının 87. maddesinde sayılan hallerin varlığı halinde sulh hakiminden derneğin kendiliğinden sona erdiğinin tespitinin istenebileceği belirtilmiş olup, aynı yasanın 89. maddesinde ise; derneğin mahkeme kararı ile feshini hüküm altına aldığı anlaşılmaktadır. Somut olayda, derneğin ... Savcılığınca feshi istenildiğine göre, davanın Asliye Hukuk Mahkemesince bakılıp sonuçlandırılması gerekir. SONUÇ: Yukarıda belirtilen nedenlerle; H.Y.U.Y.’nın 25. ve 26. maddeleri gereğince ......
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi Dava dilekçesinde, derneğin feshi istenilmiştir. Mahkemece davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı tarafından temyiz edilmiştir. Y A R G I T A Y K A R A R I 1-Davalı dernek ile.... Camii Yaptırma ve Yaşatma Derneği'ne ait ayrı ayrı tüzüklerin ve yönetim kurulu karar defterlerinin, 2-Her iki derneğin ...Valiliği Dernekler İl Müdürlüğü'nde bulunan dernek dosyalarının, 3-Davacı vakfın vakıf yönetim kurulu karar defterinin, 4-... Sulh Hukuk Mahkemesi'nin 2012/1009 Esas sayılı dosyasının, Getirtilerek dosyaya konulmasından sonra temyiz incelemesi yapılmak üzere gönderilmesi için dosyanın mahkemesine GERİ ÇEVRİLMESİNE, 20.10.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi....
Dava, dernek tüzüğünde tespit edilen kanuna aykırılıkların verilen süre içerisinde giderilmediği gerekçesi ile yeni kurulan derneğin feshi istemine ilişkindir. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 58. maddesinde, dernek tüzüğünün kanunun emredici hükümlerine aykırı olamayacağı, 72. maddesinde, derneğin zorunlu organlarının genel kurul, yönetim kurulu ve denetim kurulu olduğu, zorunlu organlar dışında başka organların da oluşturulabileceği, ancak zorunlu organların görev, yetki ve sorumluluklarının oluşturulan bu organlara devredilemeyeceği, 85. maddesinde ise yönetim kurulunun derneğin yürütme ve temsil organı olduğu hüküm altına alınmıştır. 5253 sayılı Dernekler Kanunu'nun 4. maddesinde de, her derneğin bir tüzüğünün bulunması gerektiği ve maddenin (g) bendi gereği de, derneğin şubesinin bulunup bulunmayacağının tüzükte belirtilmesinin zorunlu olduğu açıkça ve amir hüküm olarak ifade edilmiştir....
