ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 28/11/2019 NUMARASI : 2019/175 ESAS 2019/415 KARAR DAVA KONUSU : Dernek (Derneğin Feshi) KARAR : İlk derece mahkemesince verilen karara karşı davacı vekilince istinaf kanun yoluna başvurulmuş, dosya istinaf incelemesi yapılmak üzere dairemize gönderilmiş olup, ön inceleme aşaması tamamlandıktan ve incelemenin duruşma yapılmadan karar verilmesi mümkün bulunan hallerden olduğu anlaşıldıktan sonra duruşmasız olarak yapılan inceleme neticesinde; TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; 8.003.076 kütük sırasında T4 Şubesi'nin valilik makamının 19/03/2019 tarihli ve 5974 sayılı oluruna istinaden 18/04/2019 tarihinde denetiminin yapıldığını, denetim raporunun 3. bölüm 7. maddesinde belirtildiği üzere; derneğin 24/02/2019 tarihli olağan genel kurul toplantısının yapılması yönünde 10/02/2019 tarihinde yönetim kurulu kararı alındığını ancak genel kurula üyelerin çağrı ilanının, kurula katılan üyelerin imzalarının...

Özetle dernek genel kurulunda dernek üyeleri tarafından seçilen derneğin yürütme ve temsil organı olan yönetim kurulu görevlerini kanuna ve dernek tüzüğüne uygun olarak yerine getirmek zorundadır. Türk Medeni Kanunu'nun derneklere dair hükümleri ile Dernekler Kanunu hükümleri birlikte değerlendirildiğinde; kanun koyucu, öncelikle genel kurulu olağan toplantıya çağırma görevini yönetim kuruluna verdiği, bu yükümlülüğü yerine getirmeyen veya toplantının yapılmasına rağmen sonuç bildirisini süresinde mülki idare amirliğine bildirmeyen dernek yönetim kurulu başkanına idari para cezası verilmesini öngörerek, derneğin genel kurullarının kanun ve dernek tüzüğünde belirtilen zaman aralıklarında yapılmasını ve derneğin tüzel kişiliğinin devam etmesini öngörmüşken, yönetim kurulunun bu görevini yerine getirip dernek üyelerini usulüne uygun toplantıya çağırmasına rağmen üst üste iki genel kurul toplantısının yapılamamasını ise kendiliğinden sona erme sebebi kabul etmiştir....

Özetle dernek genel kurulunda dernek üyeleri tarafından seçilen derneğin yürütme ve temsil organı olan yönetim kurulu görevlerini kanuna ve dernek tüzüğüne uygun olarak yerine getirmek zorundadır. Türk Medeni Kanunu'nun derneklere dair hükümleri ile Dernekler Kanunu hükümleri birlikte değerlendirildiğinde; kanun koyucu, öncelikle genel kurulu olağan toplantıya çağırma görevini yönetim kuruluna verdiği, bu yükümlülüğü yerine getirmeyen veya toplantının yapılmasına rağmen sonuç bildirisini süresinde mülki idare amirliğine bildirmeyen dernek yönetim kurulu başkanına idari para cezası verilmesini öngörerek, derneğin genel kurullarının kanun ve dernek tüzüğünde belirtilen zaman aralıklarında yapılmasını ve derneğin tüzel kişiliğinin devam etmesini öngörmüşken, yönetim kurulunun bu görevini yerine getirip dernek üyelerini usulüne uygun toplantıya çağırmasına rağmen üst üste iki genel kurul toplantısının yapılamamasını ise kendiliğinden sona erme sebebi kabul etmiştir....

Y A R G I T A Y K A R A R Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü: Dava; davalı dernek yönetim kurulunun üyelikten ihraca ilişkin kararının iptali istemine ilişkindir. Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir. Türk Medeni Kanunu'nun 73. maddesi gereğince derneğin nihai kararları en yetkili organ olan genel kurul tarafından verilir. Aynı yasanın 83/2. maddesi gereğince de derneğin diğer organ kararlarına karşı dernek içi denetim yolları tüketilmedikçe iptal davası açılamaz. Somut olayda; davacı, davalı derneğin 22.09.2006 gün ve 2006/317 sayılı yönetim kurulu kararının iptalini istemiştir. Davalı derneğe ait tüzüğe göre, yönetim kurulu kararlarının kesin mahiyette olmadığı bu kararlara karşı genel kurul nezdinde itiraz imkanı bulunmaktadır. Genel kurulun onayı olmayan yönetim veya disiplin kurulu kararları, derneğin iç denetim yolları tüketilmiş kararları olarak kabul edilemez....

"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davanamede, davalı derneğin feshi istenilmiştir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Y A R G I T A Y K A R A R I 1-Mahkeme kararının Cumhuriyet Savcısı tarafından görüldüğüne ilişkin dosyada herhangi bir kayda rastlanmamıştır. Tebligat Yasası'nın 43. ve Yönetmeliğin 65. maddelerinde öngörüldüğü biçimde gerekli işlemlerin yapılıp tamamlandıktan ve ilgili Cumhuriyet Savcısının yasal temyiz süresi beklendikten, 2-Davalı derneğe ait üye kayıt ve yönetim kurulu karar defterleri ile ...ndeki dernek dosyasının getirtilip bu dosyaya konulduktan, Sonra temyiz incelemesi yapılmak üzere gönderilmesi için dosyanın mahkemesine GERİ ÇEVRİLMESİNE, 17.02.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi....

Asliye Hukuk Mahkemesinin 2019/178 Esas sayılı derneğin feshi davasında 16/06/2020 tarihli ve 2019/178 Esas-2020/53 Karar sayılı karar ile derneğin feshine karar verildiğini, kararın 14/12/2020 tarihinde kesinleştiğini, derneğin mali durumuna ilişkin bilgiler ayrıntılı olarak ekte sunduğu denetim raporunda, Rize 4. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2019/178 Esas sayılı dava dosyasında ve Rize Cumhuriyet Başsavcılığının 2019/6683 Esas sayılı soruşturma dosyasında yer aldığını belirterek, Dernekler Kanunu'nun 15/1 ve Dernekler Yönetmeliğinin 89/b maddeleri gereğince davalı derneğin tasfiyesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalıya usulüne uygun dava dilekçesi tebliğ edilmiş, davalı temsilcisi duruşmadaki beyanında özetle, "feshine karar verilen derneğin bir miktar parası ve aracı mevcuttur. Kasada benim şahsi param da vardı el koyma ile birlikte ona da el konuldu....

Somut olayda; dernek üyesi olan davacılar tarafından derneğin genel kurul toplantısında görevden almaya ilişkin durumun görüşülmesini istemeden doğrudan davalı dernek aleyhine dava açıldığı ve davada davalı derneğin davacıların da içinde yer aldığı ... Şubesinin yönetim ve denetim kurullarının görevden alınmasına dair dernek merkez yönetim kurulunun 23.06.2014 tarihli kararının kanun ve tüzüğe aykırı olması nedeniyle iptalinin istendiği, mahkemece işin esası incelenerek davanın kabulüne karar verildiği, davalı derneğin tüzüğünde de yönetim kurulu kararının kesin olduğuna dair bir hükmün bulunmadığı anlaşılmaktadır. Yukarıda gösterilen yasal düzenlemeler ve yapılan açıklamalar dikkate alındığında, genel kurulun onayını almayan yönetim kurulu kararları, derneğin denetim yolları tüketilmiş kararı olarak kabul edilemez. Olayda iptali istenilen karar genel kurula ait değildir. O halde davanın reddine karar verilmesi yerine işin esasının incelenerek kabulü doğru görülmemiştir....

un müvekkilinin eşi adına kayıtlı taşınmazın davalı derneğe satışı hususunda anlaştıkları ve taşınmazın 02.10.2010 tarihinde davalı dernek adına tapuya kayıt ve tescil edildiğini, davalı dernek adına dernek başkanı sıfatı ile diğer davalı ...'...

Mahkemece; "Tüm dosya kapsamında ve mevcut delil durumu dikkate alındığında T1 tarafından mahkememize ibraz edilen dava dilekçesi ile ilgili dernek hakkında Rize Sulh Hukuk Mahkemesince TMK 87/2 maddesi uyarınca derneğin kendiliğinden sona erdiğinin tespit edildiği, Dernekler Kanunu ve yönetmelik uyarınca derneğin tasfiye işlemlerinin yapılıp bildirmesi gereken üç aylık süre içerisinde tasfiye işlemlerinin yapılmadığı, Rize İl Emniyet Müdürlüğüne yazılan müzekkerede Gülbahar Mahallesi muhtarlığından ve mahalle sakinlerinden yapılan araştırmada; Kenan Yücel isimli şahsın söz konusu derneğin başkanı olduğunu, derneğin fiziki olarak faaliyet göstermediğini, dernek adına kayıtlı herhangi bir menkul, gayrimenkul ve gelirinin bulunmadığını beyan etmiş olduğu, davalı T3 mal varlığı hakkında başka herhangi bir bilgi sahibi bulunmadığı, Bankalardan gelen cevabi yazılarda davalı dernek adına kayıtlı açık-kapalı hesaba rastlanılmadığı, Tapu Müdürlüğünden gelen cevabi yazıda davalı derneğin tapu kaydına...

Yasal düzenlemelerden de anlaşıldığı üzere, derneğin yerleşim yerleri ile dernek merkezinin aynı olmadığı, yerleşim yerinin kuruluş belgesinde başka bir hüküm bulunmadıkça işlerin yönetildiği yer, dernek merkezinin ise derneğin yerleşim yerinin bulunduğu il ve ilçeyi ifade ettiği açıktır. Dernekler ile ilgili mevzuatta düzenlenen dernek ile üyeler arasındaki davanın, dernek merkezinin bulunduğu yerdeki mahkemede bakılacağına dair yetki kuralı kesin nitelikte olup, kamu düzenine ilişkin olduğundan, mahkemelerce re'sen gözetilmesi gerekir. (Yargıtay 20.Hukuk Dairesi 2018/4202 Esas 2018/5667 Karar - Yargıtay 8.Hukuk Dairesi 2017/9083 Esas 2017/5845 Karar) Davalı derneğin dosyada mevcut tüzüğüne göre, derneğin merkezi İzmir'dir....