ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 28/11/2019 NUMARASI : 2019/175 ESAS 2019/415 KARAR DAVA KONUSU : Dernek (Derneğin Feshi) KARAR : İlk derece mahkemesince verilen karara karşı davacı vekilince istinaf kanun yoluna başvurulmuş, dosya istinaf incelemesi yapılmak üzere dairemize gönderilmiş olup, ön inceleme aşaması tamamlandıktan ve incelemenin duruşma yapılmadan karar verilmesi mümkün bulunan hallerden olduğu anlaşıldıktan sonra duruşmasız olarak yapılan inceleme neticesinde; TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; 8.003.076 kütük sırasında T4 Şubesi'nin valilik makamının 19/03/2019 tarihli ve 5974 sayılı oluruna istinaden 18/04/2019 tarihinde denetiminin yapıldığını, denetim raporunun 3. bölüm 7. maddesinde belirtildiği üzere; derneğin 24/02/2019 tarihli olağan genel kurul toplantısının yapılması yönünde 10/02/2019 tarihinde yönetim kurulu kararı alındığını ancak genel kurula üyelerin çağrı ilanının, kurula katılan üyelerin imzalarının...

, faaliyetlerin halkı sokak eylemlerine yöneltmek şeklinde yoğunlaştığı kanaatinin hâsıl olduğu, Derneğin internet sitesinde "Halkın Muhalefeti Derneği" logosunun yer aldığı, bu bağlamda, Derneğin toplumsal ve siyasi her konuda muhalif olduğu, yapılan muhalefetin siyasi otoritenin bütün temel icraatlarını kapsadığı, derneğin tamamen siyasi ve günlük politika ile ilgili olduğu, Dernek şube ve üyelerinin sürekli meydanlarda izinli-izinsiz gösteri ve eylem yaptığı, siyasi otoriteyi yıpratıcı propaganda yaptığı" hususlarının belirtildiği, 22/09/2010 tarih ve 30/3 sayılı denetim raporunda da; "Dernek beyannamesinde belirtilen hususlarla dernek iş ve işlemleri arasında genel anlamda uygunluk bulunduğu tespit edilmiş ise de, Derneğin "Akp'ye Kul Köle Olmayacağız, Halkın Hakları Programı ile Yerel Seçimlere, Emperyalizme Karşı Mücadele Kesintisiz Sürüyor, Kardeşliğin Ülkesini Kuracağız, Gericiliğe ve Faşizme Karşı Halkevleri Var, Hak Mücadeleleri" başlıkları altında özetlenebilecek konularda imza...

"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi - K A R A R - Dava, Türk Medeni Yasasının 89. Maddesine göre kamu adına açılmış Derneğin feshi davasıdır. 2797 Sayılı Yargıtay Yasasının 14. maddesi ve Başkanlar Kurulu kararı uyarınca temyiz incelemesi Yargıtay Yüksek 2. Hukuk Dairesine ait olup, Dairemizin görevi dışındadır. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle; dosyanın görevli Yargıtay Yüksek 2. Hukuk Dairesi Başkanlığına gönderilmesine 24/05/2010 gününde oybirliği ile karar verildi....

Özetle dernek genel kurulunda dernek üyeleri tarafından seçilen derneğin yürütme ve temsil organı olan yönetim kurulu görevlerini kanuna ve dernek tüzüğüne uygun olarak yerine getirmek zorundadır. Türk Medeni Kanunu'nun derneklere dair hükümleri ile Dernekler Kanunu hükümleri birlikte değerlendirildiğinde; kanun koyucu, öncelikle genel kurulu olağan toplantıya çağırma görevini yönetim kuruluna verdiği, bu yükümlülüğü yerine getirmeyen veya toplantının yapılmasına rağmen sonuç bildirisini süresinde mülki idare amirliğine bildirmeyen dernek yönetim kurulu başkanına idari para cezası verilmesini öngörerek, derneğin genel kurullarının kanun ve dernek tüzüğünde belirtilen zaman aralıklarında yapılmasını ve derneğin tüzel kişiliğinin devam etmesini öngörmüşken, yönetim kurulunun bu görevini yerine getirip dernek üyelerini usulüne uygun toplantıya çağırmasına rağmen üst üste iki genel kurul toplantısının yapılamamasını ise kendiliğinden sona erme sebebi kabul etmiştir....

Öncelikle, Yargıtayın ve Dairemizin dernek genel kurul toplantılarının süresinden sonra da olsa usulüne uygun olarak yapılması derneğin hukuki varlığını sürdürme yönünde iradenin ortaya konulması olarak kabul edilip dernek tüzel kişiliğinin sona ermesi yönünden iradeye üstünlük tanınıp yapılan toplantıya önem atfedilmektedir. ... bu yönü ile iki defa üst üste olağan genel kurul toplantısı yapılmamasının değil; çağrıya rağmen imkansızlık sebebi ile toplantıların yapılamamasının derneğin kendiliğinden sona erme sebebi kabul edildiği dikkate alınarak; ... olağan genel kurul toplantıları için yönetim kurulunun karar alarak üyeleri usulüne uygun toplantıya çağırıp çağırmadıkları, eğer usulüne uygun çağrıya rağmen üyelerin yeterli çoğunlukta toplantıya katılmamaları, ölüm veya istifa gibi sebeple asgari toplantı yeter sayısına ulaşılamaması nedeniyle çoğunluksuz ikinci genel kurulun da yapılamadığı tespit edilirse derneğin kendiliğinden sona erdiğinin tespitine, aksi durumda yani yönetim kurulunun...

Asliye Hukuk Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü: K A R A R Dava, derneğin kendiliğinden sona erdiğinin tespiti ve tasfiye istemine ilişkindir. ... Sulh Hukuk Mahkemesince, davanın derneğin feshi istemine ilişkin olup TMK'nın ilgili düzenlemelerinde derneğin feshinde hangi mahkemenin görevli olduğunun gösterilmediği, 6100 sayılı HMK'nın 4. maddesinde sulh hukuk mahkemesinin görevli olduğu dava ve işler sayılıp bunlar arasında derneğin feshine ilişkin davaya yer verilmediği, bu nedenle genel mahkeme olarak asliye hukuk mahkemesinin görevli olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiştir. ... 2....

Y A R G I T A Y K A R A R I Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü: Davacı vekili dava dilekçesinde, davalı derneğin üyesi olduğunu, dernek yönetim kurulu tarafından dernek üyeliğinden ihracına karar verildiğini, yönetim kurulunun ihraç kararına karşı dernek iç denetim yollarının tüketilmesi bakımından itirazda bulunduğunu ve davalı derneğin 25.03.2011 tarihli genel kurulunda durumunun görüşülerek ihraca dair kararının kaldırılması için yaptığı başvurunun genel kurulda reddedildiğini belirterek genel kurul kararının iptalini istemiştir. TMK nun 67.maddesi "tüzükte üyenin dernekten çıkarılma sebepleri gösterilebilir. Tüzükte çıkarılma sebepleri gösterilmişse, çıkarma kararına bu sebeplerin haklı sayılamayacağı iddiasıyla itiraz edilemez." hükmünü düzenlemiştir....

K A R A R Dava dilekçesinde; davalı derneğin tasfiyesi istenilmiş; mahkemece dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına dair verilen karar davacı tarafından temyiz edilmiştir. 5253 sayılı Dernekler Kanunu'nun 15. maddesinde, feshedilen veya münfesih hale düşen derneklerin para, mal ve haklarının tasfiyesi tüzüklerinde gösterilen esaslara göre yapılacağı belirtilerek tasfiye hususunda dernek genel kurulu tarafından bir karar alınmamış veya genel kurul toplanamamışsa yahut dernek mahkeme kararıyla feshedilmişse, derneğin bütün para, mal ve haklarının mahkeme kararıyla tasfiye edileceği hükme bağlanmış; derneklerin tasfiyesinin nasıl yapılacağı ise Dernekler Yönetmeliğinde ayrıntılı olarak düzenlenmiş olup Yönetmeliğin 89. maddesinde, genel kurul kararı ile feshedilen veya kendiliğinden sona erdiği tespit edilen derneğin para, mal ve haklarının tasfiyesi, tüzüğünde gösterilen esaslara göre yapılacağı, derneğin mahkeme kararı ile feshedilmesi halinde, derneğin bütün para, mal ve hakları...

Sulh Hukuk Mahkemesince ise sona eren derneğin para, mal ve haklarının tasfiyesinde açıkça sulh mahkemesinin görevli olduğuna dair bir hüküm bulunmadığı gerekçesiyle görevsizlik yönünde hüküm kurulmuştur. 5253 sayılı Dernekler Kanununun 15. maddesinde, feshedilen veya münfesih hale düşen derneklerin para, mal ve haklarının tasfiyesi tüzüklerinde gösterilen esaslara göre yapılacağı belirtilerek tasfiye hususunda dernek genel kurulu tarafından bir karar alınmamış veya genel kurul toplanamamışsa yahut dernek mahkeme kararıyla feshedilmişse, derneğin bütün para, mal ve haklarının mahkeme kararıyla tasfiye edileceği açıklanmıştır....

"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Derneğin Kendiliğinden Sona Erdiğinin Tespiti Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiş olup, hükmün davalı Dernek temsilcisi tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairece dosya incelendi, gereği düşünüldü. KARAR Dava dilekçesinde, davalı derneğin son genel kurul toplantısını 20.09.2006 tarihinde yaptığı bu tarihten sonraki iki genel kurul toplantısını ise yapmadığı gerekçesi ile derneğin 4721 sayılı Kanunun 87/5. maddesi gereğince kendiliğinden sona erdiğinin tespitine karar verilmesi istenmiş; Mahkemece, iki genel kurul toplantısının üst üste yapılmadığı gerekçesi ile davanın kabulü ile davalı derneğin kendiliğinden sona erdiğinin tespitine karar verilmiş, hüküm davalı Dernek temsilcisi tarafından temyiz edilmiştir....