Mahkememizce dosya üzerinde yapılan değerlendirmede; dava hukuki niteliği itibariyle deniz taşımacılığından kaynaklı deniz ticaret davası olup, Yargıtay 11.Hukuk Dairesinin 2014/13914 esas 2014/19279 karar sayılı ilamında da açıklanacağı üzere; 28.04.2004 tarihinde yürürlüğe giren 5136 sayılı Yasa ile 6762 sayılı Türk Ticaret Yasası’nın 4. maddesine eklenen fıkrada, iş durumunun gerekli kıldığı yerlerde Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu’nun olumlu görüşü ile Adalet Bakanlığı'nca, bu Yasa'nın dördüncü kitabında yer alan deniz ticaretine ilişkin ihtilaflara bakmak ve asliye derecesinde olmak üzere denizcilik ihtisas mahkemeleri kurulacağı, bu mahkemelerin yargı çevresinin Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu tarafından belirleneceği düzenlenmiş, anılan yasal düzenleme doğrultusunda Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu’nun 20.07.2004 gün ve 370 sayılı kararıyla da, bu tür davalara denizcilik ihtisas mahkemesi bulunmayan yerlerde birden fazla ticaret mahkemesi bulunması halinde (1) numaralı ticaret...
Dava, gemi satışından kaynaklı menfi tespit davasına ilişkin olup bu haliyle uyuşmazlık deniz ticaretine ilişkin olduğu, bu kapsamda deniz ticaretine ilişkin bir uyuşmazlıktan kaynaklanan eldeki bu davada asliye ticaret mahkemesi değil, deniz ihtisas mahkemesi görevli olacağı, asliye ticaret mahkemesi ile deniz ihtisas mahkemesi arasındaki ilişki görev ilişkisi olup HMK'nın 114/1-c maddesine göre dava şartlarından olan mahkemenin görevli olması davanın her aşamasında mahkemece kendiliğinden ----- nazara alınması gerekeceğinden, bu nedenle mahkememizce davada-----görevli olduğu değerlendirilerek, görevsizlik kararı verilmiştir....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ GEREKÇELİ KARAR ESAS NO : 2019/98 Esas KARAR NO : 2021/101 HAKİM : ... ... KATİP : ... ... DAVACI : ... - ... VEKİLİ : Av. ... DAVALI : ... - ... VEKİLLERİ : Av. ... -. Av. .... DAVA : İtirazın İptali (Taşıma Sözleşmesi Kaynaklı) DAVA TARİHİ : 21/12/2018 KARAR TARİHİ : 05/02/2021 GEREKÇELİ KARARIN YAZILDIĞI TARİH : 30/04/2021 Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Taşıma Sözleşmesi Kaynaklı) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili dava dilekçesinde ; Davacı vekili dava dilekçesi ile; müvekkili şirketin kara, deniz ve hava yolu ile uluslarası taşıma işleri komisyonculuğu faaliyeti ile iştigal eden bir şirket olduğunu, davalı şirketin ise denizyolu ile konteynır taşımacılığı yapan gemicilik şirketi olduğunu, müvekkili şirketin müşterisi ... San. Ve Tic. A.Ş.'...
ticaretinden kaynaklandığı, bu nedenle uyuşmazlığın Deniz Ticaret Hukukuna göre Özel İhtisas Mahkemesi olan Ticaret Mahkemesinin Deniz İhtisas Dairesinde çözümlenmesi gerektiği, görevin dava şartı olduğu, davanın her aşamasında resen değerlendirilmesi gerektiği de dikkate alınarak davanın görev nedeniyle usulden reddi ile dosyasının görevli İstanbul 17....
Maddesinde ise, bir yerde ticaret davalarına bakan birden çok asliye ticaret mahkemesi varsa, iş durumunun gerekli kıldığı yerlerde Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunca, asliye ticaret mahkemelerinden biri veya birkaçı münhasıran bu Kanundan ve diğer kanunlardan doğan deniz ticaretine ve deniz sigortalarına ilişkin hukuk davalarına bakmakla görevlendirilebileceği düzenlenmiştir. Deniz ticareti TTK'nın Beşinci Kitabında deniz ticareti sözleşmeleri de bu kitabın Dördüncü Kısmında düzenlenmiştir. Ancak TTK'nın deniz ticareti sözleşmeleri kısmında taşıyan ile gönderilen-alıcı ve taşıyan ile taşıtan arasındaki hukuki ilişkilere dair düzenlemeler vardır. Buna karşın malın deniz taşımasının söz konusu olduğu hallere ilişkin olarak malı satan taşıtan ile malı alan gönderilen arasındaki alım satım ilişkisine dair hususlarda TTK'nın deniz ticareti sözleşmeleri kısmında herhangi bir düzenleme yer almamaktadır....
Dava konusu olayda deniz taşımasında hasarlanan emtia nedeni ile zarar talebinde bulunulduğuna göre, 6102 s. TTK 'nın Deniz Ticareti faslına göre uyuşmazlığın çözümünde anılan madde hükümlerinin tartışılması, değerlendirilmesi ve de uygulanması gerektiğinden, davanın görülüp sonuçlandırılmasının Denizcilik İhtisas Mahkemesinin görevine girdiğinin kabulü zorunludur. TTK 5/2.bendi uyarınca, bir yerde ticaret davalarına bakan birden çok asliye ticaret mahkemesi varsa HSK tarafından asliye ticaret mahkemelerinden biri veya bir kaçı deniz ticaretine ilişkin hukuk davalarına bakmakla görevlendirilebilir. Bu kapsamda, İstanbul ili sınırlarında görev yapmak üzere deniz ticaretinden doğan uyuşmazlıklara bakmak üzere İstanbul 17. Asliye Ticaret Mahkemesi görevlendirilmiştir....
Dava dilekçesi ve eklerinin incelenmesinde uyuşmazlık konusu zararın doğmasına neden olan taşıma ilişkisinde deniz yoluyla taşımanın da bulunduğu görülmüştür. 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu'nun 5(2) maddesinde "Bir yerde ticaret davalarına bakan birden çok asliye ticaret mahkemesi varsa, iş durumunun gerekli kıldığı yerlerde Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulunca asliye ticaret mahkemelerinden biri veya birkaçı münhasıran bu Kanundan ve diğer Kanunlardan doğan deniz ticaretine ve deniz sigortalarına ilişkin hukuk davalarına bakmakla görevlendirilebilir" hükmü düzenlenmiştir. 6102 sayılı Kanun'un yürürlüğe girmesinden sonra açılan davalarda ticaret mahkemelerinden hangisinin münhasıran deniz ticareti ve deniz sigortası ile ilgili hukuk davalarına bakacağı Hakimler ve Savcılar Kurulu'nun görevlendirme kararına göre belirlenecektir....
İNCELEME ve GEREKÇE: Davaya konu ihtilaf, davalı ile davacı arasındaki deniz yolu ile taşıma sözleşmesi kapsamında olduğundan olaya, deniz ticareti mevzuatının uygulanması gerekmektedir. Zira sözleşmesel ilişkinin baskın niteliği deniz ticareti olup davaya konu ihtilafın deniz ticaret hukuku kuralları çerçevesinde görülüp çözülmesi gerekmektedir.Bu bağlamda; davaya bakma görevi, Deniz Ticareti davalarına bakmakla görevli Mahkeme olduğundan ve İstanbul'da bulunan deniz ticaret işlerine bakan mahkemenin yargı alanı ----- Adliyesini kapsadığından eldeki davaya bakmaya karar veren mahkeme görevsiz olup, görevli mahkeme ------ Ticaret Mahkemesi'dir. Mahkemenin görevli olması, davanın görülebilmesi için bir dava şartı olup, HMK.'nın 114/1-c maddesi ve 115/1. Maddesine göre resen her zaman gözetilmelidir. İstinaf incelemesinde de , HMK.'nın 355. Maddesi uyarınca istinaf konusu olmasa da kamu düzenine ilişkin hususları resen gözetmek gerekmektedir.Ayrıca, HMK.'...
maddesi gereğince deniz ticareti ve deniz sigortasından kaynaklanan davalara bakmakla görevli mahkemenin HSK tarafından belirlenmiş denizcilik ve ihtisas mahkemesi olduğu anlaşılmıştır. 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun 5/2.maddesinde; bir yerde ticaret davalarına bakan birden çok asliye ticaret mahkemesi varsa, iş durumunun gerekli kıldığı yerlerde Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulunca, asliye ticaret mahkemelerinden biri veya birkaçının münhasıran bu Kanundan veya diğer kanunlardan doğan deniz ticaretine ve deniz sigortalarına ilişkin hukuk davalarına bakmakla görevlendirilebileceği hükmüne yer verilmiş ve bu kapsamda İstanbul 17. Asliye Ticaret Mahkemesi; Türk Ticaret Kanunu veya diğer kanunlardan doğan deniz ticaretine ve deniz sigortalarına ilişkin hukuk davalarına bakmakla görevlendirilmiştir. Göreve illişkin kurallar, kamu düzenini ilişkin olup, yargılamanın her aşamasında gözönünde bulundurulması gerekmektedir....
İhtilafın Deniz Ticaret Hukukundan kaynaklanmış olması nedeniyle, Hakimler ve Savcılar Kurulunun 20.07.2004 tarih ve 370 sayılı kararı ile İzmir ili mülki hudutları içerisinde bulunan mahkemeler bakımından Deniz Ticaret ve Deniz Sigortalarından kaynaklanan uyuşmazlıklarda HSK tarafından İzmir 5. Asliye Ticaret Mahkemesi görevlendirilmiştir. İzmir BAM 17. H.D.'nin 10.07.2020 tarih ve 2020/851 E. 2020/638 K. Sayılı ilamında "Denizcilik İhtisas Mahkemeleri HMK'nun yürürlüğe girişi ile birlikte Ülkemiz nezdinde kaldırılmış olup, mahkemece görevsizlik kararı verilmesinin usule uygun olmadığı kanaati oluşmuştur. İzmir'de 5. Asliye Ticaret Mahkemesi, HSK kararı ile Deniz Ticaret davaları ile görevlendirilmiş olup, görevsizlik kararı ancak kanunla kurulmuş ihtisas Daireleri için söz konusudur. Somut olayda; mahkemece davanın görülme yerinin HSYK kararları gereğince 5....
