Saptanan geçit nedeniyle yükümlü taşınmaz malikine ödenmesi gereken bedel taşınmazın niteliği gözetilerek uzman bilirkişiler aracılığı ile objektif kıstaslar esas alınarak belirlenmelidir. Bu bedel de hükümden önce depo ettirilmelidir. Hemen belirtmek gerekir ki, bedelin belirlenmesinden sonra hüküm tarihine kadar taşınmazın değerinde önemli derecede değişim yaratabilecek uzunca bir süre geçmiş veya bedel tespitinden sonra yörede taşınmazın değerini artıracak değişiklikler meydana gelmiş olabilir. Bu gibi durumlarda mülkiyet hakkı kısıtlanan taşınmaz malikinin mağduriyetine neden olmamak ve diğer tarafın hakkın kötüye kullanılması sonucunu doğuracak olası davranışlarını önlemek için hüküm tarihine yakın yeni bir değer tespiti yapılması da gerekebilir....

İlçesinde olağandışı durumlar nedeniyle verim düşüklüğü olduğundan bahisle indirim yapılmadan taşınmazın ekonomik olarak değer ifade eden ilk ürün olan yaş üzümün normal veriminin alındığı yıllar ortalamasına göre bedelinin tespit edilmesi gerektiği gözetilmeden işleme tabi tutulduktan sonra elde edilen kuru üzüme ait dekara verim miktarlarında indirim yapılarak değer biçen rapora göre bedel tespiti, 2)Taşınmazın kuru tarım arazisi niteliği, konumu ve yüzölçümü dikkate alındığında değeri belirlenirken kapitalizasyon faiz oranının % 5 uygulanması gerekirken, bu oranın % 6 kabulü ile az bedel tespiti, 3)Dava konusu taşınmazların konumu ve bilirkişi kurulu raporunda belirtilen özellikleri dikkate alınarak, tespit edilen metrekare birim fiyatına ilave edilecek objektif değer artırıcı unsurun % 250 oranında olacağı gözetilmeden, daha düşük objektif değer artış oranı kabul eden bilirkişi raporuna göre eksik bedel tespiti, 4)Tespit edilen bedele dava tarihinden itibaren dört aylık sürenin...

bu dava ile de misliyle değişim talebinin mahkememizce yerinde görülmediği, davacı tarafından da terditli olarak bedelde indirim istenildiğinden, bedelde indirim seçimlik hakkı yönünden ancak satıcıya karşı dava açma hakkının bulunduğundan ve Davalı satıcı olmadığından istinaf ilamı da dikkate alınarak bedelde indirim hakkının satıcıya karşı kullanılması mümkün değildir....

Ayrıca hâkim tazminattan mutlaka indirim yapmak zorunda değilse de, bunun dahi gerekçesini kararında tartışması ve nedenlerini göstermesi, indirim yapacak ise de Dairemizin uygulamalarına göre %20 oranında hatır taşıması indirimi yapması gerekmektedir. Somut olayda, davalı vekilince davacının araçta hatır yolcusu olarak bulunduğu savunulmuştur. Dosya içerisinde bulunan ifade tutanaklarından anlaşıldığı üzere sürücü, davacı ve araçta bulunanlar aynı yerde görev yapan öğretmenlerdir....

O halde, sigortalı araçta yolcu olduğu ve sürücü ile arkadaş olduğu sabit olan davacının taşınması için bir bedel ödediğinin, davacı yanca iddia ve ispat edilmediği; anılan konudaki ispat yükünün davacıda olduğu; davacının taşıma karşılığında sürücü arkadaşına bir ücret ödemesinin de hayatın olağan akışına aykırı olduğu hususları dikkate alınarak, davalı ... şirketinin hatır taşıması savunmasına itibar edilmesi, 6098 sayılı TBK md. 51 gereği tazminattan makul oranda, hakkaniyete uygun (Dairemiz uygulamaları ile %20) indirim yapılmak suretiyle, davalı ... şirketinin sorumlu olduğu tazminat miktarının belirlenmesi gerekirken, yazılı biçimde karar verilmesi doğru olmamış, kararın bozulması gerekmiştir....

Hakim, tazminattan mutlaka belli bir oranda indirim yapmak zorunda değilse de bunun dahi gerekçesini kararında tartışması ve nedenlerini göstermesi gerekir. Heyetçe, taşımanın hatır için olup olmadığı, tarafların yakınlığı, varsa hatır için taşımanın kimin arzusu ve ne amaçla yapıldığı gibi olayın özel şartları gözönüne alınarak araştırma ve inceleme yapılması, BK'nın 43. madde hükmüne göre tazminattan indirim yapılıp yapılmayacağının karar yerinde tartışılması, sonucuna göre hüküm tesisi gerekmektedir. Somut olayda, sigortalı araç sürücüsünün jandarmada verdiği ifade tutanağında; davacı yolcu ile birlikte Beyşehir Huğulu Beldesinden Manavgat’a doğru gezmek amacıyla giderken kazanın olduğunu beyan ettiği görülmektedir. Bu durumda İtiraz Hakem Heyetince, somut olayda hatır taşımasının varlığı kabul edilerek hesaplanan tazminattan Dairemiz uygulamasına göre %20 oranında indirim yapılması gerekirken eksik inceleme ile karar verilmesi isabetli olmayıp, bozmayı gerektirmiştir....

"İçtihat Metni"Mahkemesi :Ticaret Mahkemesi Taraflar arasındaki tazminat-bedel tenzili davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. - K A R A R - Dava, taraflar arasında varlığı ihtilafsız olan forklift cihazının ayıplı olması nedeniyle uğranılan zararın tazmini ve aracın fahiş fiyatla satılması nedeniyle bedelin tenzili istemine ilişkindir. Davalı vekili, makinenin satıldığında arızalı olmadığını, süresinde yapılmış bir ayıp ihbarının bulunmadığını, müvekkilinin sorumluluğunun bulunmadığını bildirerek, davanın reddini istemiştir....

Mahkemece, davanın kısmen kabulü ile 14.753.25 TL alacağın davalıdan tahsiline, fazlaya ilişkin talebin reddine karar verilmiş; hüküm, taraflarca temyiz edilmiştir. 1-Dosyadaki yazılara kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davalının tüm, davacının ise sair temyiz itirazlarının reddi gerekir. 2-Davacının, elektriği kesmemek suretiyle, fiilen kullanan bedel ödemeden davalının kullanmasına göz yumduğu gerekçesiyle, davacı kusurlu kabul edilerek kusuru nispetinde alacak miktarında indirim yapılması usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirir. SONUÇ: (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalının tüm, davacının ise sair temyiz itirazlarının reddine, (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle hükmün davacı lehine BOZULMASINA, 1.12.2011 gününde oybirliğiyle karar verildi....

Davacılar vekilinin teyiz itirazlarına gelince;Hükme esas alınan bilirkişi kurulunca emsal kabul edilen taşınmazlardan bir kısmı da dava konusu taşınmaz gibi kadastro parseli olduğundan emsal karşılaştırması sonucu tespit edilen bedelden Düzenleme Ortaklık Payı düşülmemesi gerektiği gözetilmeden, indirim yapılmak suretiyle bedel tespiti, Doğru görülmemiştir.Davacılar vekilinin temyiz itirazları yerinde olduğundan hükmün açıklanan nedenlerle H.U.M.K.nun 428. maddesi gereğince BOZULMASINA, davalı idare harçtan muaf olduğundan harç alınmamasına, davacılardan peşin alınan temyiz harcının istenildiğinde iadesine ve temyize başvurma harcının Hazineye irad kaydedilmesine, 21/06/2018 gününde oybirliğiyle karar verildi....

Taşınmazın emsal karşılaştırması yapılmak suretiyle tespit edilen bedeline hükmedilmesi gerekirken, bu bedelden SİT alanında kaldığı gerekçesiyle % 10 oranında indirim yapmak suretiyle düşük bedel tespiti, Doğru görülmemiştir. Davalılar vekilinin temyiz itirazları yerinde olduğundan hükmün açıklanan nedenlerle H.U.M.K.nun 428. maddesi gereğince BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istenildiğinde iadesine ve temyize başvurma harcının Hazineye irad kaydedilmesine, 06/06/2017 gününde oybirliğiyle karar verildi....