Hakim, tazminattan mutlaka belli bir oranda indirim yapmak zorunda değilse de bunun dahi gerekçesini kararında tartışması ve nedenlerini göstermesi gerekir. Davacı davalıya trafik sigortalı araçta yolcu olup davalı hatır taşıması savunmasında bulunmuştur. İtiraz Hakem Heyetince, taşımanın hatır için olup olmadığı, tarafların yakınlığı, varsa hatır için taşımanın kimin arzusu ve ne amaçla yapıldığı gibi olayın özel şartları gözönüne alınarak soruşturma dosyası da dikkate alınarak araştırma ve inceleme yapılması, BK'nın 43. madde hükmüne göre tazminattan indirim yapılıp yapılmayacağının karar yerinde tartışılması, ( hatır taşıması var ise Dairemiz uygulamasına göre %20 oranında olacak şekilde indirim yapılması ) ile sonucuna göre hüküm tesisi gerekirken yazılı şekilde hüküm tesisi isabetli olmamıştır. 4- Bozma neden ve şekline göre davalı vekilinin vekalet ücretine yönelik temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına karar vermek gerekmiştir....

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, taşınmazın ihaleye çıkarılırken ihale bedelinin 35.000,00-TL olduğunun belirtildiği, ihale bedelinin 70.000,00-TL olmadığı, ihalenin 35.100,00-TL bedel üzerinden üzerinde kaldığı, tüm kayıtlarda bu miktarın görüleceği, ihalenin 20 yıllık süreye ilişkin olduğu, mevcut bir indirim hakkı varsa bunun kullandırılmadığı, mağdur edildiği, davanın görüm ve çözümünde idare mahkemesinin görevli olduğu ileri sürülmektedir. KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idareler tarafından, tahmin edilen bedel dikkate alınarak %50 indirimli olmak üzere belirlenen bedel üzerinden ihaleye çıkıldığı, davaya konu işlem irtifak hakkı sözleşmesinde yer alan irtifak hakkı bedeline ilişkin olduğundan uyuşmazlığın çözümünde adli yargının görevli olduğu belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur. DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir....

Davacı ..., davalının kurumlarının avukatı olduğunu, imar uygulamasına tabi tutularak bedele dönüştürülen bir kısım kurum arsaları için açılan bedel artırımı davalarını takip etmeyerek açılmamış sayılmalarına karar verilmesine neden olduğunu bildirerek bu nedenle kurumun uğradığı zararın ödetilmesi isteminde bulunmuştur. Davalı, davanın reddi gerektiğini savunmuştur. Mahkemece, davalının davacı kurum adına açılan bedel artırımı davalarını takip etmeyerek açılmamış sayılmalarına karar verilmiş olması nedeni ile davacı kurumun zarara uğramasına neden olduğu ancak davacının da zararın doğmasında müterafik kusuru bulunduğu benimsenerek istemden hakkaniyet gereği indirim yapılarak bir bölümünün ödetilmesine karar verilmiştir. Kararın taraflarca temyizi üzerine Dairemizin 03/12/2013 gün ve 2013/2610-2013/19011 Esas-Karar sayılı ilamı ile “…mahkemece davalı yararına BK 43-44 maddeleri uyarınca yapılan indirim oranının yeterli olmaması nedeni ile...” karar bozulmuştur....

Şöyle ki; Kamulaştırılan taşınmazda eski tarihte kurulmuş olan irtifak hakkından dolayı meydana gelmesi kaçınılmaz olan değer düşüklüğünün oranının belirlenip, taşınmaz için belirlenen değerden bu oranda indirim yapılması gerektiğine ilişkin bozma hükmüne uyulmuş ve bilirkişi kurulundan bu yolda ek rapor alınmış olmakla birlikte, irtifak hakkı kurulması amacıyla yapılan kamulaştırma işlemlerinde hak sahiplerine bedel ödenmemesi sonucunu doğuracak hatalı gerekçe ile bilirkişi kurulunun yaptığı indirim mahkemece dışlanarak hüküm kurulması doğru görülmemiştir. Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, temyiz peşin harcının istek halinde temyiz edenlerden davalı tarafa iadesine, 19.01.2009 gününde oybirliğiyle karar verildi....

Mahkemece bedel indirim davasının kısmen kabulüne, bedel artırım davasının ise reddine karar verilmiş, hüküm taraf vekillerince temyiz edilmiştir. Y A R G I T A Y K A R A R I 1-Dava konusu 248 ada 7 parsel numaralı taşınmazın değerlendirme (25.4.2001) bilirkişi raporlarında emsal alınan ... Mahallesi 461 ada 4 ve 17, 9 ada 101 parsel ile ... Mahallesi 113 ada 20 parsel sayılı taşınmazların satış tarihleri itibariyle İmar Yasasının 18.maddesi uyarınca düzenleme ortaklık payı düşülmesi sonucu oluşmuş imar parselleri olup olmadığının Belediye İmar Müdürlüğünden ve Tapu Sicil Müdürlüğünden getirtilmesinden, 2-Dosyada mahkeme kararı ile davacı (k.davalı) temyiz dilekçesinin davalılardan ...., ... ile ..., ...,..., ... ve ...'e tebilğ edildiğine dair bir belgeye veya kayda rastlanmamıştır....

Mahkemece bedel indirim davasının reddi, bedel arttırım davasının kısmen kabulüne karar verilmiş, hüküm davacı- karşı davalı İz-Su Genel Müdürlüğü vekili tarafından temyiz edilmiştir. Y A R G I T A Y K A R A R I Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü: Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı kanıtlarla yasal gerektirici nedenlere ve özellikle kanıtların takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre sair temyiz itirazları yerinde değildir....

Bu açıklamalar ışığında somut olay incelendiğinde; sözleşme öncesi görüşmelerde gösterilen yerden nitelik olarak daha az değerli bir taşınmazın devredildiğinin satış sonrasında anlaşıldığı ve taşınmazın diğer hissedarı tarafından bu durum kabul edilip bedelden indirim yapılarak 25.000TL’nin geri ödendiği, davalı hissedarın ise bu bedeli ödemekten imtina ettiği iddiasıyla başlatılan takibe vaki itirazın iptali davasında; Mahkemece ilk karar ile, taşınmazın gerçek bedelinin çok üzerinde bir bedel ile satıldığı, taraflar arasında yapılan görüşmeler sonucu satışın iptal edilmeyip bedelde indirim yapılması hususunda anlaşıldığı ve davacının indirim bedeli olan 25.000TL’nin tahsili için başlattığı icra takibine davalı tarafça hakkaniyet ve nesafet ilkelerine aykırı şekilde itiraz edildiği sonuç ve kanaatine varıldığı gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir....

Mahkemece aldırılan 10/12/2019 havale tarihli bilirkişi raporunda özetle; davalının kötü niyeti olmasa yağmurlu bir havada bütün düğünlerde oluşan içecekler ve serviste aksaklıklar olabileceği, orkestra da başka bir müzisyenin sahne almak zorunda kalması, tam düğün pastası kesilirken 7 kocalı Hürmüz şarkısının müzik olarak çalması, düğün pastası masa örtüsünün uygunsuz olması düğün sahibi için düğün hayatında çok önemli ve karşılanması zor olduğu için mağduriyeti oluştuğu, ancak davetli sayısının 300 kişiden az olmasının kontrat şartlarına göre indirim gerektirmediği belirtilmiştir. Mahkemece aldırılan 07/06/2021 havale tarihli bilirkişi ek raporunda özetle; nispi metota göre hesaplama yapıldığı, ayıpsız değer/ayıplı değer = kararlaştırılan bedel/ödenecek bedel, ödenecek bedel= (kararlaştırılan bedel x ayıplı değer) / ayıpsız bedel, ödenecek bedel= (21.000TL. x 4.620) / 16380 = 5.923,00 TL bedel indirimi olduğu belirtilmiştir....

Bu seçimlik haklarda tüketici; bedel iadesini de içeren sözleşmeden dönme, malın ayıpsız misliyle değiştirilmesi veya ayıp oranında bedel indirimi ya da ücretsiz onarım isteme haklarına sahiptir. Satıcı, tüketicinin tercih ettiği bu talebi yerine getirmekle yükümlüdür. Tüketici seçimlik haklarından herhangi birisini kullanabilecektir. Ne var ki tüketici bu hakkını kullanırken objektif iyiniyet kuralları içerisinde hareket etmek zorundadır. 6502 sayılı Yasa 11/3. maddesinde "Ücretsiz onarım veya ayıpsız misli ile değiştirilmesinin satıcı için orantısız güçlükleri beraberinde getirecek olması halinde tüketici, sözleşmeden dönme veya ayıp oranında bedelden indirim haklarından birini kullanabilir. Orantısızlığın tayininde malın ayıpsız değeri, ayıbın önemi ve diğer seçimlik haklara başvurmanın tüketici açısından sorun teşkil edip etmeyeceği gibi hususlar dikkate alınır." düzenlemesi mevcuttur....

promosyon mallarının müşterilere verilmesi sırasında katma değer vergisi hesaplanmasına gerek bulunmadığı ve bu ürünler için yüklenilen katma değer vergisinin prensip olarak indirim konusu yapılması gerektiği, promosyon ürünü olarak verilen ve aynı işletmede imal edilen mala ait katma değer vergisi oranının, satışı yapılan mala ait katma değer vergisi oranına eşit veya daha düşük oranda olması halinde promosyon ürünü için yüklenilen katma değer vergisinin tamamının indirim konusu yapılacağı düzenlenmesine yer verilmiştir....