ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2015/1411 Esas KARAR NO : 2021/534 DAVA : Banka Teminat Mektubunun Hükümsüzlüğünün Tespiti ve İadesi DAVA TARİHİ : 15/12/2015 KARAR TARİHİ : 09/06/2021 Davacı tarafından davalı aleyhine açılan Banka Teminat Mektubunun Hükümsüzlüğünün Tespiti ve İadesi davasının mahkememizde yapılan açık yargılaması sonunda, tüm dosya incelendi. İDDİA VE TALEP: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili şirket tarafından davalı şirkete mal alımlarından dolayı doğacak borçların temini için ... A.Ş ......
Bankacı - Mali Müşavir Müfettiş Hasan Güngör, Eski Bankacı-Hukukçu Av.Nilüfer Tahan, Mali Müşavir Hüsnü Akyüz tarafından ibraz olunan 12/12/2016 havale tarihli bilirkişi heyeti raporu ile, dava konusu edilen teminat mektubunun en geç 2005 yılı itibarıyla hükümsüz kalmış olması gerektiği, bu nedenle davacı tarafça mezkur teminat mektubu bedelinin depo edilmesi yönünde talepte bulunulamayacağı gibi, teminat mektubunun hükümsüz kaldğı tarihten sonaki dönem için devre komisyonu talebinde de bulunamayacağı, dava konusu teminat mektubunun hükümsüz kaldığı tarihin kesin olarak belirlenebilmesi için de, sayın mahkemece teminat mektubunun verildiği İzmir Giriş Gümrük Müdürlüğüne bir yazı yazılarak, dava dışı asıl borçlu Pınar Tekstil San.ve Tic.Ltd.Şti.nin 15/08/1997 gün ve 19341 sayılı gümrük beyannamesi muhteviyatı eşyanın Katma Değer Vergisinin ertelenmesiyle ilgili teminat olarak verilen 18/08/1997 tarihli ve 20100/98 seri numaralı 17.000 TL bedelli teminat mektubunun hükümsüz kaldığı tarihin...
Davalılar vekilince sunulan 19.12.2011 tarihli dilekçede, dava konusu teminat mektubunun geçici teminat mektubu olduğunun bilirkişi raporunda belirtilmediği, geçici teminat mektubunun ihaleye katılmanın şartı olarak muhataba verildiğini, geçici teminat mektubu metninden anlaşılacağı üzere, teminat mektubunun gayesi, mektubu verenin ihale kanununa uygun hareket etmesi, ihalenin adı geçene yapıldığının usulüne uygun bildirilmesine rağmen sözleşmeyi yapması ve kesin teminat vermesi, aksi takdirde teminat mektubu verene yazılı meblağı ödemeyi kabul ve taahhüt etmeyi içerdiğini, somut olayda 13.06.1998 tarihinde ihalenin sonuçlanıp sözleşmenin imzalanması ile geçici teminat mektubunun bankaya, muhataba ve lehtara rağmen geçerliliğini yitirdiğini öne sürerek itiraz ettiği görülmektedir. Dava konusu teminat mektubu metninin incelemesinde görüleceği üzere sözkonusu teminat mektubunun süreli veya geçici bir teminat mektubu olarak kabul edilmesi mümkün değildir....
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ : Mahkemece iddia, savunma ve dosya kapsamına göre; "Mahkememize ait 2019/351 Esas sayılı dosyasının dosyamız arasına alınarak incelenmiştir. Dosyanın yapılan incelemesinde; dava taraflarının aynı olduğu, davamıza konu teminat mektubunun iadesi talebinin bu dosyada da bulunduğu davanın teminat mektubunun iadesi ve bu teminat mektubu için ödenen komisyon bedelinin tahsili talebine yönelik olduğu, dosya kapsamında verilen kararın Yargıtay 13. Hukuk Dairesinin 29/05/2019 tarih 2016/18028 esas ve 2019/6754 karar sayılı ilamı ile bozulduğu bu dosya kapsamında davamıza da konu teminat mektubunun iadesi talebinin bulunmasına rağmen bu hususta karar verilmemiş olmasının bozma gerekçeleri arasında gösterildiği, bu dosyanın derdest olduğu anlaşılmıştır....
iki adet teminat mektubunun hükümsüzlüğüne karar verilmiş, asıl davaya konu iki adet teminat mektubunun hükümsüzlüğüne karar verildiğinden bu davadan sonra açılan ve bu teminat mektupları bedellerinin deposu, teminat mektubu komisyonlarının tahsili, şirket yöneticilerinin sorumluluğu gibi hususlardan kaynaklanan birleşen davaların da reddine karar verilmesi gerektiği belirtilerek, asıl davanın kabulü ile davalılar .....'...
Maddesine göre de "İlk derece mahkemesinde ileri sürülmeyen iddia ve savunma istinafta dinlenemez ve istinafta yeni delillere dayanılamaz." Davacı 94.000TL bedelli teminat mektubunun sözleşme gereği iadesini yada hükümsüzlüğünü istemektedir. Teminat mektubuna bakıldığında taraflar arasında imzalanan hizmet alım sözleşmesinin 11.1.2 maddesi gereği kesin teminat mektubunun süresi 28/06/2016 olup süreli teminat mektubu olduğu sürenin bitmesi ile teminat mektubunun işlevsiz kalacağı teminat mektubunun süresinin de uzatıldığına dair bir bilgi dosya içerisinde bulunmadığı dosya kapsamından anlaşılmaktadır. Dava konusu teminat mektubu süreli olduğundan, sürenin geçmesi ile teminat fonksiyonu kalmamış olup paraya çevrilmesi mümkün değildir. Sürenin dolması ile teminat mektuplarının iadesine ilişkin talep hakkında karar verilmesine yer olmadığına dair karar verilmelidir. Çünkü dava 20/05/2016 açılmış teminat mektubunun süresi ise yargılama devam ederken 28/06/2016 tarihinde dolmuştur....
ın kıdem tazminatı ödemesinin ....gün içerisinde yapılmasını aksi halde dava konusu teminat mektubunun para çevrileceğinin bildirildiğini, davalının kıdem tazminatı gerekçesiyle teminat mektubunu paraya çevirme girişiminin usul ve yasaya aykırı olduğunu, ilgili teminat mektubunun hükümsüzlüğüne karar vermek ve dava sürecinde davalı tarafından paraya çevrilmesini engellemek için tedbir kararı verilmesini. Kıdem tazminatının gerekçe gösterilerek teminat mektubunun davalı tarafından paraya çevrilmesinin ... sayılı yasaya aykırı olduğunu. Taraflar arasındaki sözleşme gereği teminat mektubunun iadesinin koşullarının oluşduğunu, davalı tarafından dava konusu teminat mektubunun paraya çevrilmesinin hukuka aykırı olduğunu belirterek öncelikle teminat mektubunun paraya çevrilmemesi yönünde ihtiyati tedbir kararı verilmesini, bilirkişi incelemesi yapılarak banka teminat mektubunun iadesine yada hükümsüzlüğüne karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
Her ne kadar davanın açıldığı tarih ile teminat mektupları hüküm ifade eden ve geçerli nitelik taşısa dahi adı geçen teminat mektuplarının depo edilmesi talebi mevcut durum karşısında konusuz hale gelmiş olmaktadır. Hükümsüz hale gelen teminat mektubunun depo edilmesinin mümkün olamayacağı, zira ortada bedeli depo edilecek bir teminat mektubunun kalmadığı, bir başka deyişle konu olmaktan çıktığı Mahkememizce değerlendirilmiştir. Nitekim Yargıtay uygulamasında da deposu talep olunan teminat mektubunun yargısal başvurudan sonra hükümsüz hale gelmiş olması halinde davanın konusuz kaldığı kabul edilmektedir. Yargıtay uygulamasını takip eden bir kısım bölge adliye mahkemesi uygulamasında da dava tarihinden sonra vadesi gelen teminat mektubunun tazmini talep olunmadığı takdirde geçersiz yani hükümsüz hale geleceği, bu nedenle davanın konusuz kaldığı kabul edilmektedir....
Asliye Ticaret Mahkemesine 2011/23 Esas sayılı dosyasına sunulduğunu, teminat mektubunun sunulduğu mahkeme dosyası ile mektubu icra müdürlüğü dosyasına gönderen mahkemenin dosya numaralarının birbirinden farklı olması nedeni ile teminat mektubunun taraflarına iadesi talebinin reddi kararının kaldırılması gerektiğini, teminat mektubu hangi iş için verildi ise o işin teminatını kapsadığını, teminat mektubunun kendisinin haczinin mümkün olmadığını, ayrıca mektubu düzenleyen bankanın faaliyet izni kaldırıldığından, teminat mektubunun hükümsüz olduğunu söyleyerek teminat mektubunun iadesi talebinin reddi kararının kaldırılmasını istemiştir. Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; aynı mahkemenin 2019/1007 esas sayılı dosyası ile bu dosyanın taraflarının, konusunun aynı olduğunu, bu nedenle dava şartı nedeni ile davanın reddi gerektiğini, teminat mektubunun Gaziantep 1....
da üstlenilen işe ilişkin 31/12/2011 tarihli sözleşme gereğince sunulması gereken teminat mektubu için davalı bankadan alınan 20/01/2012 tarih 5962814601120056 numaralı kesin teminat mektubunun hükümsüz kalmasına rağmen davalı banka tarafından fazladan komisyon bedellerinin tahsil edildiği gerekçesiyle iş bu dava açılmıştır. Davacı teminat mektuplarının hükümsüz kalmasına gerekçe olarak uyuşmazlık çözüm kurulunun kararını ve teminat mektubunun süresinin sona ermesini göstermiştir. Dosyaya sunulan teminat mektubu tercümelerinden, taraflar arasında imzalanan genel kredi sözleşmesi kapsamında davalı banka tarafından davacıya 20/01/2012 tarih 5962814601120056 numaralı ve 10.693.304,25 USD tutarlı kesin teminat mektubu ve 20/01/2012 tarih 5962814601120057 numaralı ve 53.466.521,25 USD tutarlı kesin teminat mektubunun verildiği anlaşılmaktadır....
