Dava, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin kısmen feshi ile tazminat istemine ilişkindir.6100 sayılı HMK'nın 33. maddesi gereğince hakim Türk Hukukunu re'sen uygulayacağından maddi vakıaları ileri sürüp kanıtlamak taraflara, hukuki nitelendirme hakime aittir. Davacının dava, açıklama ve 25/11/2021 tarihli Atakum Belediye müzekkere cevabına göre 07/06/2021 tarihli 652 sayılı tadilat yapı ruhsatlı taşınmaz için 08/10/2021 tarih 367 sayı ile yapı kullanma izin belgesinin tek blok olarak (B blok olmadan) birlikte değerlendirildiğinde mahkemece, davacıların taleplerinin arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin ileriye etkili feshi olarak değerlendirilmesi gerekmektedir....

Dava, taraflar arasındaki ........2006 günlü arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinden kaynaklanmaktadır. Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinde teslim tarihi ... yıl (... günü) şeklinde yazılmıştır. Sözleşmelerde sürelerin ... günü olarak yazılabilmesi için işin tüm süresinin de gün olarak belirlenmesi gerekir. ........2006 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin genelinde tarafların gerçek iradelerinin ... yıl olarak belirlendiği anlaşılmaktadır. Bu nedenle mahkemece teslim süresinin ... yıl kabul edilerek bir karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi doğru olmamış, kararın bozulması gerekmiştir. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin tüm itirazlarının kabulü ile hükmün, davacı yararına BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının talep halinde temyiz edene iadesine, kararın tebliğinden itibaren ... gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere ........2018 tarihinde oy birliğiyle karar verildi....

Dosyaya davacılar tarafından ibraz edilen 08.03.2006 tarihli kat karşılığı inşaat yapım sözleşmesi davacı arsa sahipleri ile davalı yüklenici arasında imzalanmış olup ... Merkez ... Mah.360 ada 38 parsel sayılı taşınmazda inşaat yapımına ilişkindir. Celp edilen tapu kayıtlarına göre davacı arsa sahiplerinin inşaat yapılan taşınmazın tamamını 07.03.2006 ve 08.03.2006 tarihlerinde davalı yüklenici şirkete devrettikleri anlaşılmaktadır. Arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmeleri tapuda pay ya da tapuda bağımsız devir yapılmasını da içerdiğinden TMK’nın 706, BK’nın 213, Noterlik Kanunu’nun 60 ve Tapu Kanunu’nun 26. maddeleri gereği resmî şekilde yapılmaları zorunludur. Bu husus geçerlilik şartı olup, resmiî şekilde yapılmadıkça geçerli olmaz ve tarafları bağlamaz, ancak adi yazılı da olsa sözleşmenin ifa ile sonuçlanması veya tapuda pay devri halinde sözleşmenin geçersizliğini ileri sürmek TMK’nın 2. maddesi gereğince hakkın kötüye kullanılması niteliğinde olacağından tarafları bağlar....

Noterliğinin 23.05.2019 tarih, 16264 yevmiyeli Düzenleme Şeklinde Taşınmaz Satış Vaadi ve Arsa Payı Karşılığı İnşaat Ek Sözleşmesinin incelenmesinde; arsa sahipleri Uğur Üzen, Sinan Üzen, Hayriye Üzen, Hatice Üzen ve Mehtap Taşkara'nın davalı Yüklenici ile 839 ada 1, 2, ve 22 parselle ilgili olarak Ankara 54. Noterliğinin 04.07.2018 tarih 29697 yevmiyeli Düzenleme Şeklinde Taşınmaz Satış Vaadi ve Arsa Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmesi yaptıkları anlaşılmaktadır. Mahkemece yapılan keşifte bilirkişiler tarafından verilen raporda; 839 ada 2 parselde mevcut 2 bodrum kat+zemin kat+4 normal katlı çatılı betonarme yapı bulunduğu, kat irtifakının kurulmadığı, 19.04.2019 tarihli yapı ruhsatı bulunduğu, 839 ada 1 ve 2 parsellerde inşaat faaliyeti bulunmadığı anlaşılmaktadır....

Mahkemece, iddia, savunma, bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin bir bütün olduğu, iki taşınmazı ilgilendirdiği, davalı kooperatifin dava konusu ...ada ... parsel sayılı taşınmazın inşaat işinin yapılması için 60668 ada 4 parsel sayılı taşınmazdaki inşaat işini alan dava dışı kişiye devretmiş olmakla önceki davacı ile yapmış olduğu arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesini eylemli olarak feshettiği, davacının yapmış olduğu iş karşılığını arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesindeki haklarını devrettiği dava dışı kişiden aldığı, dava konusu taşınmazın tapu kaydının davacı ile herhangi bir akdi ilişkisi bulunmayan davalı ... adına kayıtlı olduğu gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir. Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir. Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davacı vekilinin temyiz itirazları yerinde görülmemiştir....

Mahkemece iddia, savunma, bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre; davalının arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi ile yükümlendiği edimleri belirlenen muayyen sürede yerine getirmediği, davalı yüklenicinin temerrüde düştüğü, davacı arsa sahibi ise aynen ifadan vazgeçerek zarar ve ziyan talebinde bulunduğu gerekçesiyle davanın kısmen kabulü ile 91.569,49 TL.nin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı taraftan tahsili ile hisseleri oranında davacılara verilmesine karar verilmiştir. Kararı, davalı vekili temyiz etmiştir. Dava arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin ifasının gecikmesi nedeniyle ifadan vazgeçilerek tazminat talebine ilişkindir....

Karar, davalı ... fer'i müdahil vekilleri tarafından temyiz edilmiştir. ...)Dava, tapu siciline işlenmiş olan arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi şerhinin,sicilden terkini nedeniyle bu şerhin hükmen sicile tesis edilmesine ilişkindir. Fer'i müdahil olarak davaya katılan S.S. ... 91 Konut Yapı Kooperatifi ise arsa sahibi sıfatıyla arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin tarafı olup, davada verilecek olan hükümden doğrudan etkilenecektir. Bu itibarla Kooperatifin davada taraf olarak gösterilmesi zorunludur. Taraf teşkili sağlanmadan davanın esasına girilerek hüküm kurulması hatalı olmuştur. Mahkemece yapılması gereken ..., arsa sahibi kooperatif hakkında dava açması için davacıya makul bir süre vermekten, açılacak olan davanın, eldeki dava ile birleştirelerek tarafların ileri sürdükleri deliller değerlendirilip, sonucuna uygun bir karar vermekten ibarettir....

Arsa payı devri karşılığı inşaat yapım sözleşmeleri taraflarına karşılıklı haklar ve borçlar yükler. Arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmesi gereğince yüklenicinin bedele, başka bir anlatımla sözleşmede kararlaştırılan arsa payı veya bağımsız bölümlere hak kazanabilmesi için inşaatı sözleşme ve ekleri ile tasdikli proje ve inşaat ruhsatı ile kamu düzeninden olan imar mevzuatı ve yönetmeliği hükümlerine uygun olarak tamamlayıp, arsa sahiplerine teslim etmesi gerekir. İnşaat yapma borcunu yerine getirmeyen yüklenici, arsa sahibinden tapu devrini isteyemez....

- Davacı şirketin ticari defterlerinin incelenmesinde taşınmazın devri karşılığında herhangi bir ödemenin olmadığı, dava dışı diğer arsa sahibi olan ...'nin ticari defterlerinde arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinden kaynaklanan devir nedeniyle para giriş çıkışının olmadığı bildirilmiştir. Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili feshi halinde arsa sahibi, yükleniciye bırakılıp onun tarafından üçüncü kişiler ya da onun talimatıyla arsa sahibi tarafından üçüncü kişilere devredilen ya da yükleniciye devrettiği tapu payları veya bağımsız bölümlerin tapu kaydının iptâl ve tescilini talep edebilir....

Bir iş görerek eseri meydana getirmek ve meydana getirilen eseri iş sahibine teslim etmek (arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinde, binayı sözleşmeye, amacına ve fen ve sanat kurallarına uygun şekilde imal ederek arsa sahibine teslim etmek) yüklenicinin ana borcudur. Kural olarak da aslolan sözleşmenin kararlaştırıldığı şekilde eksiksiz ifasıdır. Aksi halde, sözleşmeden beklenen yararlar dengesi bir taraf aleyhine bozulur. Böyle bir durumda da yüklenici edimini yerine getirmiş kabul edilemez. Somut olaya gelince; mahkemece hükme emsal alınan dairemizin 22.11.2011 tarihli ve 2011/13614-14161 sayılı ilamında dava konusu temlik edilen hakkın doğduğu inşaat sözleşmesi arsa malikleri ..., ... ve ... ile yükleniciler ... ve ... arasında ... Noterliğinin 02.09.1995 tarihli ve ... yevmiye numaralı arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi olup, bu sözleşmenin 3. maddesinde yükleniciye temlik yasağı getirilmiştir. Eldeki davada ise dava konusu ......