Davacı arsa sahibi ... ile davalı yüklenici şirket arasındaki 07.02.2008 tarihli sözleşme uyarınca, davacı yüklenici şirkete ait olacağı kararlaştırılan B blok 10 no'lu bağımsız bölüm, yüklenici şirket tarafından, davalı ...'a satılarak tapuda devredilmiş olup, davacı arsa sahibi, eldeki davada, hem yüklenici ile aralarındaki harici satış sözleşmesine ve hem de yüklenicinin edimlerini yerine getirmediğinden bahisle, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin feshi nedenine dayalı olarak bu bağımsız bölümün tapu kaydının iptali ile adına tescilini talep etmiştir. Mahkemece, isabetli olarak, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin feshi gerekçesine dayalı olarak talebin kabulüne, harici olarak yapılan taşınmaz satış sözleşmesinin geçerli olmadığı gerekçesine dayalı olarak da reddine karar verilmiştir....
Kararı, davalı temyiz etmiştir. 1- Dava, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili feshi ile tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir. Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmeleri karşılıklı borç yükleyen sözleşmelerden olup, arsa sahibi, arsasını inşaat yapımına elverişli olarak hukuki ayıptan ari olarak yüklenciye teslim borcu altındadır....
"İçtihat Metni" Mahkemesi :Asliye Hukuk Hakimliği Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki taraf vekillerince istenmiş ve temyiz dilekçelerinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü: - K A R A R - Dava, davalılar... tarafından, yükleniciler ...ile diğer davanın tarafı olan kişilerle, dava dışı .... arasında yapılan 27.04.1998 tarih ve 15863 yevmiye numaralı arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin ifasını sağlamak amacıyla inşaat ruhsatı alınmasına, onay vermelerinin sağlanmasına ve bu davalıların muarazalarının önlenmesine karar verilmesi istemine ilişkindir. ...tarafından az yukarıda belirtilen yükleniciler ile ...dışındaki arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi imzalayan kimseler hakkında açılan ve......
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE; Dava ,arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin feshidir. Mahkemece davanın reddine kara verildiği kararın davacı tarafından istinaf edildiği anlaşılmıştır....
Mahkemece, iddia, savunma ve dosya kapsamına göre; taraflar arasında 10.12.2005 tarihinde arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi ve 16.09.2009 tarihinde ek sözleşme yapıldığı, davalı yüklenici tarafından 30.09.2010 tarihinde anahtar teslim suretiyle teslimin taahhüt edildiği, teslim yapılmadığından davacıların sözleşmesinin feshi seçimlik hakkını kullandıkları, sözleşme konusu taşınmazda harfiyat çalışması dışında hiç bir çalışma bulunmadığı, davacının fesih ile tapuların iadesini isteme hakkının bulunduğu ancak, gecikme tazminatı talep edemeyeceği gerekçesiyle, davanın kısmen kabulü ile sözleşmelerin feshine, sözleşme konusu taşınmazların tapu kayıtlarının iptali ile davacılar adına kayıt ve tesciline, tazminat talebinin reddine karar verilmiştir. Karar, taraf vekillerince temyiz edilmiştir. 1-Dava, arsa payı karşılığı inşaat asıl ve ek sözleşmelerin feshi ile tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir....
Birliği ve ...imzalamış olup, bu sözleşmede adı geçen iki kooperatifin, inşaatların tamamlanmasından ve süresi içerisinde tesliminden davacı arsa sahiplerine karşı sorumlu oldukları, süresi içerisinde teslim edilemez ise davacı arsa sahiplerinin kira isteme ve verilen tapuları iptal ettirme haklarının saklı olduğu hususları düzenlenmiştir. Adı geçen kooperatiflerin davacı arsa sahipleriyle davalı ... arasındaki arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin tarafı olmadıkları, davalı yüklenici ...'in davacı arsa sahiplerine düşen daireleri süresi içerisinde teslim yükümlülüğünü onun yanında 15.01.1997 tarihli ek sözleşmeyle üstlendikleri kabul edilmelidir. Yüklenici ..., arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinden kaynaklanan haklarını temlik etmemiş olup, diğer davalı kooperatifler, yüklenici ...'in arsa sahiplerine karşı arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinden kaynaklanan sorumluluklarını 3. kişinin fiilini taahhüt kapsamında üstlenmişlerdir....
Ancak kanunun sistematiği nazara alındığında kanunda zikredilen eser sözleşmelerinden kastın; ticari ve mesleki olmayan amaçlarla, salt kişisel ihtiyaçları için kullanma ve tüketme amacıyla gerçek ve tüzel kişi ile tüketici arasında yapılan eser sözleşmeleri olduğu anlaşılmaktadır. Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmeleri 818 sayılı BK'nın 155 vd. maddelerinde düzenlenen eser sözleşmelerinin kendine özgü bir türüdür. Bu sözleşmelerin bir tarafı arsa sahibi diğer tarafı yüklenicidir. Bu tür sözleşmelerde arsa sahibinin Tüketici Kanununda 3/1-k maddesindeki tüketici tanımına uymadığı anlaşılmaktadır. Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinde arsa sahibi açısından güdülen amaç kullanmak için konut edinmek değil arsasını değerlendirmektir. Bu nedenle arsa sahibinin arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi imzalarken güttüğü saikin 6502 sayılı Kanunda tanımlanan tüketicinin saikinden farklı olduğu gözden kaçırılmamalıdır....
Mahkemece bu durum gözden kaçırılarak arsa payı devri karşılığı inşaat sözleşmesinin feshedilmemiş olması nedeniyle, başka bir inceleme yapılmaksızın davanın reddine karar verilmesi doğru olmamıştır. Dosyada bulunan 15,07.1998 tarihli arsa payı devri karşılığı inşaat sözleşmesini arsa sahibi olarak Mustafa ile M.Akif imzalamışlardır. Arsa sahibi M.Akif'in 27.09.2001 tarihinde sözleşmeden doğan tüm haklarını Mustafa'ya devretmesi sonucu Mustafa sözleşmenin tarafı konumuna gelmiştir. Arsa payı devri karşılığı inşaat sözleşmelerinin feshi davalarının, kural olarak tüm sözleşmenin tarafı ve tapu paydaşı olan şahıslarca birlikte açılması, bunun mümkün olmaması halinde davanın tarafı olmayan sözleşmenin tarafı kişiler ile tapu paydaşlarının davaya muvafakatlarının sağlanması, taraf teşkili yapılmasından sonra davanın esasının incelenmesi gerekir....
Noterliği'nin 13.04.2006 tarih ve 11492 yevmiye no'lu düzenleme şeklinde gayrimenkul satış vaadi ve kat karşılığı inşaat sözleşmesinin feshine, tazminat taleplerinin reddine karar verilmiştir. Kararı, asıl davada davacı ve birleşen davada davalı şirket vekili temyiz etmiştir. Asıl dava, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinden kaynaklanan cezai şartın tahsili ve sözleşmenin tapuya şerhi; birleşen dava ise sözleşmenin feshi ve maddi tazminat istemlerine ilişkindir. Dosya kapsamında mevcut .... İhtisas Kurulu'nun 30.12.2013 tarih ve 4477 sayılı raporunda muris ...'...
Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili feshi halinde; BK'nın 61 ve izleyen maddeleri gereğince ve “haksız iktisap kuralları” uyarınca, taraflar birbirlerine verdiklerinin iadesini ve bu kapsamda karşılıklı olarak mal varlıklarına kattıklarının geri verilmesini isteyebilirler. Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin “geriye etkili sonuç doğurur” şekilde feshine dair verilen mahkeme kararının kesinleştiği tarih itibariyle taraflar yararına haksız iktisap gerçekleşmiş olur. Bu hukuksal nedenle somut olayda davacı yüklenici tarafından yasal şekilde yapılan inşaatın ya da inşaat kısmının bedelinin uzman bilirkişi kurulu aracılığıyla yerinde keşif yapılmak suretiyle serbest piyasa rayiçlerine göre yanlar arasındaki arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin feshine ilişkin mahkeme kararının kesinleştiği tarih olan 22.11.2001 tarihi itibariyle belirlenmesi gerekir....
