"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi K A R A R Dava, taraflar arasında düzenlenen arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin feshi ve tazminat istemlerine ilişkin olup, mahkemece de bu yönde hüküm kurulmuştur. 2797 sayılı Yargıtay Kanununun 14/son maddesi gereğince 01.03.2012 tarihinde yürürlüğe giren ve Yargıtay Büyük Genel Kurulunun Hukuk Dairelerinin iş bölümünü düzenleyen 09.02.2012 tarihli ve 2012/1 sayılı Kararı uyarınca, davanın açıklanan niteliği itibariyle temyiz inceleme görevi Yargıtay 23. Hukuk Dairesine ait bulunmaktadır. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, dosyanın ilgisi yönünden Yargıtay 23. Hukuk Dairesi Başkanlığına GÖNDERİLMESİNE, 27.11.2012 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
- K A R A R - Asıl ve birleşen davalarda davacılar vekili, mülkiyeti müvekkillerine ait 11 ve 13 parsellere yönelik davalı yüklenici ile 21.10.2011 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi düzenlendiğini, yüklenicinin anılan imar parselindeki diğer hissedarlarla sözleşme imzalayarak tüm sözleşmeler bitirilip, imar uygulaması tamamlandıktan sonra herhangi bir dava olması halinde dava neticelenmesine müteakip inşaat ruhsatı başvurusu yapıp, inşaat ruhsatını 8 ay içerisinde alacağını, 24 ay içerisinde de inşaatın bitirileceğinin kararlaştırıldığını, sözleşme tarihinden dava tarihine kadar 28 aylık süre geçmiş olmasına rağmen diğer parsel sahipleri ile anlaşma sağlanmadığını ileri sürerek, 21.10.2011 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin feshine ve sözleşmeye dayalı tapu kütüğündeki şerhlerin kaldırılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir . Davalı vekili, asıl ve birleşen davaların reddini istemiştir....
Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 02.10.2009 gününde verilen dilekçe ile satış vaadi sözleşmesinden kaynaklanan tapu iptali ve tescil veya tazminat talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davalı ... ... yönünden kabulüne, diğer davalılar yönünden husumetten reddine dair verilen 04.12.2014 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: _ K A R A R _ Dava, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi uyarınca yüklenicinin temlikine dayalı tapu iptali ve tescil, olmadığı takdirde tazminat isteğine ilişkindir. Davacı vekili, davalı ... ile arsa sahibi diğer davalı ... arasında Kartal 10. Noterliğinin 06.08.1999 tarih ve 36286 yevmiye nolu kat karşılığı inşaat sözleşmesi imzalandığını, müvekkilinin de davalı yüklenicinin hak sahibi olduğu.........
Karar, taraf vekilleri tarafından temiz edilmiştir. ...)Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına ve tedbirin kaldırılmasına yönelik talebin mahkemece değerlendirilmesi gerektiğine göre, taraflar vekillerinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir. ...)Yüklenici tarafından açılan asıl dava, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin feshi ile sözleşmenin tasfiyesine yönelik imalat bedeli; arsa maliki tarafından açılan birleşen davalar ise sözleşmenin ayakta kalmasına bağlı olarak talep edilen tazminat istemlerine ilişkindir. Taraflar arasında düzenlenen ....08.2002 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinde, sözleşmenin tek taraflı olarak feshedilmesi halinde, bu iradeyi kullanan tarafın diğer tarafa 50.000 ABD doları tazminat ödeyeceği kararlaştırılmıştır. Anılan bu hüküm TBK 179/son ( BK 158/son ) maddesi gereğince dönme cezası niteliğindedir....
Kararı, davacılar vekili temyiz etmiştir. 1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillere, gerektirici sebeplere, delilerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davacılar vekilinin aşağıdaki bent kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazları yerinde görülmemiştir. 2-Dava, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili feshi, tapu iptal ve tescili ile sözleşme nedeniyle verilmiş şerhlerin kaldırılması istemlerine ilişkindir. Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmeleri karşılıklı edimleri içeren, iki tarafa borç yükleyen sözleşmelerdir. Sözleşmenin taraflarından arsa sahibi, sözleşmeye uygun koşullarda arsasını yükleniciye teslim etmek, yüklenici kendisine karşı edimini yerine getirdiğinde de edimi karşılığı yükleniciye bırakılan bağımsız bölümlerin tapusunu ona devretmekle yükümlüdür....
Davacı yüklenici ile sözleşmede imzası bulunan davalı ... ve dava dışı arsa sahipleri olan ..., ... ve ... arasında imzalanan Kartal ... Noterliği'nin 20/06/2014 tarihli, ... yevmiye sayılı düzenleme şeklinde satış vaadi ve arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin aktedildiği sırada sözleşme konusu ... parselde pay sahibi bulunan dava dışı ..., ..., ..., ... ve ... ile, 908 parselde pay sahibi bulunan dava dışı ..., ... ve ... sözleşmede taraf olarak yer almamıştır....
Arsa sahibi ile arasında arsa payı devri karşılığı inşaat yapım sözleşmesi bulunan yüklenicinin şahsi hakkını üçüncü kişiye temlik etmesi halinde üçüncü kişinin ifâ talep edip edemeyeceğinin saptanmasında öncelikle yüklenicinin edimini (eseri meydana getirme ve teslim borcunu) yerine getirip getirmediğinin, ardından sözleşme hükümlerindeki diğer borçlarını ifa edip etmediğinin açıklığa kavuşturulması zorunludur. Davaya konu olayın, temlik işleminin hukuki niteliği, arsa payı devri karşılığı inşaat yapım sözleşmelerinde yüklenicinin borçlarının neler olduğu ve arsa payı devri karşılığı inşaat yapım sözleşmesi hükümleri çerçevesinde incelenip değerlendirilmesi gerekmektedir. Alacağın temliki ve borcun nakli TBK'nın 183 ve devamı maddelerinde düzenlenmiştir. Temlik, alacağın ona bağlı bütün (yan ve öncelik) hakları ile birlikte devralana geçmesini sağlar ve bu işlem yapılırken borçlunun rızası alınması gerekmez....
Ancak kanunun sistematiği nazara alındığında kanunda zikredilen eser sözleşmelerinden kastın; ticari ve mesleki olmayan amaçlarla, salt kişisel ihtiyaçları için kullanma ve tüketme amacıyla gerçek ve tüzel kişi ile tüketici arasında yapılan eser sözleşmeleri olduğu anlaşılmaktadır. Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmeleri 818 sayılı BK'nın 155 vd. maddelerinde düzenlenen eser sözleşmelerinin kendine özgü bir türüdür. Bu sözleşmelerin bir tarafı arsa sahibi diğer tarafı yüklenicidir. Bu tür sözleşmelerde arsa sahibinin Tüketici Kanununda 3/k maddesindeki tüketici tanımına uymadığı anlaşılmaktadır. Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinde arsa sahibi açısından güdülen amaç kullanmak için konut edinmek değil arsasını değerlendirmektir. Bu nedenle arsa sahibinin arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi imzalarken güttüğü saikin 6502 sayılı Kanunda tanımlanan tüketicinin saikinden farklı olduğu gözden kaçırılmamalıdır....
Sözleşmenin bu maddesinde kararlaştırılan cezanın sözleşmelerin yanlarınca karşılıklı feshi ya da yüklenicinin sözleşmeyi tek taraflı olarak feshi halinde ve 7 günlük süre içerisinde şerhin kaldırılmaması durumunda uygulanması mümkün olup somut olayda yüklenicinin tek taraflı feshi söz konusu olmadığı gibi yanların mutabakatı ile karşılıklı fesih hali de söz konusu olmadığı ve arsa sahiplerinin tek taraflı fesih beyanı ile arsa payı devrini de içeren kat karşılığı inşaat sözleşmesinin feshi mümkün olmayıp sözleşmenin 20. maddesinde bu halde de cezai şart ödemesi kararlaştırılmadığından davanın cezai şart yönünden tümden reddi yerine kısmen kabulü doğru olmamış, kararın bozulması gerekmiştir....
Mahkemece, iddia, savunma ve tüm dosya kapsamına göre, davalı vekiline dava dilekçesi, öninceleme duruşma günü, sözlü yargılama duruşma günü ile bilirkişi raporunun usulünce Ticaret Kanunu'nın 21. maddesi uyarınca tebliğ edildiği, davalı vekilinin rapordan ve davadan haberdar olmasına rağmen rapora karşı beyan dilekçesi ile cevap dilekçesi sunmadığı, dava konusu inşaata yönelik davalı yüklenicinin yapı ruhsatı başvurusunun bulunmadığının bildirildiği, yapım çalışmasına başlanılmadığından bahisle sözleşmenin tek taraflı olarak davacı tarafından feshedilerek feshi ihbarın 20.09.2013 tarihinde davalıya tebliğ edildiği, davalı şirketin süresinde inşaata başlamadığı gibi inşaat için ön görülen sürenin sona ermesine rağmen ruhsat için başvuru dahi yapılmadığından davacı tarafça arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin haklı nedenlerle feshedildiğinin tespitinin gerektiği ve feshi ihbar ile akit ortadan kalktığından sicildeki şerhin yasal dayanağının da kalmaması gerekçesiyle, davanın kabulüne...
