İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ: Mahkemece yapılan yargılama sonunda; taraflar arasında 16/04/2015 tarihinde arsa payı karşılığı daire inşaat sözleşmesi yapıldığı, akabinde 16/04/2015 tarihli resmi senetle davacının dava konusu sözleşmenin bulunduğu arsayı davalıya devrettiği, uygulamada çeşitli ruhsatların alınabilmesi ve eser sözleşmesinden kaynaklı inşaatın devam edebilmesi amacı ile kat karşılığı arsa payı devir sözleşmelerinde arsa sahibinin sözleşmeler hukukuna göre ifa zamanından önce arsa payını devrettiğini, bu bakımdan gerek dava konusu sözleşmenin tarihi resmi senetle yapılan devir tarihi dikkate alındığında; taraflar arasındaki satışın kat karşılığı inşaat sözleşmesini ortadan kaldırıcı bir irade olarak yorumlanamayacağı, bu devrin uygulamanın kendi geliştirdiği bir yöntem olduğu, bu nedenle davalının dava konusu taşınmazın kat karşılığı inşaat sözleşmesinden sonra satın alınmasının sözleşmeyi geçersiz kılacağına yönelik savunmasının dürüstlük kuralına aykırı olduğu...
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki yolsuz tescil nedeni ile tapu iptali davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik verilen hükmün süresi içinde davacılar vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. - K A R A R - Davacılar vekili, davacı arsa sahiplerinin dava dışı yüklenici ile arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi imzaladığını, sözleşmenin mahkemece geriye etkili feshedilerek kararın kesinleştiğini, bu nedenle yolsuz hale gelen davalı adına kayıtlı bağımsız bölüme ait tapu kaydının iptali ile davacılar adına tescilini talep ve dava etmiştir. Davalı vekili, davalı müvekkilinin bağımsız bölümü 3.kişiden iktisap ettiğini öne sürerek davanın reddini dilemiştir....
Mahkemece, tapu iptali ve tescil isteminin arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi geriye etkili feshedildiğinden ve taşınmaz için harcanan giderlerden de davalı arsa sahipleri sorumlu olmayacağından bahisle dava reddedilmiştir. Hükmü, davacı temyiz etmiştir. Dosya arasında yer alan bilgi ve belgelerden, 09.10.1995 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin arsa sahipleri tarafından açılan dava sonunda geriye etkili olarak feshedildiği, kararın Yargıtay denetiminden geçerek kesinleştiği anlaşılmaktadır. Geriye etkili feshedilen sözleşmeye dayanarak davacı davalılardan ifa talebinde bulunamayacağından tescil isteminin reddi doğrudur. Ancak; Yüklenici ile yapıldığı iddia edilen 23.03.1996 tarihli adi yazılı sözleşme sebebiyle davacı tarafından yapılan giderlerden sözleşmenin ademi ifasından ötürü sorumlu olması gereken 23.03.1996 tarihli temlik sözleşmesinin diğer tarafı, yani yüklenicidir....
Şti. arasında düzenlenen arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi uyarınca davalı yükleniciye bırakılan 47 parsel sayılı taşınmazdaki (A) blokta bulunan dükkan ve dükkana bağlı deponun ½ payını yükleniciden satın aldığını, yüklenicinin arsa malikine karşı edimini yerine getirdiğini, kendisinin de yükleniciye karşı edimini yerine getirip, 26.07.2007 tarihinde teslim aldığı taşınmazın tapu kaydının devredilmediğini ileri sürerek, tapu kaydının iptaliyle adına tescilini istemiş; birleştirme kararı verilen dava ile de husumeti diğer arsa maliki davalı ...’ye yöneltmiştir. Davalı ..., arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi düzenlediği yüklenicinin edimini yerine getirmediğini; davalı ..., arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinde yer almadığını, onayının bulunmadığını ileri sürerek davanın reddine savunmuşlardır. Mahkemece, davanın reddine karar verilmiştir. Hükmü, davacı vekili temyiz etmiştir....
Somut olayda davacı ile davalı arasında 22.07.2013 tarihinde arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi yapıldığı, aynı gün banka havalesi ise davacıya 75.000 TL gönderildiği ve sözleşmeye konu taşınmazın 4/5 hissesinin 25.07.2013 tarihinde davalıya tapuda temlik edildiği anlaşılmaktadır. Yukarıda belirlenen ilke çerçevesinde somut olay nazara alındığında davacının satmak istediği taşınmaz ile ilgili olarak davalı ile arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi yapması hayatın olağan akışına aykırıdır. Bu nedenle hisse devrinin sözleşmenin yerine getirilmesi maksadıyla yapıldığı aşikardır. Bu durumda mahkemece davalı tarafından davacıya gönderilen bedelin iadesi şartı ile tapu iptali ve tescil talebinin kabulüne karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde yanılgılı gerekçe ile tapu iptali tescil isteminin reddine karar verilmesi doğru olmamıştır....
Arsa sahibi ile arasında arsa payı devri karşılığı inşaat yapım sözleşmesi bulunan yüklenicinin şahsi hakkını üçüncü kişiye temlik etmesi halinde üçüncü kişinin ifa talep edip edemeyeceğinin saptanmasında öncelikle yüklenicinin edimini (eseri meydana getirme ve teslim borcunu) yerine getirip getirmediğinin, ardından sözleşme hükümlerindeki diğer borçlarını ifa edip etmediğinin açıklığa kavuşturulması zorunludur. Davaya konu olayın, temlik işleminin hukuki niteliği, arsa payı devri karşılığı inşaat yapım sözleşmelerinde yüklenicinin borçlarının neler olduğu ve arsa payı devri karşılığı inşaat yapım sözleşmesi hükümleri çerçevesinde incelenip değerlendirilmesi gerekmektedir. Gerçekten, davada dayanılan 08.06.1994 tarihli taşınmaz satış vaadi sözleşmesi taraflar arasında yapılmış olan bir temlik sözleşmesidir. Çünkü, dava dışı arsa sahipleri ile davalı yüklenici arasında arsa payı devri karşılığı inşaat yapım sözleşmesi bulunmaktadır. Bu sözleşme, yükleniciye şahsi hak sağlar....
Davalıların vekilleri, davalıların dava konusu daireyi tapu siciline güvenerek, iyiniyetle iktisap ettiklerini savunarak, davanın reddini istemiştir. Mahkemece, iddia, savunma, benimsenen bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre, davalıların dava konusu taşınmazı yükleniciden devralmadıkları, iktisaplarında iyiniyetli olduklarının kabulü gerektiği belirtilerek, davanın reddine karar verilmiştir. Kararı, davacılar vekili temyiz etmiştir. Dava, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesine dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir. Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinde sözleşme uyarınca yükleniciye veya onun gösterdiği kişilere arsa sahipleri tarafından devredilen tapu hisseleri avans mahiyetindedir. Bu satışların gerçek olabilmesi yüklenicinin edimlerini yerine getirmesine bağlıdır....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2022/467 Esas KARAR NO : 2022/591 DAVA : Tapu İptali Ve Tescil (Satış Vaadi Sözleşmesinden Kaynaklanan) DAVA TARİHİ : 18/07/2022 KARAR TARİHİ : 19/07/2022 Mahkememizde görülmekte olan Tapu İptali Ve Tescil (Satış Vaadi Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle: davalılardan ... İnşaat Emlak Gıda Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi müteahhit diğer davalılar ise 3 ve 4 nolu bağımsız bölümde hisseleri görünen arsa sahibi olduklarını, müvekkilinin ... İnşaat Emlak Gıda Sanayi Ve Ticaret Limited Şirketi'nden olan alacağı için aleyhine başlatılan Antalya Genel İcra Dairesi ... Esas sayılı dosyasının derdest olduğunu, davalı müteahhitin toprak sahibi diğer davalılar ile Antalya ......
Dava, taraflar arasında imzalanan arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesine dayanan tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir. Sözleşme gereği, dava konusu ... numaralı dairenin %50 hissesinin davacıya isabet ettiği hususunda taraflar arasında uyuşmazlık yoktur. Ancak davalı taraf, davacının yarı hissesini ....000,00 TL bedelli senet vererek bedeli karşılığı satın aldığını savunmuştur. Dosya kapsamından taraflar arasında ....05.2005 tarihinde imzalanan arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesiyle birlikte davalı arsa sahibinin sözleşme tarihinde yüklenici kooperatif temsilcilerine devir yetkisini de içerir vekaletname verdiği, yüklenici temsilcisinin bu vekaletnameye dayalı olarak, ....01.2009 tarihinde tapu dairesinde kat irtifakı tesisi sırasında ... numaralı dairenin tamamını, davalı ... adına tescil ettirdiği anlaşılmıştır....
ARSA PAYİ KARŞILIĞI İNŞAAT YAPIM SÖZLEŞMESİ 818 S. BORÇLAR KANUNU [ Madde 355 ] 1086 S. HUKUK USULÜ MUHAKEMELERİ KANUNU(MÜLGA) [ Madde 186 ] "İçtihat Metni" Mahalli mahkemesinden verilen hükmün temyizen tetkiki davacı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü: Taraflar arasındaki uyuşmazlık 19-6.1995 tarihli arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmesinden kaynaklanmıştır. Davacı arsa sahibi tapunun bir kısmını davalı yükleniciye devretmesine rağmen kararlaştırılan tarihte İnşaatın bitirilmeyip terk edilmesi yüzünden akdin feshini ve tapu kayıtlarının iptalini istemiştir. Mahkemece akdin feshine, tapu iptal ve davacı adına tescil talebinin reddine karar verilmiş, hüküm davacı tarafından temyiz edilmiştir....
