in arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi gereğince yüklendiği ediminin ifasında “borçlu temerrüdüne” düşmüş bulunması sebebiyle arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili sonuç doğurur şekilde feshinin istendiği açıklıkla anlaşılmaktadır. Tüm davacıların 23.12.1992 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili sonuç doğurur şekilde feshine karar verilmesi istemine ilişkin davalarının kabulü gerekirken; davacılar Necla Sözer ile ...'nın sözleşmenin feshine karar verilmesi istemlerinin reddine karar verilmesi doğru olmadığı gibi; tapu iptâli ve tescili davalarının da reddi doğru olmamıştır....
Noterliği’nin 20.02.2012 tarih 03832 yevmiye numaralı arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmesinin konusunu oluşturan ...ili Bornova ilçesi ...Mahallesi 234 ada 10 parsel sayılı taşınmazın sözleşme tarihinde 1/2 pay sahibi olduğu anlaşılan Ahmet Demir’in, Bornova 1. Noterliği’nin 13.09.2012 tarih 23495 yevmiye numaralı arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmesinin konusunu oluşturan ...ili Bornova ilçesi ...Mahallesi 234 ada 13 parsel sayılı taşınmazın sözleşme tarihinde 1/2 pay sahibi olduğu anlaşılan Şükrü Taşçı’nın ve Bornova 1. Noterliği’nin 21.02.2012 tarih 05303 yevmiye numaralı arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmesi ile Bornova 1....
Dava, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin feshi, mevcut maliyet bedelinin tespiti ile davalı iflas idaresine ödenmesi, tapudaki şerhin kaldırılması ve müdahalenin önlenmesi istemlerine ilişkindir. 818 BK’nun 355 ve devamı maddelerinde düzenlenen eser sözleşmesinin bir türü olan “ Arsa Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmesi ” uygulamadaki adıyla Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmesi, ....01.1984 tarih ve .../... sayılı ... İçtihadı Birleştirme Kararında da açıklandığı gibi; ... sahibinin bir arsanın muayyen bir payının bedel olarak devri veya devri taahhüdü karşılığında, yüklenicinin bir inşa ( yapı ) eseri meydana getirmeyi taahhüt ettiği, geçerliliği resmi şekle bağlı, kural olarak ani edimli, geçici-sürekli karmaşığı, tam olarak iki tarafa borç yükleyen, ivazlı, çift tipli bir karma sözleşmedir. Bu sözleşmede yüklenici bina yapım işini üstlenmekte, yüklenicinin finansını karşılayarak yapacağı binaya karşılık arsa sahibi de ona arsa payı mülkiyeti geçirmektedir....
Davalı vekili, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinden sonra davacılar ile ek sözleşme yapıldığını ve 48 aylık ek süre verildiğini, sözleşmenin feshi koşullarının oluşmadığını savunarak davanın reddini istemiştir. Mahkemece tespit davasında akdin feshi uyuşmazlığının incelenemeyeceği gerekçesiyle dava reddedilmiş ve verilen karar davacılar vekilince temyiz edilmiştir. Yanlar arasında yapıldığı ileri sürülen arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin İzmir 16.Noterliğince “ “doğrudan" düzenlenmiş olduğu bildirilmiş ise de; dosya kapsamındaki sözleşme metni incelendiğinde anılan noterlikçe düzenlemeyi gösterir metin ya da metinlerin sözleşmeye ekli olmadığı anlaşılmıştır. Bilindiği üzere, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi, Borçlar Yasasının 355.maddesi hükmünde tanımlanan eser sözleşmesinin bir türü olup, taraflara karşılıklı olarak haklar sağlayan ve borçlar yükleyen iki taraflı sözleşmelerdendir....
Kararı, davalılar vekili temyiz etmiştir. 1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davalılar vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan zamanaşımı, husumet ve taşınmazın devrinin satışa dayalı olduğuna ilişkin temyiz itirazları yerinde görülmemiştir. 2-Davacı arsa sahiplerince, dava dilekçesinin konu bölümünde taraflar arasındaki 17.08.2010 tarihli adi yazılı arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin feshi ile bu sözleşme uyarınca devredilen tapu kaydının iptali ve tescili istenmiş, dilekçenin sonuç bölümünde sözleşmenin feshi istemi tekrar edilmeksizin sadece tapu iptali ve tescil istenmiştir. Dava dilekçesinin konu bölümünde sözleşmenin feshi istenmiş olduğu gibi, bu yazılmamış olsaydı bile, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi gereğince avans olarak devredilen tapunun iptali ve tescil isteminin, sözleşmenin feshi istemini de içerdiği uygulamada kabul edilmektedir....
Asıl ve birleşen davalar, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin feshi ve tapu iptali-tescil istemlerine ilişkindir. Davacı arsa sahipleri ile davalı-yüklenici ... arasında 11.11.2005 tarihinde arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi düzenlenmiş olup, sözleşmeye göre devri gereken arsa payının, yüklenicinin istediği zaman tapuda devri kararlaştırılmıştır. Nitekim, 14.11.2005 tarihinde sözleşme konusu parseller yükleniciye devredilmiş, bilahare, arsa sahiplerine ait taşınmaz 31.05.2006 tarihinde başka parsellerle tevhid edilmiştir. Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinde, arsa sahibince yapılan pay devirlerinin kural olarak sözleşme gereği yapıldığı kabul edilir. Bunun aksini savunan yüklenicinin, savunmasını kanıtlaması gerekmektedir. Ne var ki, yüklenici, arsa sahipleri ile yaptığı arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin feshedildiğini veya sözleşme harici bedelini ödeyerek taşınmazı satın aldığını kanıtlayamamıştır....
"İçtihat Metni"Mahkemesi :Asliye Hukuk Mahkemesi Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki davacı ... vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü: - K A R A R - Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle davalı yüklenici tarafından fesih talebi kabul edilmediğinden arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin tek taraflı irade beyanı ile feshi mümkün olmadığı, davada davacı arsa sahiplerince arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin feshi isteminin bulunmadığı, eda davası açılması mümkün olan hallerde tespit davası açılmasında hukuki yarar bulunmadığından, sözleşmenin haklı nedenle fesih edildiğinin tesbiti talebinin reddinde de isabetsizlik bulunmamasına göre sonucu itibari ile doğru olan hükmün ONANMASINA, fazla alınan temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden davacı ...'...
2-Arsa sahipleri ile yüklenici kooperatif arasında 22.10.1996 tarihinde düzenleme şeklinde arsa payı devri karşılığı inşaat sözleşmesi yapılmıştır....
Davacılar asıl ve birleşen dava davacıları sözleşmenin feshi nedeniyle ceza-i şart ve gecikme tazminatı isteminde de bulunduklarından davalarda arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmesinin feshi talebininde bulunduğundan kabulü gerekir. Mahkemece öncelikle sözleşme tarihi itibariyle taşınmaza ait tapu kaydı getirtilip, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin tüm arsa sahiplerince imzalanıp imzalanmadığı ya da sözleşmeyi imzalayan arsa sahiplerinin sözleşmesine diğer arsa sahiplerinin katılması suretiyle arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin geçerli hale gelip gelmediği ve yapılacak araştırmaya göre asıl ve birleşen davada yer alan taraflara göre arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin tüm taraflarının davada yer alıp almadığı araştırılmalıdır....
Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmeleri, eser sözleşmelerinin kendine özgü bir türüdür. Bu sözleşmelerin bir tarafı arsa sahibi diğer tarafı yüklenicidir. Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinde arsa sahibi açısından güdülen amaç kullanmak için konut edinmek değil arsasını değerlendirmektir. Bu nedenle arsa sahibinin arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi imzalarken güttüğü saikin tüketici saikinden farklı olduğu gözden kaçırılmamalıdır. Öte yandan, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinin kapsamı, karmaşıklığı ve üst düzey teknolojisi gerektirmesi karşısında, bu davaların; dilekçelerin verilmesi, tahkikat ve hüküm aşamaları yönünden daha kısa ve basit şekilde sonuçlandırılmasında yarar görülen basit yargılama usulüne tabi tutulmasının sakıncaları da gözardı edilmemelidir. Açıklanan nedenlerle somut uyuşmazlığın çözümünde, görevli mahkeme Asliye Hukuk Mahkemesidir....
