Dava, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesine dayalı tapu iptal ve tescil istemine ilişkindir. Karşılıklı edimleri içeren sözleşmelerde, bir tarafın diğer taraftan edimini yerine getirmesini isteyebilmesi için, TBK'nın 97. maddesine göre, öncelikle kendi edimini ifa etmiş olması gerekir. Arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmesi gereğince yüklenicinin bedele, başka bir anlatımla sözleşmede kararlaştırılan arsa payı veya bağımsız bölümlere hak kazanabilmesi için inşaatı sözleşme ve ekleri ile tasdikli proje ve inşaat ruhsatı ile kamu düzeninden olan imar mevzuatı ve yönetmeliği hükümlerine uygun olarak tamamlayıp, arsa sahiplerine teslim etmesi gerekir. İnşaat yapma borcunu yerine getirmeyen yüklenici, arsa sahibinden tapu devrini isteyemez. Taraflar arasında düzenlenen 09.02.2010 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinde anahtar teslimi inşaat yapımı kararlaştırıldığından yapı kullanma izin belgesinin alınması da yüklenicinin yükümlülüğündedir....
Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmeleri 818 sayılı BK'nın 155 vd. maddelerinde düzenlenen eser sözleşmelerinin kendine özgü bir türüdür. Bu sözleşmelerin bir tarafı arsa sahibi diğer tarafı yüklenicidir. Bu tür sözleşmelerde arsa sahibinin Tüketici Kanununda 3/k maddesindeki tüketici tanımına uymadığı anlaşılmaktadır. Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinde arsa sahibi açısından güdülen amaç kullanmak için konut edinmek değil arsasını değerlendirmektir. Bu nedenle arsa sahibinin arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi imzalarken güttüğü saikin 6502 sayılı Kanunda tanımlanan tüketicinin saikinden farklı olduğu gözden kaçırılmamalıdır....
Noterliği'nce düzenlenen 12/08/2015 tarih ve 30752 yevmiye nolu düzenleme şeklindeki arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinden davalı yüklenici şirket ile arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmesinin davalı arsa sahipleri Vildan ve Mehmet’in yanı sıra dava dışı diğer arsa sahipleri arasında yapıldığı anlaşılmaktadır. Arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmelerinde arsa sahiplerinin temel borcu, üzerine bina yapılacak arsayı hukuki ayıptan ari olarak yükleniciye teslim etmek, yüklenicinin temel borcu ise, arsa sahiplerine ait arazi üzerinde imara, tasdikli ruhsat ve projesine sözleşmeye ve fen ve sanat kurallarına uygun bir yapı meydana getirerek arsa sahiplerine teslim etmektir. Kuşkusuz teslimden sonra yüklenicinin borcu ayıba karşı tekeffül borcu olarak devam eder. Diğer taraftan arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmelerinde meydana getirilen esere karşılık yükleniciye eser bedeli yapının bağımsız bölümlerindeki devri kararlaştırılan arsa paylarının temliki suretiyle ödenir....
Önalım hakkı, paylı mülkiyet hükümlerine tabi taşınmazlarda bir paydaşın taşınmazdaki payını kısmen veya tamamen üçüncü kişiye satması halinde, diğer paydaşlara, satılan bu payı öncelikle satın alma yetkisi veren bir haktır. Bu hak, paylı mülkiyet ilişkisi kurulduğu anda doğar ve pay satışı yapılmasıyla kullanılabilir hale gelir. Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmeleri, arsa sahibi veya sahipleri ile yüklenici arasında yapılan ve eser sözleşmelerinin bir türü olup, yüklenici bina yapım işini üstlenmekte, yüklenicinin finansını sağlayarak yapacağı bu binaya karşılık arsa sahibi de ona kararlaştırılan arsa payı mülkiyetini geçirmektedir. Bu niteliği itibariyle arsa payı karşılığı inşaat sözleşmeleri iki tipli karma bir sözleşmedir. Burada, eser sözleşmesinin konusu olan inşaat yapma edimi ile taşınmaz satım sözleşmesindeki mülkiyet nakli edimi bir araya gelmiştir....
ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 29/03/2022 NUMARASI : 2020/383 ESAS-2022/166 KARAR DAVA KONUSU : Sözleşmesinden Kaynaklanan Tapu İptali Ve Tescil KARAR : Davacı vekili tarafından davalılar aleyhine açılan kat karşılığı inşaat sözleşmesinden kaynaklanan tapu iptali ve tescil davasında mahkemece davanın kabulüne dair verilen karara karşı süresi içinde davalı T4 vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine, dairemize gönderilen dosyanın yapılan istinaf incelemesi sonucunda; GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: İSTEM; Davacı vekili tarafından verilen 13/07/2020 tarihli dava dilekçesinde özetle; Davalı müteahhit T3 ile davacının hissedarı olduğu Ankara İli Keçiören İlçesi, Ayvalı mahallesi, 34429 Ada 11 Parselde bulunan arsa için, Ankara 52....
numaralı düzenleme şeklinde taşınmaz satış vadi ve arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin geçersizliğinin tespitini, davacı ile davalı arasında imzalanan 30.03.2020 tarihli taşeronluk sözleşmenin feshi ile davacı ile dava dışı arsa sahipleri arasında imzalanan taşınmaz satış vadi ve arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi gereği davacıya devir ve temlik edilmesi gereken bodrum kat 1-2 nolu daireler ile bodrum üstü 3,4,5,6,7,8,9,10,15,16,17,18 nolu dairelerin tapu kaydının iptal edilerek davacı adına tesciline karar verilmesini, bunun mümkün olmaması halinde ortaklık şartları gereği ortaklar arasında ayni ve nakdi paylaşım yapılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
Davalı arsa sahibi T3 ile yüklenici Turan Öztopçu arasında Van 3.Noterliği'nde 02/09/2014 tarihinde düzenlenen arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin incelenmesinde ; 8 kat , 32 daire, 3 adet dükkan olacak şekilde inşaat yapılmak üzere sözleşme düzenlendiği, sözleşmeye göre, arsa sahibine 1 adet dükkan, 6 adet mesken verileceği, 6 adet meskenin , 2.kat kuzeydoğu, 3.kat güneybatı, 4.kat kuzey doğu, 4.kat kuzeybatı, 5.kat kuzeydoğu, 6.kat kuzeydoğu olarak belirlendiği, sözleşmenin 4.maddesinde müteahhitin inşaatı 01/06/2015 tarihinde eksiksiz olarak tamamlayıp teslim edeceğinin kararlaştırıldığı anlaşılmıştır Dosya içerisinde bulunan 10/05/2016 tarihinde davalı arsa sahibi T3 ile yüklenici Turan Öztopçu arasında düzenlenen adi yazılı sözleşmenin 2. maddesinde, 10/02/2016 tarihinde taraflar anlaşmış iseler de 13 numaralı daireye Van Asliye Hukuk Mahkemesince tedbir konulması nedeniyle arsa sahibine verilecek dairenin 7.kat 32 nolu mesken olarak düzenlendiği görülmüştür Davacı T1 ile yüklenici...
Ancak, alacağın temliki şeklinde gerçekleşen böyle bir sözleşmeye dayalı olarak temlik alanın talepte bulunabilmesi için, öncelikle yüklenici tarafından kendisine temlik edilen hakkın arsa sahibi nezdinde gerçekleşmesi; eş söyleyişle, yüklenicinin kat karşılığı inşaat sözleşmesiyle arsa sahibine karşı üstlendiği edimi yerine getirmesi; inşaatı bitirmesi veya eksik kalan kısmın paraya dönüştürülerek tamamlanacak kadar cüzi bir boyutta olması gerekir. Aksi takdirde, temlik alan, temlik sözleşmesine dayalı olarak, o sözleşmenin tarafı durumunda bulunmayan arsa sahibinden herhangi bir talepte bulunamaz; sadece ve ancak, kendi akidi durumundaki yükleniciden tazminat isteyebilir. (Yargıtay Hukuk Genel Kurulu'nun 2010/14- 290 Esas ve 2010/328 Karar sayılı ilamı) Somut olayda, davalı yüklenicinin arsa sahibine karşı edimini yerine getirmediği, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin feshedildiği açıktır....
Arsa sahibi ile aralarında arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi bulunan yüklenicinin şahsi hakkını üçüncü kişiye temlik etmesi halinde üçüncü kişinin ifa talep edip edemeyeceğinin saptanmasında öncelikle yüklenicinin edimini (eseri meydana getirme ve teslim borcunu) yerine getirip getirmediğinin, ardından sözleşme hükümlerindeki diğer borçlarını ifa edip etmediğinin açıklığa kavuşturulması zorunludur. Davaya konu olayın, temlik işleminin hukuki niteliği, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinde yüklenicinin borçlarının neler olduğu ve arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi hükümleri çerçevesinde incelenip değerlendirilmesi gerekmektedir. Alacağın temliki ve borcun nakli Borçlar Kanununun 162 ila 181. maddelerinde (6098 sayılı Kanunun 183 ila 204 md.) düzenlenmiştir. Temlik, alacağın ona bağlı bütün (yan ve öncelik) hakları ile birlikte devralana geçmesini sağlar ve bu işlem yapılırken borçlunun rızası alınması gerekmez....
Bir iş görerek eseri meydana getirmek ve meydana getirilen eseri iş sahibine teslim etmek (arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinde, binayı sözleşmeye, amacına ve fen ve sanat kurallarına uygun imal ederek arsa sahibine teslim etmek) yüklenicinin ana borcudur. Kural olarak da aslolan sözleşmenin kararlaştırıldığı şekilde eksiksiz ifasıdır. Aksi halde, sözleşmeden beklenen yararlar dengesi bir taraf aleyhine bozulur. Böyle bir durumda da bir taraf edimini yerine getirmiş kabul edilemez. Davacı halefi olduğu yüklenicinin edimlerini yerine getirdiği iddiasını ispatlamak suretiyle tapu iptali ve tescil isteminde bulunabilir....
