Dava tarihinde yürürlükte bulunan 4822 sayılı yasa ile değişik 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanunun 4. maddesi hükmü gereğince tüketici satın aldığı malın ayıplı olduğunun anlaşılması halinde satıcıdan, “verdiği bedelin iadesini”, “ayıp nispetinde bedelin tenzilini”, “ayıbın giderilmesi için gerekli onarımın yapılmasını”, son olarak da “malın yenisi ile değiştirilmesini” isteyebilir. Tüketici kendisine tanınan bu dört seçimlik haktan birini kullandıktan sonra seçimlik hakkını diğer bir hakla değiştiremez. Dava konusu olayda da davacı, ayıplı olduğunu ileri sürdüğü aracın ayıpsız misli ile değiştirilmesi talebiyle eldeki davayı açmış olup, seçimlik hakkını “aracın yenisi ile değiştirilmesi” yönünde kullandığından, daha sonra bu hakkını 4. maddede açıklanan bir diğer seçimlik hak olan “bedel iadesi” istemiyle değiştiremez....

Somut olayda ise, davacı eldeki davayı aracın ayıplı olduğu iddiası ile misli ile değişim ve bedel iadesi talepleri ile açmış olduğu görülmekle 02/10/2019 tarihli ön inceleme duruşmasında bu hususa işaret edilerek davacıdan 6502 Sayılı TKHK'nın 11. maddesinde düzenlenen seçimlik haklardan hangisini kullandığı sorulmuş ve davacı vekilince de misli ile değişim tercihinde bulunulması üzerine yargılamaya bu çerçevede devam edilmiştir....

"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Tüketici Mahkemesi Taraflar arasındaki ayıplı malın misli ile değiştirilmesi-alacak davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı dava dilekçesinin reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. - K A R A R - Dava, ayıplı malın misli ile değiştirilmesi, olmadığı takdirde bedelinin iadesi istemine ilişkindir. Mahkemece, tarafların ticari şirket olduğu ve davanın bu haliyle 4077 sayılı Yasa kapsamında olmadığı gerekçesiyle dava dilekçesinin görev yönünden reddine, karar kesinleştiğinde ve talep halinde dosyanın görevli ... Nöbetçi Asliye Ticaret Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir....

TÜKETİCİ MAHKEMESİ TARİHİ : 16/09/2020 NUMARASI : 2019/541 ESAS - 2020/325 KARAR DAVA KONUSU : AYIPLI MALIN AYIPSIZ MİSLİ İLE DEĞİŞTİRİLMESİ KARAR : İlk derece mahkemesinin yukarıda belirtilen kararı aleyhine istinaf başvurusunda bulunulmuş ve talebin süresinde olduğu anlaşılmakla yapılan istinaf incelemesi sonucunda; GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: DAVA:Davacı vekili tarafından ilk derece mahkemesine verilen dava dilekçesinde özetle; Davalı T3.'den 27/10/2015 tarihinde 2015 model Seat Toledo marka araç satın alındığını, distüribitör firmanın diğer davalı T5 A.Ş. olduğunu, 2017 haziran ayı başında aracın sol üst tavan kısmında ve ön kaput kısmında üretimden kaynaklı boya atması olduğunu belirterek, ayıpsız misli ile değişim, aksi takdirde satış bedeli olan 55.100 TL'nin ihbar tarihinden itibaren yasal faizi ile davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir....

Mahkemece yapılan yargılama, toplanan deliller ve benimsenen bilirkişi raporuna göre, davaya konu aracın ''araç özellik (tip) etiketi'' ile ''araç uygunluk belgesi'' arasındaki uyumsuzluğun ayıp niteliğinde olduğunun tespit edildiği, davacının aracın misli ile değiştirilmesi talebinin uygun bulunduğu, ancak, tarafların yargılama sırasında bu konuda uzlaşma sağladığı, davacı tarafın rızası ile araç tip etiketi ile uygunluk belgesi arasındaki uyumsuzluk giderilmekle davacının bu talebi konusuz kaldığından, davacının aracın misli ile değiştirilmesi ve araç bedeli üzerinde indirim yapılması yönündeki talebi hakkında karar verilmesine yer olmadığına, davacının araç yakıt gideri ve nakliye giderini kanıtlar net deliller ibraz edemediği gerekçesiyle tazminat talebinin reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekilince temyiz edilmiştir....

Dava, gizli ayıp nedeni ile sözleşmeden dönme, sözleşme konusu malın ayıpsız benzeri ile değiştirilmesi ve servis ücret bedelinin iadesine yöneliktir....

isteyebilir.'' şeklindeki hakimin davayı aydınlatma ödevi gereğince TBK m.227 ve HMK m.31 maddeleri gözetilerek davacıya hangi seçimlik hakkını kullandığına ilişkin açıklama yapması, karar vermeye ve denetime elverişli şekilde açıkca hüküm vermeye elverişli olarak belirlemesine yönelik HMK m.119/1-ğ bendi uyarınca süre verilmiş; Mahkememizin 16/03/2022 tarihli ara kararı ile verilen sürede davacı vekilince 17/03/2022 tarihli dilekçe ile netice-i talebinin ayıpsız misli ile değiştirilmesi şekli ile güncellendiği görülmüştür....

davacıya verilmesine, davacının aracın misli ile değiştirilmesi ve reeskont oranında faiz taleplerinin reddine karar verilmiş, hüküm taraf vekillerince temyiz edilmiştir. 1- Dosyadaki yazılara kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davalıların tüm davacının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir. 2- Dava, terditli dava niteliğinde olup, davacı vekili dava dilekçesinde, dava konusu aracın misli ile değiştirilmesini, bunun mümkün olmaması durumunda fazlaya ilişkin haklar saklı kalmak kaydıyla tamir bedeli ve aracın değer kaybına ilişkin 10.000 TL’nin tahsiline karar verilmesini talep etmiştir....

Orantısızlığın tayininde malın ayıpsız değeri, ayıbın önemi ve diğer seçimlik haklara başvurmanın tüketici açısından sorun teşkil ... etmeyeceği gibi hususlar dikkate alınır. (3) Tüketicinin sözleşmeden dönme veya ayıp oranında bedelden indirim hakkını seçtiği durumlarda, satıcı, malın bedelinin tümünü veya bedelden yapılan indirim tutarını derhal tüketiciye iade etmek zorundadır. (4) Tüketicinin, malın ayıpsız misli ile değiştirilmesi hakkını seçmesi durumunda satıcı, üretici veya ithalatçının, malın ayıpsız misli ile değiştirilmesi talebinin kendilerine bildirilmesinden itibaren azami otuz iş günü içerisinde, bu talebi yerine getirmesi zorunludur. (5) Birinci fıkranın (c) bendinde belirtilen raporun, arızanın bildirim tarihinden itibaren o mala ilişkin azami tamir süresi içerisinde düzenlenmesi zorunludur.” 3.Değerlendirme Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava...

Hal böyle olunca; davacının araçla karıştığı kazalar nedeniyle oluşan değer kaybının tespiti için bilirkişilerden ek rapor alınarak oluşan değer kaybı kadar davalı lehine bedel indirimine karar verilmesi gerekirken eksik incelemeyle yazılı şekilde hüküm tesisi usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirir. 3-4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında kanun' un 4. maddesi, süresi içinde ayıbı satıcıya bildirmiş olan tüketiciye, bedel iadesini de içeren sözleşmeden dönme, malın ayıpsız misliyle değiştirilmesi veya ayıp oranında bedel indirimi ya da ücretsiz onarım isteme haklarından birini kullanma hakkı tanımış, tüketici davacı da, satılan ayıplı aracın ayıpsız misli ile değiştirilmesi talebinde bulunmuştur.mahekemece davanın kabulüne karar verilmekle birlikte hüküm fıkrasında aracın yenisi ile değiştirilmesi şeklinde hüküm kurulmuştur. Mahkemece ancak aracın ayıpsız misli ile değiştirilmesi yönünde karar verilmesi mümkündür. Yasanın lafzı da bu yöndedir....