İşletme Hakkının Devri sözleşmesinden önceki devreden kuruluşun dağıtım bölgesindeki abonelerle yapılan abonelik sözleşmeleri, devir sözleşmesinden sonra da devam ettiği ve devralanı bağladığı gibi, işletme hakkını devralan tarafından işletme süresince yapılan aboneliklerde, sözleşmenin sona ermesinden sonra da işletmeyi işletecek olan firmaları bağlayacak olması nedeniyle hasılat kira sözleşmesinin unsuru olan “hasılat veren bir malın veya hakkın kullanılmasını ve semerelerinin iktitafını terk etme” kavramından daha geniştir. Bu nedenle sözleşmenin sırf belirli süreli olduğundan bahisle kira sözleşmesi olduğu söylenemez. Taraflar arasındaki “İşletme Hakkı Devir Sözleşmesi” kendine özgü bir yapısı olan ticari sözleşme olup, bu niteliğine göre, sözleşmeden kaynaklanan uyuşmazlıklarda Asliye Ticaret Mahkemesi görevlidir....
Orta yerde Borçlar Kanununun 270. ve devamı maddelerinde düzenlenen hasılat kirası var diyebilmek için kiralananın hasılat getiren bir taşınır ya da taşınmaz mal, ticari işletme veya hakkın bulunması, kiralanan demirbaşları ve işletme ruhsatı ile birlikte kiraya verilmesi gerekir. TTK.nun 11. maddesine göre de ticari işletmeden maksat ticarethane ya da fabrika yahut ticari şekilde işletilen diğer müesseselerdir. Somut uyuşmazlıkta kira sözleşmesinin konusu soyut iş makinaları kiralandığından, kira ilişkisinin hasılat kirası olarak kabulü olanaksızdır. Tarafların sıfatlarına ve mahkeme önüne getirilen uyuşmazlığın niteliğine göre hükme yöneltilen temyiz itirazlarını inceleme görevi Dairemize değil. Yüksek 11. Hukuk Dairesine aittir. Ne var ki, anılan Yüksek Dairece de görevsizlik kararı verildiğinden ortaya çıkan görev uyuşmazlığı giderilmek üzere dosyanın Yargıtay Yüksek Birinci Başkanlığı'na gönderilmesine, 14.12.2009 tarihinde oybirliği ile karar verildi....
kaynaklanan uyuşmazlıklara, c) Diğer kanunlarda iş mahkemelerinin görevli olduğu belirtilen uyuşmazlıklara, ilişkin dava ve işlere bakar" hükmü getirilmiştir....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi K A R A R Dava, ürün kirasından kaynaklanmakta olup, 1.3.2004 tarihli Başkanlar Kurulu Kararı ile Dairemize Borçlar kanunundaki hasılat kirası hükümlerine tabi ticari işletme kiralamasından kaynaklanan davalara bakma görevi verilmiş olup, taraflar arasındaki uyuşmazlık ticari işletmeden kaynaklanmadığından, 2797 sayılı Yargıtay K.nun 14.maddesi gereğince temyiz incelemesi 6.Hukuk Dairesine ait bulunmaktadır. Yukarıda belirtilen nedenle dosyanın görevli sözü edilen Yüksek Daire Başkanlığına gönderilmesine, 31.1.2008 tarihinde oybirliği ile karar verildi....
Kira ilişkisinin hasılat kirası olarak kabulü için kiralanan yerin tüm demirbaşlarıyla kiraya verilmesi yanında ayrıca işletmenin ruhsatının da devri gerekmektedir. Kira bedelinin hasılattan pay olarak ödenmesinin düzenlenmesi ilişkinin hasılat kirası olarak kabulünü gerektirmez. Açıklanan nedenlerle hükme yöneltilen temyiz itirazlarını inceleme görevi Dairemize değil Yüksek 13.Hukuk Dairesine aittir. Ne var ki; anılan Dairece de görevsizlik kararı verildiğinden ortaya çıkan görev uyuşmazlığının giderilmesi için dosyanın Yüksek Birinci Başkanlığa sunulması gerekmiştir. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, görev sorunu giderilmek üzere dosyanın Yüksek Yargıtay Birinci Başkanlığı’na gönderilmesine, 19.09.2011 tarihinde oybirliği ile karar verildi....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi İstanbul 6.Asliye Hukuk Mahkemesinden verilen, tarafları, tarih ve numarası yukarıda yazılı hükmün incelenmesi sırasında Yargıtay 6.Hukuk Dairesinin 28.12.2010 gün, 2010/8041-14395 sayılı, 14.Hukuk Dairesinin 08.07.2010 gün 2010/7680-8064 sayılı, 1.Hukuk Dairesinin 21.06.2010 gün, 2010/5986-7258 sayılı, 3.Hukuk Dairesinin 11.05.2010 gün, 2010/7590-8576 sayılı kararlarıyla meydana gelen görev uyuşmazlığının giderilmesi istenilmekle, 2797 sayılı Yasa uyarınca toplanan Başkanlar Kurulu’nca dairelerin görevsizlik kararlarıyla dava dosyası incelenerek gereği görüşüldü: Dava, hasılat kirası sözleşmesinden kaynaklanmaktadır. Uyuşmazlığın bu niteliği itibariyle hükmün temyiz inceleme görevi 14.Hukuk Dairesine aittir. S O N U Ç : 14.Hukuk Dairesinin görevsizlik kararının KALDIRILMASINA, dosyanın bu Daireye gönderilmesine, 30.06.2011 gününde oybirliğiyle karar verildi....
Kira sözleşmesi ve ürün (hasılat) kirası: Hasılat kirası; Borçlar Kanununun 270- 298 maddelerinde düzenlenmiş olup, hasılat veren bir mal veya hakkın semerelerinden yararlanılmak ve işletmek üzere bir bedel karşılığında kiralayan tarafından kiracıya devredilmesinin taahhüt edilmesidir. Bir başka ifadeyle, hasılat kirasında kiralayan hasılat getiren bir malı, ya da, hakkı, kiracının bu malın semeresinden yararlanmasını da içerecek şekilde kiralamaktadır. Hasılat kirasının konusunu, hasılat getiren bir taşınır veya taşınmaz, yahut bir ticari işletme veya hak oluşturabilir. (Doç. Dr. Hüseyin Altaş, Hasılat ve şirket kirası, Yetkin Yayınları 2009, sayfa:73) Hasılat kirasında kiracı, kiralanan şeyi işletmekle yükümlüdür. Borçlar Kanununda, hasılat kirasının geçerliliği herhangi bir biçim koşuluna bağlanmamış, yine, süresi ile ilgili bir düzenleme yer almamıştır....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi K A R A R Dava, otele ait iki adet dükkanın boş olarak kiraya verilmesi ve erken tahliye nedeniyle kazanç kaybı ve fazladan ödenen kira bedellerinin istirdadı istemine ilişkin olduğundan, davanın kira sözleşmesine dayalı alacak olup hasılat kirası ile ilgisi bulunmadığından temyiz inceleme görevi Yargıtay Yüksek 13.Hukuk Dairesinindir. Yukarıda belirtilen nedenle dosyanın görevli sözü edilen Yüksek Daire Başkanlığına gönderilmesine, 20.03.2008 tarihinde oybirliği ile karar verildi....
./....... adreslerindeki diş tedavi kliniklerinin hasılat kirası yoluyla işletilmesi amacıyla, 01.05.2002 tarihinde Hasılat Kirası Sözleşmesi yapıldığını, daha sonra bu sözleşmenin günün şartlarına göre değiştirilerek, 01.10.2005 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere, 21.12.2005 tarihli sözleşme imzaladığını, kiraya veren tarafından, kiracıya kiralanan ağız ve diş sağlığı hizmetleri alanında işletilmesi, kullanılması ile ilgili hasılat kirası koşullarını belirleyen bu sözleşmelerin her ikisinde de kiraya verenin, kiracının her türlü idari işlerini yürütmek ve denetlemek hak ve yükümlülüğünün bulunduğunu, bu nedenle her iki kliniğin idaresi ile denetlenmesinin müvekkil ..... personelince yürütüldüğünü, ..... yetkililerinin kiracı ..... hesaplarının incelenmesi esnasında bir uyumsuzluk tespit edildiğinden 19.01.2006 tarihinde kiracı şirketin işlettiği .......
İSTİNAF SEBEPLERİ : Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; İDM kararının HMK’ya aykırı olup sırf bu sebeple dahi ortadan kaldırılması gerektiğini, taraflar arasındaki ilişkinin hasılat kirası olup, işçi-işveren ilişkisi olmadığını, davanın belirsiz alacak davası olarak açılmadığını, bunun fazla mesai vs gibi alacak kalemlerinin zamanaşımına uğramasına enden olduğu gibi, dava konusu olayda hüküm kurmak için tartışılması gereken hiçbir hususun kararda yer almadığını, Taraflar arasındaki ilişkinin hasılat kirası olduğunun delilleri ve belgeleri ile ortaya konulduğunu, davalının, davacıya taksi plakasını belli bir bedel karşılığında kiralamış olduğunu, bu kiralama ile plakayı kendisine ait araca takarak çalışmış olduğunu, taraflar arasındaki ilişki çok net bir biçimde hasılat kirası olup, işçi işveren ilişkisi olmadığını, Davacının ricası üzerine sağlık güvencesinden vs yararlanabilmesi için SGK’ya bildirilmişse de bunun tek başına taraflar arasındaki hasılat kirası ilişkisinin...
