in çekmiş olduğu kredi sözleşmesinde herhangi bir taraf sıfatının bulunmadığı, kefalet kooperatifinin ödemiş olduğu bedeli söz konusu kredi sözleşmesinin borçlularından ancak sebepsiz zenginleşme hükümleri çerçevesinde isteyebileceği, banka tarafından davacı kooperatifin yapmış olduğu ödemeye karşılık kredi sözleşmesinden kaynaklı haklarının kooperatife devredildiğine ilişkin herhangi bir belge verilmediği, bu çerçevede davanın sebepsiz zenginleşme hükümleri çerçevesinde çözülmesinin gerektiği, mevcut davanın sebepsiz zenginleşme hükümlerinden kaynaklanması nedeniyle 6102 sayılı TTK'nın 4 ve 5. Maddelerinde Ticaret Mahkemesi'nin görevine ilişkin düzenlemeler kapsamında olmadığı, davalının da tacir olmadığı, bu suretle mevcut davaya bakma görevinin genel hükümler çerçevesinde Asliye Hukuk Mahkemesi'nde olduğu kanaatine varılmakla, Mahkememizin görevsizliğine dair aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur. (EMSAL:...Bölge Adliye Mahkemesi 4....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi KARAR Dava 6831 sayılı yasanın 61.maddesi ve ek 3.maddesi ile dikili ağaç satımından fon kesintisi yapılmayacağından kaynaklı olup, mahkemece sebepsiz zenginleşme hükümleri uyarınca hüküm kurulduğundan, kararın temyizen incelenmesi görevi ... 3.Hukuk Dairesine aittir. SONUÇ: Ykarıda açıklanan nedenle dosyanın görevli ... Yüksek 3.Hukuk Dairesi Başkanlığına GÖNDERİLMESİNE, 26.4.2012 gününde oybirliğiyle karar verildi....
Mahkemece; sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre, davacının muhtesat bedelini talep etmekte haklı olduğu, davalıların tapudaki payları arza ilişkin olduğundan bina bedeli nedeniyle müteselsilen sorumlu oldukları gerekçesi ile; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir. Anılan karar davalı ... ve .... tarafından temyiz edilmiş, Dairemizin, 08.10.2013 tarihli ve 2013/13050 Esas – 2013/14180 Karar sayılı ilamı ile; "...Davada, davalılar ile birlikte malik olan davacının taşınmaz üzerinde yapmış olduğu muhtesatların, ortaklığın giderilmesi davası sonucunda taşınmazın satılması ile, muhtesat bedellerinden de hisse alan davalıların sebepsiz zenginleştiğini öne sürerek muhtesat bedelinin davalılardan tahsilini talep etmiştir. 818 sayılı BK.nun 61-66.maddeleri (6098 sayılı TBK.nun 77-82.maddeleri) gereğince, sebepsiz zenginleşme; ortaklığın giderilmesi yoluyla satışın yapıldığı ve bina dahil satış bedelinin ödendiği tarihte gerçekleşir....
Sebepsiz zenginleşmeden söz edilebilmesi için; bir taraf zenginleşirken diğerinin fakirleşmesi, zenginleşme ve fakirleşme arasında uygun nedensellik bağının bulunması ve zenginleşmenin hukuken geçerli bir nedene dayalı olmaması gerekir. Borçlar Kanununun konuya ilişkin 61 ve ardından gelen maddelerindeki (TBK'nın 77 ve ardından gelen maddelerindeki) düzenlemelere göre, sebepsiz zenginleşme; geçerli olmayan veya tahakkuk etmemiş yahut varlığı sona ermiş bir nedene ya da borçlu olunmayan şeyin hataen verilmesine dayalı olarak gerçekleşebilir. Sebepsiz zenginleşme; bunlardan hangisi yoluyla gerçekleşmiş olursa olsun, sebepsiz zenginleşen, aleyhine zenginleştiği tarafa karşı, geri verme borcu altındadır. Taşınmaz satış sözleşmesi ile satılan taşınmaz hissesinin 11.000,00 TL olarak gösterilmesi, tapuda daha az harç ödeme amacından kaynaklanmaktadır....
Sebepsiz zenginleşme, bir kimsenin mal varlığının haklı bir sebep olmaksızın diğer bir kimsenin mal varlığı aleyhine çoğalmasıdır. Sebepsiz zenginleşmeye dayalı alacak talep edilebilmesi için borçlunun mal varlığında, bir başkasının aleyhine bir zenginleşme meydana gelmeli, zenginleşme ve zenginleştirici olay arasında illiyet bağı bulunmalı ve zenginleşme haklı bir sebebe dayanmamalıdır. Sebepsiz zenginleşme; geçerli olmayan ve tahakkuk etmemiş yahut varlığı sona ermiş bir nedene ya da borçlu olunmayan şeyin hataen verilmesine dayalı olarak gerçekleşebilir. Sebepsiz zenginleşme bunlardan hangisi yoluyla gerçekleşmiş olursa olsun, sebepsiz zenginleşen, aleyhine zenginleştiği tarafa karşı geri verme borcu altındadır. Geri verme borcunun konusu ve kapsamı; "Aynen Geri Verme İlkesi"ne göre düzenlenmiştir....
Huzurdaki dava, kambiyo senedinden kaynaklı sebepsiz zenginleşme hukukî sebebine dayanmaktadır. Davaya konu---- bedelli, --- keşide tarihli tacir çekinin keşidecisi ----- Yine davaya konu -----nolu bono senedinin keşidecisi -------- Eldeki davanın açıldığı tarih ----- Sebepsiz zenginleşme davalarında; çek yönünden çekin keşide tarihinden itibaren ---- olmak üzere zamanaşımı süresi --- Bono senedi yönünden de zamanaşımı ---yıl olmak üzere zamanaşımı süresi ---- yıldır. Sebepsiz zenginleşme davasına konu çek ve bononun zamanaşımına uğramadan eldeki davanın açıldığı anlaşılmaktadır. Davalı şirket ile dava dışı şirket arasında yukarıda açıklandığı üzere hukuki ---- mevcudiyeti dikkate alınarak husumet sorunu çözülmüş, davalı tarafın husumet itirazı reddedilmiş, davanın da zamanaşımı süresi içinde açıldığı anlaşılmıştır. Sebepsiz zenginleşme davası Türk Ticaret Kanunu madde 732 uyarınca keşideciye karşı açılabilir. Huzurdaki sebepsiz zenginleşme davası da keşideciye karşı açılmıştır....
Sebepsiz zenginleşmeye dayalı alacak talep edilebilmesi için borçlunun malvarlığından bir başkasının aleyhine olarak zenginleşme meydana gelmeli, zenginleşme ve zenginleştirici olay arasında illiyet bağı bulunmalı ve zenginleşme haklı bir sebebe dayanmamalıdır. Haklı bir sebep olmaksızın başkası zararına mal edinen kimse onu iade ile yükümlüdür. Sebepsiz zenginleşme kurumunun varlık sebebinde haksız değer kaymalarının önlenmesi amaçlanmıştır. Nitekim aynı mahiyette olan Yargıtay 10 HD nin 10.Hukuk Dairesi esas 2017/3376 esas 2017/5524 karar, 2019/1922 esas 2020/4310 karar, 13. Hukuk Dairesi'nin 2009/6943 esas2009/13740 karar sayılı ilamlarında da belirtildiği üzere; "........ davanın özü itibariyle sebepsiz zenginleşme hükümlerine ilişkin olup, 5510 sayılı Kanunun uygulanmasından kaynaklandığını ortaya koyacak yasada başka bir hüküm de mevcut değildir....
Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme Uyuşmazlık, elbirliği mülkiyetine tabi taşınmazda bulunan bina için yapılan faydalı ve zorunlu masrafların sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre tahsili talebine ilişkindir. 2. İlgili Hukuk 1. Dava, sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre açılmış olup, sebepsiz zenginleşmeye dayalı olarak iade isteminde bulunulabilmesi için, bir tarafın malvarlığının diğer tarafın malvarlığı aleyhine çoğalması gerekir. Buna göre sebepsiz zenginleşmeden söz edilebilmesi için bir taraf zenginleşirken diğerinin fakirleşmesi,zenginleşme ve fakirleşme arasında uygun nedensellik bağının bulunması ve zenginleşmenin hukuken geçerli bir nedene dayalı olmaması gerekir. Zenginleşen, başkasının malvarlığından veya emeğinden haklı bir sebep olmaksızın elde ettiği zenginleşmeyi geri vermek zorundadır....
Dava; davacı tarafça ödenen intifa terkin masrafının davalı malikten sebepsiz zenginleşme hükümleri doğrultusunda tahsili istemine ilişkindir. Temyize konu uyuşmazlık; intifa terkin harcını hangi tarafın ödeyeceği noktasında toplanmaktadır....
Dava konusu uyuşmazlık; sebepsiz zenginleşmeden kaynaklanan alacağın tahsili talebine ilişkindir. Sebepsiz zenginleşme BK.nun 61-66.maddeleri (TBK.nun 72-82.maddeleri) gereğince, bir kimsenin malvarlığının geçerli (haklı) bir sebep olmaksızın diğer bir kimsenin malvarlığı aleyhine çoğalması (zenginleşmesi) demektir. Sebepsiz zenginleşmeye dayalı alacak talep edilebilmesi için borçlunun malvarlığından bir başkasının aleyhine olarak zenginleşme meydana gelmeli, zenginleşme ve zenginleştirici olay arasında illiyet bağı bulunmalı ve zenginleşme haklı bir sebebe dayanmamalıdır. Haklı bir sebep olmaksızın başkası zararına mal edinen kimse onu iade ile yükümlüdür....
