DELİLLER:Tarafların nüfus aile kayıt tablosu, tanık beyanları, yaptırılan zabıta araştırmaları ve dava dosyası. İLK DERECE MAHKEMESİ KARAR ÖZETİ: "Dava, aile konutu şerhi konulması ve aile konutu nedeni ile taşınmaz üzerine konulan ipoteğin kaldırılması istemine ilişkindir. Yargılamaya konu taşınmazın tapu kaydı dosyamız arasına alınmış, taşınmazın 14/10/2016 tarihinde davalı T5 tarafından satış sureti ile edinildiği, taşınmaz üzerine 20/10/2016 tarihinde davalı banka yararına 300.000- TL bedelli ipotek tesis edildiği anlaşılmıştır. Yargılama aşamasında beyanına başvurulan davacı tanığı, davacı ve davalının 2016 yılının sonununda yargılamaya konu taşınmaza taşındıklarını, net tarihi bilmediğini, tarafların bu taşınmazda oturmaya devam ettiklerini, ipoteğe ilişkin bilgisinin bulunmadığı beyan etmiştir....
Değerlendirme 1.Dava, ipoteğin kaldırılması istemine ilişkindir. Davacı; rızası dışında aile konutu üzerine ipotek konulduğunu, bu durumun 4721 sayılı Kanun'un 194 üncü maddesine aykırı olduğunu iddia ederek ipoteğin kaldırılmasını istemiştir. Davalı ... vekili; ipotek tarihinde taşınmazın aile konutu olmadığını kaldı ki davacının bilgi sahibi olduğunu belirterek davanın reddine karar verilmesini istemiştir. İlk Derece Mahkemesince; davaya konu taşınmaz üzerindeki ipoteğin kaldırılmasına karar vermiştir....
DAVA Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davalı eşinin kullanmış olduğu kredi borcuna teminat olarak tarafların aile konutu olarak kullandıkları taşınmaz üzerine ipotek tesis ettirdiğini, kredi borcu ödenmeyince davalı aleyhine takip başlatıldığını, müvekkilinin muvafakatinin bulunmadığını belirterek 4721 sayılı Kanun'un (4721 sayılı Kanun) 194 üncü maddesi gereğince aile konutu olarak kullanılan taşınmaz üzerine konulan ipoteğin kaldırılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir. II....
Şti tarafından 11/12/2015 tarihinde 600.000 TL bedelle konulan ipoteğin sadece bu kısım yönünden kaldırılmasına, karar kesinleştiğinde taşınmaz üzerine konulan tedbirin kaldırılması için Tapu Sicil Müdürlüğü'ne yazı yazılmasına, karar kesinleştiğinde kararın bir suretinin Tapu Sicil Müdürlüğü'ne gönderilmesine, ayrıca bilirkişilerin rapor ve krokisinin de eklenmesine karar verilmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : Germencik Asliye Hukuk (Aile) Mahkemesi TARİHİ : 23/10/2013 ESAS-KARAR NO : 2012/197-2013/618 Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm, davalı banka tarafından temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü: Dava, aile konutu olan taşınmaz üzerine, hak sahibi eş tarafından diğer eşin rızası alınmadan, davalı banka lehine tesis edilen ipoteğin kaldırılması ve taşınmazın tapu kaydı üzerine aile konutu şerhi konulması isteğine ilişkindir (TMK m. 194). Aile konutunun, hak sahibi eş tarafından devri ve konut üzerindeki hakların sınırlandırılması, diğer eşin açık rızasına bağlıdır (TMK m. 194). Bu rıza alınmadan konutla ilgili yapılan tasarruf işlemi geçersizdir. Bu geçersizliği, rızası gereken eş konutun bu vasfını devam ettirmesi koşuluyla evlilik birliği süresince ileri sürebilir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Aile Mahkemesi DAVA TÜRÜ : İpoteğin Kaldırılması Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm, davacı tarafından temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü: Davacı, davalı eşin malik olduğu ve aile konutu olarak kullanılan taşınmaz üzerine davalılardan banka lehine ipotek tesis edildiğini, bu işleme rızasının olmadığını ileri sürerek ipoteğin kaldırılmasını talep etmiştir. İpotek 25.01.2011 tarihinde tesis edilmiş, dava 25.10.2013 tarihinde açılmıştır. Dava tarihinden sonra dava konusu taşınmazın ihale ile satıldığı ve ihalenin 29.09.2015 tarihinde kesinleştiği anlaşılmaktadır. Taşınmazın satış suretiyle eşler dışında, üçüncü bir kişi adına tescili sonrasında aile konutu üzerine konulan ipoteğin kaldırılmasına ilişkin davanın konusu kalmamıştır....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ:Asliye Hukuk Mahkemesi - K A R A R - Dava, aile konutu üzerine konulan ipoteğin kaldırılması istemine ilişkin olduğundan dosyanın temyiz incelemesi Dairemizin görevi dışındadır. SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle dosyanın temyiz incelemesini yapmakla görevli Yüksek 2.Hukuk Dairesi Başkanlığına gönderilmesine, 07.11.2012 gününde oybirliğiyle karar verildi....
Hukuk Dairesi DAVA TÜRÜ :İpoteğin Kaldırılması - Aile Konutu Şerhi Konulması Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda bölge adliye mahkemesi hukuk dairesince verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm davalı banka tarafından temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü: Davacı tarafından açılan ipoteğin kaldırılması ve dava konusu taşınmaza aile konutu şerhi konulması davasında, ilk derece mahkemesince davanın kabulü ile dava konusu taşınmaz üzerindeki ipoteğin kaldırılmasına ve taşınmaza aile konutu şerhi konulmasına karar verilmiş, verilen karara karşı davalı banka istinaf talebinde bulunmuş, Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesince davalı bankanın istinaf başvurusunun kabulü ile ilk derece mahkemesinin kararının kaldırılmasına ve esas hakkında yeniden hüküm kurularak davanın reddine karar verilmiştir. Bölge Adliye Mahkemesi tarafından verilen karar, davacı kadın tarafından temyiz edilmiştir....
Dava, aile konutu olarak kullanıldığı ileri sürülen taşınmaz üzerinde bulunan ipoteğin kaldırılmasına yönelik olduğuna göre, öncelikle aile konutu olarak kullanılan bölümün belirlenmesi gerekir. Bu durumda, mahkemece yapılacak iş taşınmazın tapu kaydında arsa olarak gözüktüğü hususu da nazara alınarak, dava konusu taşınmazda usulünce yeniden keşif yapılıp, ipotek tesis tarihinde ve halen tarafların aile konutu olarak kullandıkları bağımsız bölümün belirlenmesi, uzman bilirkişilerden "Aile konutu" olarak kullanılan bölümün kroki ve harita üzerinde işaretlenmesinin istenmesi, aile konutu olarak kullanılan bölümün değerinin belirlenip, bu bölümle sınırlı olacak şekilde ipoteğin kaldırılmasına karar verilmesi gerekirken, taşınmazın tamamına yönelik olarak ipoteğin kaldırılmasına karar verilmesi doğru olmayıp, bozmayı gerektirmiştir....
KARŞI OY YAZISI Davacı ... ve davalı ...’ın evliliği devam ederken, davalı eş (ipotek veren) diğer davalı banka (ipotek alan) yararına aile konutunu ipotek ettirmiş; davacı Türk Medeni Kanununun 194. madde uyarınca aile konutu nedeniyle ipoteğin kaldırılmasını talep etmiştir. Aile konutuna tapu kaydıyla malik olan eşin, aile konutuyla ilgili tasarruf işleminde, diğer eşin açık rızası alınmamış ise; yapılan bu tasarruf işlemi “tasarruf yetkisi eksikliği” nedeniyle “askıda hükümsüzlük” yaptırımına tabi olup; kural olarak hükümsüzdür. Rızası alınmayan eş; menfaati devam ettiği sürece, bu tasarruf işleminin iptalini talep edebilir. Davacının açtığı iptal davası devam ederken, davalı koca ölmüş; evlilik sona ermiştir. Böylece Türk Medeni Kanununun 599. madde uyarınca davacı koca ölümle birlikte eşine mirasçı olması sebebiyle aile konutunda yasal miras payı oranında ayni hakka sahip olmuştur....
