Tüm bu açıklamalar birlikte değerlendirildiğinde davanın aile konutuna dayalı tapu iptali ve tescil davası mı ( TMK m. 194) yoksa muvazaaya dayalı tapu iptali ve tescil davası mı ( TBK m.19) olduğu konusunda belirsizlik bulunmaktadır. 4787 sayılı Aile Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yargılama Usullerine Dair Kanunun m.4,b.1 hükmü gereğince 4721 sayılı Türk Medeni Kanunun Üçüncü kısım hariç olmak üzere ikinci kitabı ile 4722 sayılı Türk Medeni Kanununun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkında Kanuna göre aile hukukundan doğan dava ve işler 20.04.2004 tarihinden sonra aile mahkemesinde görülecektir hükmünü içermektedir. Bu sebeple TMK'nun 194 ‘e dayalı tapu iptali ve tescile ilişkin talepte görevli mahkeme Aile Mahkemesi, muvazaaya dayalı tapu iptal ve tescilde ise Asliye Hukuk Mahkemesi görevlidir. Görev, kamu düzenine ilişkin olup, hakim tarafından yargılamanın her aşamasında re'sen gözetilir....
Öte yandan şayet tapu iptal edilip yeniden ölen eş adına tescil edilirse, mirasçı konumundaki sağ kalan eş, elbirliği (TMK. m. 640/2, 701) halinde paydaş (malik) konumuna geleceğinden ve elbirliği hali devam ettiği sürece kendisinin rızası olmadan tapuda devir işlemi yapılamayacağından (TMK.m.702/2), artık TMK.nun 194/3 maddesi gereğince tapu kaydına aile konutu şerhi verilmesine de gerek kalmayacaktır. Dolayısıyla aile konutu şerhi davasının devamı yönünden hukuki bir yarar kalmamıştır. Mahkemenin aile konutu şerhi davası yönünden verdiği hüküm sonucu itibariyle doğrudur.Ancak yukarıda ayrıntılı şekilde açıklandığı üzere tapu iptal ve tescil davasının konusu ve davacın hukuki yararı devam etmektedir. Mahkemece, tapu iptal ve tescil davası yönünden yargılamaya devamla, yapılan soruşturma toplanan delilere göre davanın esası hakkında bir karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde karar verilmesi bozmayı gerektirmektedir....
in tapu iptal tescil istemlerini yargılamakla görevli mahkemenin genel mahkemeler olduğu, her iki tapu iptal tescil isteminin ipoteğin kaldırılması isteminden tefrik edilerek görevsizlik kararı verilmesi gerektiği, ipoteğin kaldırılması davası yönünden ise ... ve ...'in davaya davalı olarak dahil edilmesi ve aile mahkemesi sıfatıyla yargılamaya devam edilmesi gerektiği belirtilerek, kararın kaldırılmasına karar verilmiştir. Mahalli mahkemece kaldırma kararı gereği tapu iptal tescil davaları yönünden dosya tefrik edilerek asliye hukuk mahkemesi görevli olması sebebi ile ayrı bir esasa kaydedilmiş ve yapılan yargılama neticesinde her iki tapu iptal tescil davasının reddine karar verilmiştir. Karar, davacılar tarafından temyiz edilmiş ve Yargıtay 8....
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF NEDENLERİ : Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; taşınmazın aile konutu niteliğinin devam ettiğini, aile konutu şerhi konulması talebinin hukuki geçerliliğini sürdürdüğünü, tapu kaydının iptali ile malik eş adına tescil edilmesi talepli davalarda görevli mahkemenin Aile Mahkemesi olduğunu belirterek, kararın kaldırılmasına, davanın kabulüne karar verilmesini istemiştir. GEREKÇE: HMK'nun 355. maddesi uyarınca istinaf dilekçesinde belirtilen sebepler ve kamu düzeni ile sınırlı olarak yapılan istinaf incelemesinde; Mahkemece tefrik kararı öncesi 2020/661 Esas sayılı dosyada aile konutu şerhi konulmasına ilişkin istek hakkında red kararı verilerek eldeki dava tefrik edilip mahkemenin ayrı esasına kaydedilerek bu davaya tapu iptal tescil davası yönünden devam edilmiş ve davacının talebi muvazaa nedenine dayalı tapu iptal isteği olarak değerlendirilerek görevsizlik kararı verilmiş ise de; olayları açıklamak taraflara, hukuki nitelendirme hakime aittir....
"İçtihat Metni"Aile Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Tapu iptali ve tescil K A R A R Mahkeme tarafından yapılan nitelendirmeden de anlaşıldığı üzere taraflar arasındaki uyuşmazlık, TMK'nın 194. maddesine dayanılarak açılan aile konutunun muvazaalı devredildiği iddiasına dayalı tapu iptali ve tescil, olmadığı taktirde mal rejiminin tasfiyesinden kaynaklanan alacak isteğine ilişkin olup, hüküm aile konutu ile ilgili verilen hüküm bakımından da temyiz edildiğine göre, Yargıtay Kanunu 14. maddesi uyarınca Yargıtay Birinci Başkanlık Kurulu'nun 19.01.2015 tarih 2015/8 sayılı Kararı ile hazırlanıp, 22.01.2015 tarihli ve 29244 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren hukuk dairelerine ilişkin iş bölümü uyarınca, hükme yöneltilen temyiz itirazlarının incelenmesi Yargıtay (2.)...
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (Aile) Mahkemesi DAVALILAR : 1-... 2-. DAVA TÜRÜ : Tapu İptal ve Tescil-Aile Konutu Şerhi Konulması Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm davacı tarafından vekalet ücreti yönünden; davalı ... tarafından ise hükmün tamamı yönünden temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü: Davacı ..., davalı ... ile evli olduklarını, aile konutu olarak kullanılan taşınmazın eşi olan davalı ... tarafından, rızası dışında diğer davalı ...’a satıldığını belirterek Türk Medeni Kanununun 194. maddesi gereğince tapu kaydının iptali ile yeniden eşi adına tescili ve taşınmazın tapu kaydına aile konutu şerhi konulması istemiyle dava açmış, mahkemece davanın kabulüne karar verilerek tapu kaydının iptali ile davalı ... adına tescil ve aile konutu şerhi konulmasına karar verilmiştir....
İLK DERECE MAHKEMESİ KARAR ÖZETİ : İlk Derece Mahkemesi tarafından; 1)Davacının tapu iptal ve tescil talebinin kabulü ile, Kayseri İli, Melikgazi İlçesi, Hürriyet Mahallesi, 2368 ada, 26 parsel, 28 numaralı bağımsız bölümün davalı T3 adına olan tapu kaydının iptali ile, davalı T5 adına tapuya kayıt ve tesciline, 2)Dava konusu taşınmaz üzerine aile konutu şerhi uygulanması talebi tefrik olunduğundan bu hususta karar verilmesine yer olmadığına, karar verilmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Aile Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Tapu İptali ve Tescil-Aile Konutu Şerhi Konulması Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm davacı tarafından temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü: 1-Dosyadaki yazılara, mahkemece uyulan bozma kararı gereğince hüküm verilmiş olmasına göre davacının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yersizdir. 2-Mahkemece verilen ilk hüküm Dairemizin 13.12.2018 tarihli ilamı ile aile konutu şerhi konulması davasının reddi gerektiği, tapu iptal tescil davası yönünden davalı ... lehine nispi vekalet ücreti tayin edilmesi gerektiği ve tapu iptal tescil davasının reddine karar verildiği halde yargılama giderlerinin davacıdan tahsiline karar verilmemesi gerekçesiyle bozulmuştur. Hükmün bozma kapsamı dışında kalan kısımları ise kesinleşmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL -KARAR- 2797 sayılı Yargıtay Kanunu'nun 40. ve Yargıtay İç Yönetmeliği’nin 18. maddeleri uyarınca yapılan ön incelemede; dava konusu uyuşmazlığın niteliği ve temyizin kapsamının, aile konutu iddiasına dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkin olduğu anlaşılmıştır. Yargıtay Büyük Genel Kurulunun dairelerin iş bölümüne ilişkin 26/01/2022 tarihli ve 2022/1 sayılı kararı uyarınca dosyayı inceleme görevi Yargıtay 2. Hukuk Dairesine ait olduğundan, 2797 sayılı Yargıtay Kanunu'nun 60. maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca gerekli inceleme yapılmak üzere dosyanın ilgili daireye gönderilmesine karar vermek gerekir. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenle, dosyanın Yargıtay 2. Hukuk Dairesine GÖNDERİLMESİNE, 08/09/2022 tarihinde oybirliği ile karar verildi....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL -KARAR- Mahkeme kararındaki nitelendirmeye göre dava; aile konutu iddiasına dayalı tapu iptali-tescil isteğine ilişkindir. Yargıtay Birinci Başkanlık Kurulunun 10.01.2020 tarih ve 1 sayılı kararı ile hazırlanan, 23.01.2020 tarihli ve 2020/1 sayılı Yargıtay Büyük Genel Kurulunca kabul edilip 28.01.2020 tarihli ve 31022 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak 01.02.2020 günü yürürlüğe giren hukuk dairelerine ilişkin iş bölümü uyarınca bu davanın temyiz incelemesi Yargıtay 2.Hukuk Dairesine ait bulunmaktadır. Hâl böyle olunca, 2797 sayılı Yargıtay Kanunu'nun 23.07.2016 tarihinde yürürlüğe giren 6723 sayılı Kanunun 21. maddesi ile değişik 60/3. maddesi gereğince dosyanın Yargıtay 2. Hukuk Dairesine GÖNDERİLMESİNE, 09.07.2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
