DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ ve HUKUKİ SEBEPLER : Davacı dava dilekçesinde, aile konutu olarak kullandıkları taşınmazı davalı eşin mal kaçırma kastı ile muvazaalı olarak devrettiğinden bahisle aile konutu şerhi talebi ile birlikte tapu iptali ve tescil talebinde bulunmuştur. İşbu dava Türk Borçlar Kanunu'nda düzenlenen muvazaa hukuki sebebine dayanmaktadır. Bu nedenle istek yönünden görevli mahkeme genel mahkemedir. Görev kamu düzenine ilişkin olup yargılamanın her aşamasında re'sen gözetilmesi gerekir. Mahkemece yapılması gereken, aile konutu şerhi talebi yönünden dosyanın tefrik edilerek ayrı bir esasa kaydedilmesi, muvazaa hukuki sebebine dayalı tapu iptali tescil talebi yönünden görevsizlik kararı verilmesi ve tefrik edilen aile konutu şerhi davasında tapu iptali tescil davasının sonucunun beklenilmesinden ibarettir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Aile Mahkemesi Taraflar arasındaki “Aile konutu şerhi konulması, tapu iptali ve tescil” talebinden dolayı yapılan yargılama sonunda; İzmir 4. Aile Mahkemesinin davanın kısmene dair verilen 24/06/2013 gün ve 2010/666 E., 2013/512 K. sayılı karar, davalı ... vekilinin temyizi üzerine Yargıtay 2. Hukuk Dairesinin 07.07.2014 gün ve 2014/12999 E., 2014/15762 K. sayılı kararı ile; "…Dava, aile konutu olan ve hak sahibi eş tarafından diğer eşin rızası alınmadan, davalılardan ...'a satılan taşınmazın tapu kaydının iptali ile, davalılardan Şaban Ürgüncü adına tescili ve taşınmazın tapu kaydı üzerine aile konutu şerhi konulması isteğine ilişkindir. Aile konutunun, hak sahibi eş tarafından devri ve konut üzerindeki hakların sınırlandırılması, diğer eşin açık rızasına bağlıdır (TMK md. 194). Bu rıza alınmadan konutla ilgili yapılan tasarruf işlemi geçersizdir....
Davalı T2 cevap dilekçesinde özetle; davacının iddialarının tamamen yasaya aykırı iddialar olduğunu, eşi olan davacı Fikriye Ailoğlu'nun daha önce müşterek olarak yıllarca yaşadıkları evlerinin üzerine aile konutu şerhi işlettiğini, tapu iptali ve aile konutu şerhi konulması istenilen evde müşterek olarak hiçbir zaman oturmadıklarını, aile konutu olmasının mümkün olmadığını, davacının iki yıldan beri müşterek aile konutunu terk ettiğini, eve dönmediğini ve boşanma davası açtığını, davacının tapu tescili isteme hakkının olmadığını, tamamen borçları ödemek için daireyi kızına sattığını, bu evin kızının olduğunu, davacının taleplerinin tamamen yasaya aykırı olduğunu belirterek, davanın reddine karar verilmesini istemiştir....
Dava aile konutuna dayalı tapu iptali ve tescil ile taşınmaza aile konutu şerhi konulması davası (TMK m.194) olduğuna göre öncelikle aile konutu olarak kullanılan bölümün belirlenmesi gerekir. Bu hususlara yönelik mahkemece bilirkişiden ek rapor alınması veya gerekiyorsa yeniden keşif yapılması, uzman bilirkişiden "Aile konutu" olarak kullanılan bölümün kroki ve harita üzerinde işaretlenmesinin istenmesi ve aile konutu olan bölümle sınırlı olacak şekilde "Aile konutu şerhi konulması " ve bu bölüm yönünden tapu iptali ve tescile karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde eksik inceleme ile hüküm tesisi doğru olmayıp, bozmayı gerektirmiştir....
Davacının, aile konutu şerhi konulması davasının dinlenilebilmesi için, tapu iptal tescil davasının kesinleşmesi gerekmektedir. Aksi takdirde aile konutu şerhi konulması davasının incelenmesi hukuken mümkün değildir. O halde aile konutu şerhi konulmasına ilişkin davanın, tapu iptali ve tescil davasından tefrik edilip, ayrı bir esasa kaydedilmesi, tapu iptali ve tescil dosyasının bekletici mesele yapılıp, sonucunun beklenmesi ve hasıl olacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken, bu yön nazara alınmadan yazılı şekilde hüküm kurulması doğru olmamıştır. Davacı dava dilekçesinde, TMK'nun 194. maddesi gereğince tapu iptal ve tescil, aile konutu şerhi konulması, bunların kabul edilmemesi halinde taşınmazın keşif ile belirlenecek değerinin davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep etmiş olup, bu hali ile dava terditli açılmıştır. O halde mehkemece, yeniden yapılacak yargılama sırasında bu hususa da dikkat edilmesi gereklidir....
'den intikal eden miras hissesini de kapsayacak şekilde iptal ve tescil kararı verilmesi doğru olmamıştır. 2-Davacının temyiz itirazlarına hasren yapılan incelemede; Davacı tarafından, taşınmaz üzerine aile konutu şerhi konulması talep edilmiş, mahkemece, “taşınmazın aile konutu olarak kabul edilmesi halinde diğer hissedarların tasarruflarının engelleneceği ve 3. kişilerin tasarruf yetkisinin kısıtlanacağı” gerekçesiyle talebin reddine karar verilmiştir. Toplanan delillerden dava konusu taşınmazın aile konutu olarak kullanıldığı anlaşılmaktadır. Aile konutu olarak özgülenen taşınmaz malın maliki olmayan eş tapu kütüğüne konutla ilgili gerekli şerhin verilmesini isteyebilir. (TMK m. 194/3) Aile konutu şerhi konulmasının amacı, taşınmazın maliki olmayan eşin rızası olmaksızın, aile konutu olarak özgülenen taşınmaz üzerinde tasarrufta bulunulmasını engellemektir. Bu sebeple davalı ...'...
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Aile Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Aile Konutu Şerhi Konulması-Tapu İpatli ve Tescil- Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm davacı tarafından, her iki dava yönünden temyiz edilerek; temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılması istenilmekle; duruşma için belirlenen 23.05.2016 günü temyiz eden davacı ... ile vekili Av.... ve karşı taraf davalı ... ile davalı ... vekili Av... geldiler. Gelenlerin konuşması dinlendikten sonra işin incelenerek karara bağlanması için duruşmadan sonraya bırakılması uygun görüldü. Bugün dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü: 1-Davacının tapu iptali ve tescil ile taşınmazın tapu kaydına aile konutu şerhi konulması talebine yönelik davada temyiz itirazlarının incelenmesinde; Davacı erkek, aile konutu olduğu ileri sürülen taşınmazın, davalı eş ... tarafından diğer davalı ...'...
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ ve GEREKÇE : Dava; aile konutu sebebiyle tapu iptali ve tescil (TMK.nun 194. Mad.) ve taşınmazın tapu kaydına aile konutu şerhi verilmesi davasıdır. İlk derece mahkemesince verilen karara karşı davacı vekili süresinde istinaf talebinde bulunmuştur. Mahkememizce; re'sen gözetilecek kamu düzenine aykırı haller dışında istinaf sebepleriyle sınırlı olarak yapılan (HMK.nun 355. maddesi) inceleme sonucunda; Dava aile konutu sebebiyle tapu iptali ve tescil (TMK.nun 194. Mad.) ve taşınmazın tapu kaydına aile konutu şerhi verilmesi davasıdır. TMK.nun 194/1. maddesinde; " Eşlerden biri, diğer eşin açık rızası bulunmadıkça, aile konutu ile ilgili kira sözleşmesini feshedemez, aile konutunu devredemez veya aile konutu üzerindeki hakları sınırlayamaz." denilmektedir....
İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne, dava konusu taşınmazın 1/2 hisse ile davalı T4 adına olan tapusunun iptali ile davalı T3 adına tesciline ve taşınmaza aile konutu şerhi konulmasına karar verilmiş, karar davalı T4 tarafından istinaf edilmiştir. Yargıtay 2. Hukuk Dairesinin 2019/5110 esas 2019/8865 karar sayılı ilamında işaret edildiği üzre davacının, aile konutu şerhi konulması davasının dinlenilebilmesi için, tapu iptal tescil davasının kesinleşmesi gerekmektedir. Aksi takdirde aile konutu şerhi konulması davasının incelenmesi hukuken mümkün değildir. O halde aile konutu şerhi konulmasına ilişkin davanın, tapu iptali ve tescil davasından tefrik edilip, ayrı bir esasa kaydedilmesi, tapu iptali ve tescil dosyasının bekletici mesele yapılıp, sonucunun beklenmesi ve hasıl olacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken, bu yön nazara alınmadan yazılı şekilde hüküm kurulması doğru olmamıştır....
nın taşınmazı aile konutu olarak kullandıkları tanık beyanları ile ortaya konulduğundan davacının ayrıca tapu kaydına aile konutu şerhi verilmesi davasının da kabulü..." gerektiği gerekçesi ile davacının tapu iptal ve tescil davasının kabulüne, davaya konu taşınmazın davalı ... adına olan tapu kaydının iptali ile, davalı ... adına tesciline, davacının taşınmaza aile konutu şerhi verilmesi davasının kabulü ile davaya konu taşınmazın aile konutu şerhi konulmasına karar verilmiştir. IV. İSTİNAF A. İstinaf Yoluna Başvuranlar İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur. B. İstinaf Sebepleri Davalı ... vekili istinaf dilekçesinde özetle; hükmün tamamı yönünden istinaf yoluna başvurmuştur. C....
