Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Yetki itirazı Yukarıda tarih ve numarası yazılı Mahkeme kararının müddeti içinde temyizen tetkiki davacılar tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden Daire'ye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü: K A R A R Sair temyiz itirazları yerinde değil ise de; Borçlu vekili ........ Mahkemesi'ne başvurusunda, alacaklı tarafından başlatılan ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla ilamlı ........ takibinde, müvekkilinin ikametgahının bulunduğu ........ Mahkemesi ve ........ dairelerinin yetkili olduğundan bahisle yaptığı yetki itirazı yanında takipte talep edilen asıl borç, birikmiş faiz ve faiz oranına, ........ kalemlerine de itiraz etmiştir. İİK'nun 34. maddesi hükmü karşısında, takibin her ........ dairesinde yapılabileceğinin kabulü gerekir....
İcra Müdürlüğünde yapılması gerektiğini ileri sürerek yetkiye ilişkin itirazda bulundukları, mahkemece, muhatap banka, çekin keşide yeri ve borçlunun ikametgahının ... olduğu anlaşıldığından yetki itirazının kabulüne karar verildiği görülmektedir. Somut olayda, takip ... ve .... Gıda ve Tarım Ürünleri İth. İhr. Tic. ve San. Ltd. Şti hakkında başlatılmış olup her iki borçlu birlikte yetki itirazında bulunmuştur. Mahkeme tarafından verilen kararda, sadece borçlulardan ... gösterilmiş ve hüküm kısmında da onunla ilgili yetki itirazı kabul edilmiştir. Diğer borçlu ... Gıda ve Tarım Ürünleri İth. İhr. Tic. ve San. Ltd. Şti hakkında ise yetki itirazı ile ilgili olumlu olumsuz bir hüküm kurulmamıştır. O halde mahkemece, şikayet eden bu borçlu şirket yönünden de yetki itirazı incelenip olumlu olumsuz bir karar verilmek üzere hükmün bozulması gerekmiştir....
İlk derece mahkemesi; davacı/borçlunun yetki itirazının kabulüne, İstanbul Anadolu İcra Dairelerinin yetkisizliğine, Adana İcra Dairelerinin yetkili olduğuna, karar kesinleştiğinde icra dosyasının yetkili icra dairesine gönderilmesine karar vermiştir. Davacı/borçlu vekili istinaf dilekçesinde; senet üzerinde düzenleme yeri yazılı olmadığından İİK'nın 170/a-2. maddesi gereğince takibin iptaline karar verilmesi gerektiğini, takibin iptali talebi hususunda karar verilmemiş olmasının hukuka aykırı olduğunu belirterek kararın kaldırılmasını talep etmiştir. İİK'nın 50/2. ve 169/a-1. maddeleri uyarınca kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ile takipte, borçlunun yetki itirazı ile birlikte diğer itiraz ve şikayetlerde bulunması halinde öncelikle yetki itirazının değerlendirilip karara bağlanacağı açıktır....
“Taleple bağlılık” olarak da ifade edilen bu ilke uyarınca, hâkimin tarafların talep sonucu ile bağlı olduğu açık olup, somut olay bakımından, borçluların şikayet dilekçesinde, icra müdürlüğünce verilen takibin durdurulmayarak satış dışındaki işlemlerin devamına yönelik kararına bir itirazları bulunmadığı, şikayetin sadece yetki itirazının değerlendirilmesi yönünde olduğu ve Bankacılık Kanunu'nun 138. maddesindeki düzenlemenin mahkemece resen nazara alınacak hususlardan olmadığı anlaşıldığından, mahkemece borçluların talebi aşılarak şikayete konu icra müdürlüğü kararının tamamının iptali doğru bulunmamış ise de; mahkeme kararı şikayete konu yetki itirazı yönünden sonucu itibariyle doğrudur....
Bu nedenle yetki itirazının şikayet ve borca itirazdan önce incelenmesi gerekmektedir. Mahkeme kararının gerekçe kısmında, yetki itirazı kabul edildiğinden diğer itirazlar incelenmeksizin karar verildiği de açıkça belirtilmiştir. Açıklanan nedenlerle, Mahkemenin kararı usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğundan davacının istinaf başvurusunun esastan reddine karar vermek gerekmiştir....
Alacaklı vekili tarafından borçlunun yetki itirazının icra müdürlüğünce reddine karar verilmesi talep edilmiş ise de, borçlunun yetki itirazı İİK.nın 67 ve 68. maddeleri doğrultusunda ilgili mahkemelerde açılacak davalarda mahkemece değerlendirilerek karar verilmesi mümkün olup, borçlunun itirazı üzerine, itirazın süresinde olması halinde İİK'nın 66. Maddesi gereğince İcra Müdürlüğü takibin durdurulmasına karar vermekle görevli olup, bunun dışında itirazı değerlendirerek karar verme görev ve yetkisi bulunmadığından icra müdürlüğünün şikayete konu kararı doğru görüldüğünden, mahkemece şikayetin reddine karar verilmesi isabetlidir. Alacaklı vekili şikayet dilekçesinde açıkça icra müdürlüğünün 29.04.2021 tarihli kararına yönelik şikayette bulunduklarını beyan ettiği halde, ilk olarak istinaf dilekçesinde mahkemece yetki hususunda değerlendirme yapılmadığını iddia etmiştir....
Öte yandan; borçluların 25.12.2018 tarihli icra mahkemesine başvuru dilekçesinde, borca ve imzaya itirazın yanısıra yetki itirazı ve bir kısım şikayet nedenlerinin de bulunduğu görülmektedir. İİK'nın şikayet üzerine yapılacak yargılama usulünü belirleyen 18/son maddesinde, icra mahkemesinin aksine hüküm bulunmayan hallerde, duruşma yapılmasına gerek olup olmadığını takdir edeceği, duruşma yapılmasının uygun görülmesi halinde ilgilileri en yakın zamanda duruşmaya çağıracağı ve gelmeseler bile gereken kararı vereceği düzenlenmektedir. İİK'nın 169/a-1. maddesinin son cümlesine göre ise; icra mahkemesi hakimi, yetki itirazının incelenmesinde taraflar gelmese de gereken kararı verir. Bu nedenle borçlunun icra müdürlüğünün yetkisine yönelik itirazı yönünden dosyanın işlemden kaldırılmasına karar verilemez....
Davalı vekili istinaf başvurusunda özetle; davacı borçluya ödeme emrinin 0512.2018 tarihinde usulüne uygun olarak tebliğ edildiğini, davacı borçlunun tebligata yönelik bir şikayet ve itirazı bulunmadığını, ödeme emrinde belirtilen 5 günlük yasal süreden sonra 14.12.2018 tarihinde yetki itirazı davası açıldığını, davanın süresinde olmadığını, bu nedenle davanın reddi yerine kabulünün hatalı olduğunu belirterek, kararın kaldırılmasına davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir....
Dava, aidat ve sermaye arttırım alacağının tahsili için başlatılan icra takibine yetki ve borcun esasına yönelik yapılan itirazın iptali istemine ilişkindir. Ödeme emri tebliği üzerine borçlu sadece yetki itirazında bulunmuş ise, alacaklı İİK'nın 50/2. maddesi uyarınca, bu itirazın kaldırılmasını ancak,...Mahkemesi'nden isteyebilir. Borçlu yetki itirazı ile birlikte borcun esasına da itiraz etmişse, alacaklı aynı Kanun'un 67/1. maddesi uyarınca önce...Mahkemesi'ne itirazın kaldırılması için başvurabileceği gibi, dilerse genel mahkemeye itirazın iptali davası da açabilir. Borçlu yetki itirazı ile birlikte borcun esasına da itiraz etmiş ve itirazın kaldırılması için önce itirazın kaldırılması davası açılmışsa,...Mahkemesi tarafından önce yetki itirazı incelenip karara bağlanacaktır....
İcra Dairesince yeniden ödeme emri tebliğ edilmeden itirazın iptali davası açılamayacağı, yeki itirazı üzerine şikayet yoluna gitmeyen davacının dosyasının ... İcra Müdürlüğüne gönderilmesini isteyebileceği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. İlamsız icra takibine karşı borçlu icra dairesinin yetkisine, borca ve varsa takip dayanağı belgedeki imzaya itiraz edilebilir, Yetki ile birlikte borca da itiraz edilmişse açılacak itirazın iptali davasında mahkeme öncelikle icra dairesinin yetkili olup olmadığını İİK.’nun 50. maddesi uyarınca inceleyecektir. Yetki itirazına karşı alacaklının şikayet yoluna gitme zorunluluğu bulunmamaktadır. Mahkeme ... İcra Dairesinin yetkisine yönelik itirazın İİK.’nun 50. maddesinin atıf yaptığı HUMK’nun 9 vd. (HMK’nun 6. vd.) maddeleri uyarınca karara bağlanması gerekir....
