Somut olayda; davacı davalı ile yapılan uzun dönem araç kiralama sözleşmesine dayanmış ve kira sözleşmesinden kaynaklanan kira bedeli ile kiralanan otomobile ilişkin davacı şirketten tahsil edilen hasar bedeli ve değer kaybı bedelinin iadesi talebine ilişkindir. Görevle ilgili düzenlemeler kamu düzenine ilişkin olup, taraflar ileri sürmese dahi yargılamanın her aşamasında re'sen gözetilir. Taraflar da yargılama bitinceye kadar görev itirazında bulunabilirler. Görev itirazı yapılmamış olsa bile re'sen mahkeme, ilk önce görevli olup olmadığını inceleyip karara bağlamalıdır. Yargıtay 3.HD'nin 14.10.2019 tarih 2019/3063 Esas ve 2019/7816 Karar sayılı emsal kararında da belirtildiği üzere, somut olayda uyuşmazlık kira ilişkisinden kaynaklanmakta olup, dava 27/12/2023 tarihinde açılmıştır....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ TARİHİ : 13/01/2022 ESAS NO : 2021/494 KARAR NO : 2022/37 DAVANIN KONUSU : Menfi Tespit (Ticari İlişkiden Kaynaklanan) KARAR TARİHİ : 24/06/2022 GEREKÇELİ KARAR TARİHİ : 24/06/2022 Davacı vekili Av... tarafından yapılan 25.4.2022 tarihli istinaf kanun yolu başvurusu ve dosya kapsamı incelendi. GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ : Davacı, davalı hakkında icra takibi yaptığını, takibe konu harcın önceden ödenmesi olmasına rağmen mükerrer takip yapıldığını bildirerek borçlu olmadığının tesbitine karar verilmesini istemiştir. Davalı, ...'den alınan borca karşılık davacıdan ödeme alındığını, kira parasının iban numarasına yattığını, takibe konu borcun aralarındaki kira ilişkisinden kaynaklandığını savunmuştur. Mahkemece, uyuşmazlığın kira ilişkisinden kaynaklanan menfi tespit istemine ilişkin olduğu gerekçesi ile SHM'ne görevsizlik kararı verilmiş, karar davacı tarafça istinaf edilmiştir....
Mülga 1086 Sayılı HMUK'dan farklı olarak bu düzenlemede miktar ayırımı yapılmaksızın tahliye, alacak, tazminat, kiracılık sıfatının tespiti gibi tüm kira ilişkisinden kaynaklanan uyuşmazlıkların çözüm yeri sulh hukuk mahkemesi olarak gösterilmiştir. Olayımıza gelince; davacı, davalı ile aralarında kira ilişkisinin bulunduğu dönemde davalının kiralanan taşınmazı hor kullanması nedeniyle oluşan zararın tahsili için başlattığı icra takibine davalının itirazda bulunması üzerine eldeki itirazın iptali istemli davayı açmıştır. Görev kuralları kamu düzenine ilişkin olup, bu hususun yargılamanın her aşamasında re'sen gözetilmesi gerekir. Kira ilişkisinden kaynaklanan uyuşmazlık hakkında ilk derece mahkemesince işin esasının incelenerek bir karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde görevsizlik kararı verilmiş olması isabetsizdir....
İNCELEME ve GEREKÇE: Dava hukuki niteliği itibariyle, taraflar arasında imza edilen kira sözleşmesinden kaynaklanan zararın tespiti ile ödenmeyen kira alacağının tahsili için açılan belirsiz alacak davasıdır. ------- sayılı ilamı ile benzer ilamlarında da vurgulandığı üzere sözleşmenin her iki yanı tacir dahi olsa uyuşmazlık kira ilişkisinden kaynaklanıyor ise HMK.'nun 4 (1) a maddesi uyarınca uyuşmazlığın çözüm yeri Sulh Hukuk Mahkemesidir....
Somut uyuşmazlık, davalının kiracısı olduğu taşınmazın kira bedelinin tespitine ilişkin olup, kira ilişkisinden kaynaklanan işbu uyuşmazlığın Sulh Hukuk Mahkemesince görülüp sonuçlandırılması gerekir. Tarafların tacir olup olmadığı, kiralananın işyeri olması Ticaret Mahkemesini görevli kılmaz. Kira ilişkisinden kaynaklanan tüm davalara bakmakla HMK'nun 4/A maddesi uyarınca Sulh Hukuk Mahkemesi görevlidir. Görev hususu HMK'nun 114/1-c maddesi uyarına dava şartlarından olup yargılamanın her aşamasında re'sen dikkate alınır. HMK 138.maddesine göre mahkeme, öncelikle dava şartları ve ilk itirazlar hakkında dosya üzerinden karar verir. --------- görevsizlik ----- davanın tensip ile birlikte dava şartı noksanlığından usulden reddedilmesinde HMK 30. maddesi de gözetildiğinde bir isabetsizlik olmadığına karar verilmiştir. Mahkememizce açıklanan nedenlerle görevsizlik kararı verilmesi gerekmiş, HMK'nun 20....
Mülga 1086 Sayılı HMUK'dan farklı olarak bu düzenlemede miktar ayırımı yapılmaksızın tahliye, alacak, tazminat, kiracılık sıfatının tespiti gibi tüm kira ilişkisinden kaynaklanan uyuşmazlıkların çözüm yeri sulh hukuk mahkemesi olarak gösterilmiştir. Davacı vekili dava dilekçesinde; kira sözleşmesinin teminatı olarak verilen senedin kötüniyetle kambiyo senetlerine mahsus haciz yoluyla icra takibine konulduğunu belirterek, bu senetten dolayı borçlu olmadığının tespiti ve icra takibinin iptalini talep ettiği, bu durumda kira sözleşmesinden dolayı verildiği iddia edilen senet nedeni ile 6100 Sayılı HMK'nın yürürlüğe girdiği 01.10.2011 tarihinden sonra açılan eldeki davada görevli mahkeme Sulh Hukuk Mahkemesidir. Nitekim, Yargıtay 3....
Asliye Hukuk Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü: - K A R A R - Dava, kira bedelinin tahsili için başlatılan ... takibine vaki itirazın iptali istemine ilişkindir. Sulh Hukuk Mahkemesi, davalıların kira sözleşmesini kabul etmedikleri, taraflar arasında kira akdine dayalı bir kullanım söz konusu olmadığı gerekçesiyle görevsizlik yönünde hüküm kurmuştur. Asliye Hukuk Mahkemesi ise, taraflar arasındaki uyuşmazlığın kira ilişkisine dayandığı, HMK'nın 4/a maddesi gereğince kira ilişkisinden doğan alacak davalarında Sulh hukuk mahkemesinin görevli olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiştir. 6100 Sayılı HMK.'...
Asliye Hukuk Mahkemesince, taraflar arasındaki uyuşmazlığın kira ilişkisine dayandığı, HMK'nın 4/a maddesi gereğince kira ilişkisinden doğan alacak davalarında sulh hukuk mahkemesinin görevli olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiştir. Sulh Hukuk Mahkemesi tarafından ise, uyuşmazlığın kira ilişkisinden kaynaklanmadığı, taraflar arasında düzenlenen gayrimenkul satış vaadi sözleşmesinden kaynaklandığı gerekçesiyle görevsizlik yönünde hüküm kurulmuştur. 01.10.2011 tarihinde yürürlüğe giren 6100 sayılı HMK'nın sulh hukuk mahkemelerinin görevini düzenleyen 4. maddesinin 1/a bendi gereğince kiralanan taşınmazların İcra ve İflas Kanununa göre ilâmsız icra yolu ile tahliyesine ilişkin hükümler ayrık olmak üzere, kira ilişkisinden doğan alacak davaları da dahil tüm uyuşmazlıkları konu alan davalar ile bu davalara karşı açılan davalar sulh hukuk mahkemesinin görevine girmektedir....
Somut olayda; her ne kadar taraflar arasında mahkemeye ibraz edilmiş bir kira sözleşmesi yoksa da, talep, kira alacağın tahsili istemiyle yapılan icra takibine vaki itirazın iptali istemine ilişkin olup, davacının davalıyı kiracı olarak kabul ettiği anlaşılmıştır. Buna göre de, kira ilişkisinden kaynaklanan uyuşmazlığın sulh hukuk mahkemesinde görülüp, sonuçlandırılması gerekmektedir. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle; 6100 sayılı HMK’nın 21 ve 22. maddeleri gereğince ..... 3. Sulh Hukuk Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE 05/06/2015 gününde oy birliğiyle karar verildi....
Asliye Hukuk Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü: - K A R A R - Dava, kira sözleşmesinden kaynaklanan alacağın tahsili için başlatılan icra takibine vaki itirazın iptali istemine ilişkindir. Sulh Hukuk Mahkemesi, davalının kira akdinin tarafı olmadığı ve taraflar arasında kira akdi bulunmadığı gerekçesiyle görevsizlik yönünde hüküm kurmuştur. Asliye Hukuk Mahkemesi ise, taraflar arasındaki uyuşmazlığın kira ilişkisine dayandığı, HMK'nın 4/a maddesi gereğince kira ilişkisinden doğan alacak davalarında Sulh hukuk mahkemesinin görevli olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiştir. 6100 Sayılı HMK.'...
