DAVA KONUSU : Kamulaştırma (Kamulaştırma Yoluyla İrtifak Hakkı Tesisi) KARAR : Taraflar arasında görülen, yukarıda esas ve karar numarası yazılı ilama ilişkin olarak istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine dosya dairemize gönderilmiş olmakla incelendi. TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davalının malik olduğu Trabzon ili, Şalpazarı İlçesi, Turalıuşağı Mahallesi, 160 ada 48 parsel sayılı taşınmazda 242,42 m²'lik kısmının daimi irtifak hakkının ve 84,99 m² kısmının 2 yıllık geçici irtifak hakkı kamulaştırma bedelinin tespiti ile daimi irtifak hakkının tesisi ve daimi irtifak hakkının BOTAŞ lehine tescilini talep etmiştir. CEVAP: Davalı cevap dilekçesi sunmamıştır....
İrtifak hakkı, bir taşınmaz malikine mülkiyet hakkının sağladığı bazı yetkileri kullanmaktan kaçınmak veya yararlanan taşınmaz malikinin yüklü taşınmazı belirli bir şekilde kullanmasına katlanma borcu yükler. TMK m.780 göre de irtifak hakkı kurulması için bu hakkın tapu kütüğüne tescili zorunludur. TMK 727. maddesinin son fıkrasında “irtifak hakkı, mecra dışarıdan görülmüyorsa tapu kütüğüne tesciliyle, dışarıdan görülüyorsa noterce düzenlenecek sözleşmeye dayanılarak mecranın yapılmasıyla doğar” hükmüne yer verilmiştir. Ancak hattın eski Medeni kanun döneminde geçmesi halinde; irtifakın anılan dönemde tesis edildiğinin anlaşılması halinde tesis tarihinde yürürlükte bulunan 743 sayılı Türk Kanuni medenisinin 653 son cümlesinin uygulanması gerekmektedir. Buna göre yükümlü taşınmazdan geçen mecra açıktan geçiyorsa tescil olmadan mecranın yapılması ile irtifak hakkının kurulacağı kabul edilmiştir....
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ : "1- Davanın KABULÜ ile; -Tekirdağ İli Saray İlçesi Çukuryurt Mahallesi 643 parsel sayılı taşınmazın 10/03/2021 tarihli fen bilirkişisi raporunda IR harfiyle gösterilen 2.120,15 m²’lik kısmında davacı Botaş lehine (ağaç dikmemek, bina vb. gibi sabit yapı yapmamak şartıyla) DAİMİ İRTİFAK HAKKI TESİSİ ile daimi irtifak hakkının takyidatsız olarak tapuya TESCİLİNE, -Davaya konu Tekirdağ İli Saray İlçesi Çukuryurt Mahallesi 643 parsel sayılı taşınmazın 10/03/2021 tarihli fen bilirkişisi raporunda (G) harfiyle gösterilen 500,38 m²’lik kısmında davacı Botaş lehine 2 yıl süre ile GEÇİCİ İRTİFAK HAKKI TESİSİNE, 2- Daimi irtifak hakkı kamulaştırma bedelinin 32.335,63 TL ve geçici irtifak hakkı kamulaştırma bedelinin 1.385,25 TL olmak üzere toplam kamulaştırma bedelinin 33.720,88 TL olarak TESPİTİNE, " karar verilmiştir....
İrtifak hakkı 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun ikinci kısmının birinci bölümünde düzenlenmiş olup "İrtifak Hakları ve Taşınmaz Yükü" başlıklı bu bölümdeki 779 madde " Taşınmaz lehine irtifak hakkı, bir taşınmaz üzerinde diğer bir taşınmaz lehine konulmuş bir yük olup, yüklü taşınmazın malikini mülkiyet hakkının sağladığı bazı yetkileri kullanmaktan kaçınmaya veya yararlanan taşınmaz malikinin yüklü taşınmazı belirli şekilde kullanmasına katlanmaya mecbur kılar. Yapma borçları, irtifaka başlı başına konu olamaz; ona ancak yan edim olarak bağlanabilir." şeklindedir. Maddenin devamındaki 780- 784. maddedelerde ise irtifak hakkının kurulması ve sona ermesi hükme bağlanmış olup; "Madde 780- İrtifak hakkının kurulması için tapu kütüğüne tescil şarttır. İrtifak hakkının kazanılmasında ve tescilinde, aksi öngörülmüş olmadıkça taşınmaz mülkiyetine ilişkin hükümler uygulanır....
hakkının tescil edilmesi gerektiğini belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir....
Somut olayda, sadece irtifak hakkı tesisi amacıyla kamulaştırma yapıldığı dikkate alınarak, davaya konu irtifak hakkının ... A.Ş. adına tapuya tesciline karar vermek gerekirken, kullanım hakkı davacıya ait olmak üzere irtifak hakkının Hazine adına tesciline karar verilmesi doğru değilse de bu yanılgının giderilmesi yeniden yargılamayı gerektirmediğinden, gerekçeli kararın hüküm fıkrasının 2 numaralı bendinde yer alan “4646 sayılı Doğalgaz Piyasası Kanununun 12/A maddesi gereğince, kullanım hakkının davacı idareye ait olmak üzere,irtifak hakkı tesisine ve bu irtifak hakkının Maliye Hazinesi adına tapuya TESCİLİNE” ibaresinin hükümden çıkartılarak yerine “irtifak hakkının davacı ... A.Ş. adına tapuya tesciline” ibaresinin eklenmesi suretiyle hükmün düzeltilmesine ve düzeltilmiş bu şekli ile ONANMASINA, aşağıda yazılı bakiye onama harcının temyiz edene yükletilmesine, 06.04.2010 gününde oybirliğiyle karar verildi....
Hal böyle olunca mahkemece yapılması gereken iş; Çukurova Elektrik A.Ş. lehine irtifak tesis edilen yükümlü taşınmaza ait kayıt ve belgelerin irtifak hakkını ilk tesisinden İtibaren gösterir şekilde getirtilmesi, irtifak hakkının terkini yönünde Tapu Sicil Müdürlüğü'ne yapılmış başvuru ya da Medeni Kanun'un 785. maddesi uyarınca açılmış bir davanın bulunup bulunmadığının, bu cümleden olarak irtifak hakkının kaldın!masının söz konusu olup olmadığının taraflar ve lehine irtifak hakkı bulunan Çukurova Elektrik A.ş.'den araştırılması; dava konusu 2 parselde fiili olarak İrtifak hakkının kullanılmadığından bahisle davalılar tarafından terkin istemi ile yapılmış bir başvuru bulunmadığı takdirde, yukanda açıklanan ilkeler uyannca, bölünen taşınmaz üzerinde İrtifakın devam ettiği gözönünde tutularak, bilirkişi kurullarından bu irtifak hakkının taşınmazın değeri üzerindeki olumsuz etkisini gözeten ek raporlar alınması ve kamulaştırma bedelinin bu şekilde tespiti olmalıdır....
Yargıtay 5.HD'nin emsal niteliğindeki 2009/11639- 2009/12182 E-K, 2010/12314- 2010/19634 E-K, 2010/6215- 12195 E-K sayılı kararlarındaki belirlemeler de gözönüne alındığında taşınmazdan kamulaştırma yapılmaksızın geçirilen enerji nakil hattı nedeniyle davalı idare lehine irtifak hakkı tesis edilmesi halinde, tesis edilen irtifak hakkının tapuya tescil edilmesi yerine, Kamulaştırma Kanununun 31/b maddesi uyarınca satılamaz şerhinin konulması maddenin düzenleme amacına uygun düşmemektedir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacılar vekili tarafından, davalılar aleyhine 08.05.2014 gününde verilen dilekçe ile üst hakkı kurulması (irtifak hakkının kaldırılması) istenmesi üzerine yapılan muhakeme sonunda; davanın kabulüne dair verilen 20.01.2015 günlü hükmün Yargıtayca, duruşmalı olarak incelenmesi davalılar-karşı davacılar vekili tarafından istenilmekle dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: KA R A R Davalı-karşı davacılar ... ve diğerleri vekili tarafından duruşmalı olarak temyiz edilen dava dosyasında 72.00.-TL'lik pul bulunmaktadır. Duruşma gideri için toplam 10x9.00=90,00.-TL'lik tebligat pulunun gerekli olduğu anlaşılmıştır. Bu nedenle toplam 90,00.-TL'lik tebligat pulunun duruşmalı temyiz isteminde bulunan davalı-karşı davacılar vekilinden istenerek Dairemize gönderilmesi için dosyanın MAHALLİNE İADESİNE, 06.04.2015 gününde oybirliği ile karar verildi....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 19.01.2016 gününde verilen dilekçe ile irtifak hakkının kaldırılması talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 14.06.2016 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün evrak incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Yapılan yargılamaya, toplanan delillere ve dosya içeriğine göre, mahkeme kararı ve dayandığı gerekçeler usul ve yasaya uygun bulunduğundan yerinde olmayan temyiz itirazlarının reddiyle hükmün ONANMASINA, aşağıda yazılı onama harcının temyiz edene yükletilmesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 07.10.2020 tarihinde oy birliği ile karar verildi....
