GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ: Davacı vekili ilk derece mahkemesine vermiş olduğu dava dilekçesinde özetle; Mersin ili Erdemli İlçesi Çeşmeli 101 ada 16 parsel sayılı taşınmazın davalı adına kayıtlı iken taşınmaz üzerine kat mülkiyeti tesis edilmiş olup kat mülkiyetinden sonra dava konusu taşınmaz üzerinde 16 adet bağımsız bölüm oluşturulduğunu, bahsi geçen taşınmaz üzerinde davacı müvekkili lehine ve davalı aleyhine 1994 tarihli 15.639.000(ETL) bedelli ipotek tesis edildiğini, söz konusu ipotek işleminin Çeşmeli Belediyesinin yapmış olduğu imar uygulaması sonucunda oluşturulduğunu, davacı müvekkilinin söz konusu taşınmazda 312,78 m2 payı bulunmakta iken belediyenin imar uygulamasından sonra davacı müvekkilinin payı paraya çevrilerek müvekkil lehine ipotek tesis edildiğini, söz konusu ipotek alacağı nedeniyle davacı müvekkiline bu güne kadar herhangi bir bedel ödenmediğini, Davacı müvekkilinin dava konusu taşınmaz üzerinde 312,78 m2 yeri bulunmakta iken...
İmar uygulaması nedeniyle tesis edilmiş olan kanuni ipoteğin bedeli karşılığında kaldırılması talep edildiğine göre ipotek bedelinin dava tarihindeki rayiç bedeli belirlenerek hüküm kurulması gerekir. Mahkemece, imar uygulaması sonucu davacının taşınmazı içinde kalan davalı taşınmazının dava tarihindeki değeri bilirkişi marifetiyle belirlenerek, bu bedel depo ettirildikten sonra karar verilmesi gerekirken ipotek tesis tarihindeki bedel depo ettirilerek davanın kabulüne karar verilmiş olması yanlış olmuş kararın bozulması gerekmiştir. SONUÇ: Temyiz olunan kararın açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın istek halinde yatırana iadesine, 09.10.2008 tarihinde oybirliği ile karar verildi....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki imar uygulaması sonucunda davacılar payına takdir edilen ve davalı idarece ödenen ipotek bedelinin, uygulamanın ve tapuların iptali nedeniyle ödeme gününden itibaren faiziyle davalı idareye ödenmesinin tespiti ve günün rayiç bedeli üzerinden yapılmış olan değerlendirme sonucunda davacılardan fazla tahsil edilen ipotek alacağının davalı idareden tahsili davasından dolayı yapılan yargılama sonunda: Davanın reddine dair verilen yukarıda gün ve sayıları yazılı hükmün Yargıtay'ca incelenmesi, davacılar vekili yönünden verilen dilekçe ile istenilmiş olmakla, dosyadaki belgeler okunup iş anlaşıldıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü: - K A R A R – Dava, imar uygulaması sonucunda davacılar payına takdir edilen ve davalı idarece ödenen ipotek bedelinin, uygulamanın ve tapuların iptali nedeniyle ödeme gününden itibaren faiziyle davalı idareye ödenmesinin tespiti ve günün...
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki imar uygulaması sırasında bedele dönüştürülen davacı payına takdir edilen ipotek karşılığın arttırılması ve zarar tazmini davasından dolayı yapılan yargılama sonunda: Davanın aktif husumet ehliyeti yokluğundan reddine dair verilen yukarıda gün ve sayıları yazılı hükmün Yargıtay'ca incelenmesi, davacı vekilince verilen dilekçe ile istenilmiş olmakla, dosyadaki belgeler okunup uyuşmazlık anlaşıldıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü: - K A R A R – Dava, imar uygulaması sırasında bedele dönüştürülen davacı payına takdir edilen ipotek karşılığın arttırılması ve zarar tazmini istemine ilişkindir. Mahkemece davanın aktif husumet ehliyeti yokluğundan reddine karar verilmiş; hüküm, davacı vekilince temyiz edilmiştir....
O halde; imar uygulaması nedeniyle tesis edilmiş olan kanuni ipoteğin bedeli karşılığında kaldırılması talep edildiğine göre ipotek bedelinin dava tarihindeki rayiç bedeli belirlenerek hüküm kurulması gerekeceğinden belediyeden şuyulandırmaya ilişkin evrakların getirtilerek dava konusu taşınmaza kaç metrekare taşınmaz bedeli için ipotek konulduğu tespit edilip, bedel/m² oranlaması yapılmasından sonra mahallinde uzman bilirkişiler marifetiyle keşif yapılarak taşınmazın bulunduğu mevkideki emsal değerler gözetilmek suretiyle emsal araştırması yapılmalı, imar uygulamasına ilişkin belgeler incelenerek davalının parselinden davacı parseline kaç metrekare yer gittiği, yerin dava tarihindeki rayiç değeri yeniden belirlenmeli ve bu bedel depo ettirildikten sonra davanın esası hakkında bir karar verilmesi gerekirken, yanılgılı değerlendirmeyle yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiş, bu sebeple kararın bozulması gerekmiştir....
Somut olaya gelince; davalı yararına 18.07.2001 tarihinde tesis edilen kanuni ipotek, muris Kemal Konuk lehine 15.360.000 TL, davalı ... lehine 178.000.000 TL bedellidir. İpoteğin, imar uygulaması sebebiyle davalının maliki olduğu taşınmazdan bir miktarın davacı taşınmazına ilavesi zaruretinden kaynaklandığı görülmektedir. O yüzden, imar uygulama cetvellerinden davalı taşınmazından kaç m² yer alındığı tespit edilerek, kanuni ipotek bedelinin alınan bu miktarın taşınmazın dava tarihindeki değerine göre belirlenmesi gerekir. Zira, kanuni ipotekler tarafların serbest iradeleriyle değil, kanundan kaynaklanan bazı zorunlu durumlar sebebiyle tesis edilir. Mahkemece öncelikle, HMK’nın 266. maddesi hükmü gereğince bilirkişi incelemesi yaptırılarak ve imar uygulama cetvelleri incelenerek, davalı ... taşınmazından imar uygulaması sebebiyle ne miktar yer alındığı tespit edilmeli, gerekirse keşif de yapılarak bu miktarın dava tarihindeki değeri bilirkişilere hesaplattırmalıdır....
Somut olaya gelince; davalılar yararına 18.10.1991 tarihinde tesis edilen kanuni ipotek 2.616.000,00 ETL bedellidir. İpoteğin, imar uygulaması sebebiyle davalının maliki olduğu taşınmazdan bir miktarın davacı taşınmazına ilavesi zaruretinden kaynaklandığı görülmektedir. O yüzden, imar uygulama cetvellerinden davalı taşınmazından kaç m2 yer alındığı tespit edilerek, kanuni ipotek bedelinin alınan bu miktarın taşınmazın dava tarihindeki değerine göre belirlenmesi gerekir. Zira, kanuni ipotekler tarafların serbest iradeleriyle değil, kanundan kaynaklanan bazı zorunlu durumlar sebebiyle tesis edilir. Mahkemece öncelikle, HMK'nın 266. maddesi hükmü gereğince bilirkişi incelemesi yaptırılarak ve imar uygulama cetvelleri incelenerek, davalı ...'in taşınmazından imar uygulaması sebebiyle ne miktar yer alındığı tespit edilmeli, gerekirse keşif de yapılarak bu miktarın dava tarihindeki rayiç değeri bilirkişilere hesaplattırmalıdır....
Davacı, 5250 ada 39 sayılı parselin maliki olduğunu, taşınmazın imar uygulamasına tabi tutulduğunu, bu uygulama sırasında kanuni ipotek tesis edildiğini ileri sürerek; o tarihteki 755 TL ipotek bedelinin ödenmesi koşuluyla ipotek şerhinin terkinine karar verilmesini istemiştir. Birleştirilen davada, davalılar ipoteğin 1996 yılında tesis edildiğini, ipotek kurulurken saptanan bedelin dava tarihi itibariyle parasal bir önemi kalmadığını, ipotek bedelinin artırılmasını talep etmiştir. Mahkemece, ipotek bedeli 4.693,10 TL olarak güncelleştirilmiş, bu bedel depo ettirilerek ipoteğin terkinine ve birleşen davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki imar uygulaması sırasında bedele dönüştürülen davacı payı nedeniyle muris lehine tesis edilen ipotek karşılığının arttırılması davasından dolayı yapılan yargılama sonunda: Davanın kabulüne dair verilen yukarıda gün ve sayıları yazılı hükmün Yargıtay'ca incelenmesi davalı vekili yönünden verilen dilekçe ile istenilmiş olmakla, dosyadaki belgeler okunup iş anlaşıldıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü: - K A R A R – Dava, imar uygulaması sırasında bedele dönüştürülen davacı payı nedeniyle muris lehine tesis edilen ipotek karşılığının arttırılması istemine ilişkindir....
Mahkemece; davacının davasının kısmen kabul kısmen reddi ile 17.613,43TL ipotek bedelinin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine karar verilmiştir. Hükmü, davalı vekili temyiz etmiştir. İncelenen dosya kapsamına göre; Trabzon Belediyesince 689 ada 82 parsel sayılı taşınmazda yapılan imar düzenlemesi sonucu davacının kayden malik olduğu payın dava konusu 1073 ada 82 parsel sayılı imar parseline ipotek tesisiyle yansıtıldığı anlaşılmaktadır. Öte yandan, belediye tarafından yapılan imar uygulamasının Trabzon İdare Mahkemesinin 28.03.2007 tarihli ve 2006/2311 Esas, 2007/703 Karar sayılı ilamıyla iptaline karar verildiği ve hükmün kesinleştiği görülmektedir. Davacı vekili dava dilekçesinde, imar uygulaması iptal edildikten sonra Trabzon Belediyesi tarafından yeni bir imar uygulaması yapılarak davacıya 1073 ada 226 parselden hisse verildiği beyan edilmiştir....
