amacına uygun olarak tarım arazisi niteliğiyle zilyetliğine ne zaman başlanıldığı ve zilyetliğin hangi tasarruflar ile sürdürüldüğü hususlarının belirlenmesine çalışılmalı, jeodezi ve fotogrametri mühendisinden belirtilen tarihlerde çekilmiş stereoskopik çift hava fotoğrafları üzerinde stereoskop aletiyle inceleme yaptırılarak, çekişme konusu taşınmaz bölümlerinin hava fotoğraflarında gösterilmesi ve taşınmaz bölümlerinin önceki ve şimdiki niteliğinin, ne olduğu, arazinin ekonomik amacına uygun olarak tarım arazisi niteliğiyle kullanılıp kullanılmadığı, imar-ihyaya muhtaç yerlerden olup olmadıkları, imar-ihyaya muhtaç yerlerden iseler imar-ihyalarına ne zaman başlanıldığı ve hangi tarihte tamamlandığı hususlarında rapor düzenlenmesi istenilmeli; fen bilirkişisine, keşif ve uygulamayı denetlemeye elverişli, ayrıntılı rapor ve harita düzenlettirilmeli ve bundan sonra toplanan ve toplanacak deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir hüküm kurulmalıdır....

konu edilip edilmediği, imar-ihyaya konu edilmiş ise ihyanın ne zaman başlayıp bitirildiği hususları etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı, dinlenen yerel bilirkişi ve tanık beyanlarının çelişmesi halinde gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle oluşan çelişkilerin giderilmesine çalışılmalı; ziraat mühendisi bilirkişi kurulundan, taşınmazın toprak yapısını ve niteliğini, zirai durumunu, üzerinde sürdürülen zilyetliğin şeklini ve süresini, taşınmaz üzerindeki bitki örtüsünü, taşınmazın imar-ihyaya konu olmaya başladığı ve imar-ihyanın tamamlandığı tarihi bildirir ve komşu parsellerle karşılaştırmalı değerlendirmeyi ve taşınmazın değişik yönlerden çekilmiş fotoğraflarını da içerir, somut verilere ve bilimsel esaslara dayanan, ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; fen bilirkişisine, keşfi takibe elverişli, dava konusu taşınmazı komşularıyla birlikte gösterir krokili rapor düzenlettirilmeli; hava fotoğrafları jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişiye tevdi...

Doğru sonuca varabilmek için mahallinde üç yerel bilirkişi ve HMK'nın 31. maddesinde düzenlenen hakimin davayı aydınlatma görevi kapsamında taraflara gerektiğinde yeni tanık bildirme hakkının hatırlatılması; tarafların bildireceği zilyetlik tanıkları hazır olduğu halde yeniden keşif yapılarak, yerel bilirkişi ve tanıklardan çekişmeli taşınmazın imar ve ihyaya konu edilip edilmediği, imar ve ihyaya konu edilmiş ise ihyaya hangi tarihte başlanıp, ne zaman tamamlandığı, taşınmazın tarımsal amaçlı olarak kullanılıp kullanılmadığı, zilyetliğin sürdürülüş biçimi, kimden kime ve nasıl intikal ettiği hususları etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı, komşu parsel dayanağı kayıt ve belgeler yerel bilirkişi ve tanıklar eliyle uygulanarak çekişmeli taşınmaz yönünü ne ve kimin yeri olarak okuduğu belirlenmeli, yerel bilirkişi ve tanık beyanları arasında çelişki olması halinde çelişkiler gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle giderilmeli, bundan sonra tüm deliller...

Kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayalı olarak bir yer edinilebilmesi için 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 14. ve 17. maddesinde belirtilen koşullar altında tasarruf edilmesi, il, ilçe ve kasaba imar planı kapsamında kalmaması veya imar planı içine alındığı tarihe kadar kazanma koşullarının tamamlanmış olması gerekmektedir. Dava konusu taşınmaz Zonguldak-Merkez İlçesi idari sınırları içerisinde kaldığı ve imar planının 1977 yılında onaylandığı anlaşılmaktadır. Mahkemece taşınmazın öncesinin ne olduğu, imar-ihya suretiyle elde edilip edilmediği, imar-ihya suretiyle elde edilmiş ise imar planının onay tarihinden önce tamamlanıp tamamlanmadığı konularında araştırma yapılmamış, imar ve ihya olgusunun gerçekleşip gerçekleşmediği veya hangi tarihte gerçekleştiği hususlarının en iyi belirlenme yöntemi olan hava fotoğraflarından yararlanılarak rapor alınma yöntemi benimsenmemiştir....

nasıl intikal ettiği, taşınmaz bölümünün, imar-ihya edilip edilmediği, imar-ihyaya konu edilmiş ise ihyanın ne zaman başlayıp bitirildiği etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı, dinlenen mahalli bilirkişi ve tanık beyanlarının çelişmesi halinde gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle çelişki giderilmeye çalışılmalı; ziraat mühendisi bilirkişisi kurulundan, çekişmeli taşınmaz bölümünün eğimini, niteliğini, toprak yapısını, bitki örtüsünü, zirai durumunu, çevresinde bulunan kadastro sonucu kişiler adına tescil edildiği anlaşılan taşınmazlar ile arasında bir fark bulunup bulunmadığı, imar-ihyaya konu olup olmadığını, olmuş ise imar-ihyaya konu olmaya başladığı ve imar-ihyanın tamamlandığı, tarihi bildirir, kullanım durumunu kesin olarak belirleyen, somut verilere ve bilimsel esaslara dayalı, sınırındaki tescil harici taşınmazlarla mukayese edilecek şekilde fotoğraflarla desteklenmiş ayrıntılı ve gerekçeli rapor düzenlemeleri istenilmeli; jeoloğ bilirkişisindan...

GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ: Yargıtay bozma ilamında özetle; "çekişmeli taşınmazın bulunduğu yöreye ait en eski tarihli hava fotoğrafları ve memleket haritası ile amenajman planı getirtilerek mahallinde yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişilerle, taraf tanıkları ve 3 kişilik ziraat mühendisleri kurulu ile orman mühendisi huzuruyla keşif yapılması, dinlenecek yerel bilirkişi ve taraf tanıklarından taşınmazın temyize konu (A) bölümünün öncesinin ne olduğu, taşınmaz üzerindeki zilyetliğin başlangıcı, sürdürülüş biçimi, kimden kime ve ne surette intikal ettiği ve ne şekilde kullanıldığı, taşınmazın Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerden olması halinde imar ve ihyaya konu edilip edilmediği, imar ve ihyaya konu edilmiş ise ihyanın hangi tarihte başlayıp ne zaman bitirildiğinin etraflıca sorulup, maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılması, 3 kişilik ziraat mühendislerinden oluşan bilirkişi kurulundan taşınmazın...

devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerden olması halinde imar-ihyaya konu edilip edilmediği, imar-ihyaya konu edilmiş ise ihyanın hangi tarihte başlayıp ne zaman bitirildiğinin etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılması, bu şekilde taşınmaz üzerindeki zilyetlik durumunun tereddüde yer bırakmayacak şekilde saptanılması, teknik bilirkişiye uygulanan vergi kayıtlarının kapsamını belirtir ve keşfi takibe imkan verir kroki düzenlettirilmesi, 3 kişilik uzman ziraat mühendislerinden oluşan bilirkişi kurulundan ise taşınmazın niteliğiyle ilgili, dosyada mevcut zirai bilirkişi raporları arasındaki çelişkiyi de giderecek şekilde ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınması, taşınmazın niteliğinin ve zilyetlik durumunun belirlenmesi hususunda komşu 852, 853 ve 856 parsel sayılı taşınmazların dava dosyalarında yapılan araştırma ve alınan zirai bilirkişi raporlarının da göz önünde bulundurulması ve bundan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre karar...

Keşifte, yerel bilirkişi ve tanıklardan, çekişmeli taşınmaz bölümünün geçmişte ne durumda bulunduğu, öncesinin imar-ihyaya muhtaç yerlerden olup olmadığı, imar-ihyaya muhtaç yerlerden ise imar-ihya çalışmalarına en erken ne zaman başlanıldığı ve imar-ihyanın ne zaman tamamlandığı, taşınmaz bölümü üzerindeki zilyetliğin hangi tasarruflarla kim tarafından ne şekilde sürdürüldüğ hususları etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı, bilirkişi ve tanık beyanları arasında çelişki olduğu takdirde yüzleştirme yapılmak suretiyle çelişkinin giderilmesine çalışılmalı; ziraat mühendisi bilirkişi kurulundan, çekişmeli taşınmaz bölümünün eğimini, niteliğini, toprak yapısını, bitki örtüsünü, öncesinin imar-ihya gerektiren yerlerden olup olmadığını, imar-ihya gerektiren yerlerden ise imar-ihyanın hangi tarihte başlayıp tamamlandığını, ekonomik amaca uygun zilyetliğin hangi tarihten beri, hangi tasarruflar ile sürdürüldüğünü ve çekişmeli taşınmazın kullanım durumunu kesin olarak...

açıklattırılmalı, yerel bilirkişiler ve tanıkların sözleri arasında doğabilecek çelişkiler gerektiğinde yüzleştirme yapılarak giderilmeye çalışılmalı, ziraatçi bilirkişiden taşınmazın evveliyatını, toprak yapısını, niteliğini ve zilyetlikle mülk edinilebilecek yerlerden olup olmadığını, komşu taşınmazlarla karşılaştırmalı şekilde açıklayan, bilimsel esaslara ve somut verilere dayalı, ayrıntılı, gerekçeli ve taşınmazın fotoğraflarını da içeren rapor alınmalı; harita veya jeodezi uzmanı bilirkişiden, çekişmeli taşınmazın kadastro paftasındaki konumunun bilgisayar programı aracılığıyla ortofoto ve hava fotoğraflarına aktarılması suretiyle, haritaların ait oldukları yıllara göre taşınmazın niteliğini, imar-ihyaya konu olup olmadığını, olmuş ise imar-ihyaya en erken ne zaman başlanıldığını ve imar-ihyanın hangi tarihte tamamlandığını, taşınmazın ekonomik amacına uygun olarak tarım arazisi niteliğiyle zilyetliğine ne zaman başlanıldığını, taşınmazın kadimden beri yol olarak kullanılıp kullanılmadığını...

ve süresini kesin olarak belirleyen, taşınmaz bölümü üzerindeki bitki örtüsünü, niteliği itibariyle imar-ihyaya muhtaç yerlerden olup olmadığını, böyle yerlerden ise imar-ihyaya konu edilip edilmediğini ve edilmiş ise imar-ihyasının hangi tarihte tamamlandığını açıklayan, somut verilere ve bilimsel esaslara dayanan, komşu parsellerle karşılaştırmalı değerlendirmeyi ve taşınmazın değişik yönlerden çekilmiş fotoğraflarını da içerir, bilimsel esaslara ve somut verilere dayalı ve gerekçeli rapor alınmalı, dava konusu taşınmaz bölümü mahkeme hakiminin gözlemi ayrıntılı olarak keşif tutanağına yazılmalı, fen bilirkişisinden yapılacak keşif ve uygulamaları izleyip denetlemeye olanak verir, yerel bilirkişi ve tanıklarca gösterilmiş sınırlar işaretlenmiş ayrıntılı rapor alınmalıdır....