İŞ MAHKEMESİ TARİHİ : 10/03/2021 NUMARASI : 2020/439E - 2021/133K DAVA KONUSU : İş (SSK'ca Belirlenen Eksik İşçilik Prim Oranına İtiraza İlişkin) KARAR : Yukarıda mahkemesi ile esas ve karar numarası yazılı dosya üzerinden verilen karara karşı istinaf başvurusunda bulunulmakla yapılan inceleme sonunda; GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ : İDDİA: Davacı vekili dava dilekçesinde özet olarak; Antalya T2 yetki sınırları dahilindeki otel binasında 1996- 1997 tarihleri arasında tadilat yaptırdığını, tadilat için SGK'da gerekli işçilik dosyası açılarak primlerin ödendiğini, tadilatın 1997 yılında tamamlanıp SGK'nın tadilat işçilik dosyasının kapatıldığını ancak SGK tarafından kendisine 09 Haziran 2020 tarihli fark prim borcu gönderildiğini, zaman aşımı nedeniyle prim itiraz komisyonuna itirazda bulunduğunu ancak talebin red edildiğini belirterek SGK tarafından tahakkuk ettirilen prim borcunun iptalini talep ve dava etmiştir....
Somut olayda, uyuşmazlığın yargı önüne gelmesi nedeniyle işverenin malzemeli ve salt işçilikli ödemeleri de gözetilerek gerçek bir asgari işçilik uygulaması yapılması gerekeceğinden, bu aşamadan sonra asgari işçilik oranının % 25 eksiği ile nazara alınması mümkün olmadığı halde asgari işçilik oranının % 25 eksiği üzerinden fark işçilik hesabı yapılması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir. Kabule göre, araştırma aşamasına özgü asgari işçilik oranının % 25 eksiği ile hesaplama uygulamasının, ihale kapsamındaki imalat kalemlerine ait asgari işçilik oranının her birinin % 25 eksiği ile hesaplamaya esas alınması biçiminde uygulanması gerekirken, fark işçilik miktarının % 25 eksiğinin dikkate alınması da doğru değildir. c) Kuruma eksik bildirilen işçilik miktarına prim oranı uygulanmak suretiyle prim borcu, prim borcuna da gecikme cezası oranı ve gecikme zammı oranı uygulanmak suretiyle toplam gecikme zammı (gecikme cezası dahil) bulunur....
Hükme esas alınan ve yöntemine uygun 20.05.2013 tarihli bilirkişi kurulu raporunda; ihale konusu işte asgari işçilik oranı % 9,67 ve eksik işçilik tutarı 327.867,40 TL, ihale konusu dönemde davacı işyerinin tüm işleri bakımından asgari işçilik oranı 9,79 ve eksik işçilik tutarı 522.420,00 TL olarak hesaplanmıştır. Bilirkişi kurulunun, ihale konusu işi alt kollara ayırarak hak ediş içerisindeki payı üzerinden asgari işçilik oranının % 9,67 olarak belirlemesi yerindedir. Öte yandan, davacı ihale konusu işin devamlı işyeri işçileri eliyle yapıldığını savunmakta ise de devamlı işyerinden ihale konusu dönemde Kuruma bildirilen işçilik tutarı ile ihale konusu dönemde devamlı işyerinde işçilik içeren gelirlerin karşılaştırılması sonucunda yine eksik işçilik hesaplandığından, bu dönemde devamlı işyerinden Kuruma bildirilen kazanç da gözetilerek ihale konusu iş üzerinden eksik işçilik hesabı yerindedir....
SGK İl müdürlüğünce yaptırılan asgari işçilik oranının tespitine ilişkin komisyonca verilen 24/01/2014 tarih ve 248 sayılı kararı ile 21/05/2014 tarih ve 1658 sayılı karara itiraza ilişkin ret kararları, sosyal güvenlik prim borcu komisyonunun 25/02/2015 tarih ve 14 esas , 17 sayılı kararı gereğince Kırıkkale Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğünce yapılan işlemlerde hukuka aykırılık olmadığını beyanla, davanın ve takibin durdurulmasına ilişkin taleplerin reddine karar verilmesini istemiştir. C)İlk Derece Mahkemesi Gerekçesi ve kararı : İlk derece Mahkemesince; "Davanın KISMEN KABULÜNE, SGK Kırıkkale İl Müdürlüğünün 2015/10439 takip sayılı dosyasında davacıların 68.770,51 TL borçlu olduğunun TESPİTİNE, fazlaya ilişkin talebin reddine" karar verilmiştir....
, f- İhaleli işin birden fazla konuyu kapsıyor olması ve bünyesindeki her bir işin asgari işçilik oranı daha önce belirlenmiş olmak kaydıyla, ihale makamı tarafından her bir işe ait istihkak tutarlarının ayrı ayrı bildirilmesi hâlinde, araştırma işlemi, her bir işe ait asgari işçilik oranları dikkate alınarak yapılmalı, g-Bulunan asgari işçilik miktarı üzerinden prim oranına göre ödenmesi gereken fark prim, gecikme cezası ve gecikme zammı bulunmalı ve davacının fazla ödemesi olup olmadığı belirlenerek davacının talebi de gözönünde tutularak sonucuna göre karar verilmelidir....
Müfettiş incelemesi aşamasında ise, malzemeli işçilik faturaları toplam hakedişten, salt işçilik içeren faturalar ise, bildirilmesi gereken işçilik tutarından düşülmekte ve eksik işçilik buna göre saptanmaktadır. Ne ki, asgari işçilik uygulamasına ilişkin ön inceleme sonucunda işin sigorta müfettişine aktarılarak sigorta müfettişince, işin yürütümü için gerekli asgari işçilik miktarının belirlenmesinde, işe ait asgari işçilik oranına %25 indirim uygulanmayacaktır. Mahkemece, açıklanan maddi ve hukuki esaslar gözetilmeksizin yanılgılı değerlendirme sonucu, davanın reddi gerekirken, yazılı biçimde hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir. O halde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır. Sonuç: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle (BOZULMASINA), 20.03.2008 gününde oybirliğiyle karar verildi....
Kısım Dere, Yağmursuyu, Atıksu Bakım-Onarım ve Temizlik işlerinin yapımını davacının üstlendiği, işin tamamlanmasını takiben teminatın çözülmesi ve ilişiksizlik belgesi almak için Kuruma başvurulduğunda davalı Kurumun, ihale makamından malzeme alınmak suretiyle işin yapıldığından bahisle Asgari Ücret Tespit Komisyonundan asgari işçilik oranının belirlenmesini istediği ve buraca belirlenen %7,30 asgari işçilik oranına göre fark prim tahakkuk ettirildiği, davacının itirazı üzerine Kurumca verilen ret kararı üzerine bu davanın açıldığı tartışmasızdır....
kıyaslamak, mahallinde işi bizzat denetlemek, kısaca işle ilgili tüm verileri dikkate alarak, dava konusu iş nedeniyle gerçek biçimde bildirilmesi zorunlu işçilik oranını ve miktarını belirlemek ve belirlenecek bu işçilik oranına göre işverenin prim borcu bulunup bulunmadığını saptamaktır....
Somut olayda, davacı şirket Kurumdan ilişiksizlik belgesi talep etmiş, Kurumca; .... ilinde yapılan iş için %6 asgari işçilik oranının %25 eksiği %4.50 asgari işçilik oranına göre hesap edilen 9.302,83 TL prim ve gecikme zammının 17.07.2006 tarihinde Kuruma ödendiği, Bingöl ilinde yapılan iş için ise, Asgari İşçilik Tespit Komisyonu tarafından belirlenen %6.58 oranındaki işçilik tutarının %25 eksiği uygulanmak suretiyle hesap edilen prim ve gecikme zammı tutarı (17.529,21 TL sigorta primi ve 3.009,25 TL Gecikme Zammı olmak üzere) 20.538,46 TL'nin 14.07.2006 tarihinde Kurum veznesine ödendiği, bu nedenle Mülga Sosyal Sigortalar Kurumu İşlemleri Yönetmeliğinin 38/a maddesine göre müfettiş incelemesine sevk edilmediği anlaşılmaktadır. Kurum dosya memurunca, ilişiksizlik belgesi verilmesi için genelge uyarınca yapılan asgari işçilik incelemesi idari bir tasarruf olup, kurumca resen prim alınmasına ve alınacak prim tutarının saptanmasına yönelik bir işlem değildir....
Eldeki davada uyuşmazlığın çözümüne ilişkin olarak, öncelikle belirtilmelidir ki; çeşitli tarihlerde Kurumca çıkarılan genelge ve genel tebliğlere ekli listelerde asgari işçilik oranları belirlendiğinden, işin yapıldığı dönemde yürürlükteki asgari işçilik oranlarının dikkate alınması gerekir. Kurumun düzenleyici nitelikteki bu işlemine karşı idari yargı yoluna başvurarak iptal kararı alınmadıkça bir başka işçilik oranına dayanılarak hesaplama yapılamayacağı gibi, listede açıklanan işi bölümlere ayırıp her biri için ayrı işçilik oranları alınması da mümkün değildir. Ancak ihaleli işlerde bölümler halinde keşif özetine bağlanmış farklı ihale konuları varsa her biri için listede belirlenen asgari işçilik oranının esas alınması gerektiği kabul edilmelidir....
