Bu durumda, peşin sermaye değerli gelirin, gelir başlangıç tarihi itibariyle, düşen iş göremezlik oranına göre belirlenmesi; yeni oran üzerinden belirlenmiş olan peşin sermaye değerli gelire, gelir başlangıç tarihinden sürekli iş göremezlik derecesinin düştüğü tarihe kadar ödenen gelirin, yüksek iş göremezlik oranı ile düşen iş göremezlik oranı arasındaki fark iş göremezlik oranına karşılık gelen miktarının ilavesi gerekecektir. Öte yandan, başlangıçtaki gelir onay tarihinin esas alınması gereği de sürecektir....
Sigortalının sürekli iş göremezlik derecesine itiraz edilmesi halinde; anılan yasal prosedüre uygun olarak sürekli iş göremezlik derecesinin belirlenmesi, yapılacak inceleme sonucunda sürekli iş göremezlik derecesinin Kurumca belirlenen oranın altına düşmesi durumunda bu değişiklik, dava dışı sigortalının hak alanını ilgilendirdiğinden ve sigortalının taraf olduğu bir davada sonuçlandırılması gerektiğinden davalı tarafa, sigortalı ile Kuruma karşı iş göremezlik derecesinin belirlenmesi için dava açması için süre verilmesi, açılacak davanın sonucunun beklenmesi, sürekli iş göremezlik derecesinin kesinleştirilmesinden sonra elde edilecek sonuca göre karar verilmesi gerekmektedir....
"İçtihat Metni"Mahkemesi :İş Mahkemesi Dava, iş kazası sonucu sürekli işgöremezlik durumuna giren sigortalıya bağlanan gelir ile ödenen geçici işgöremezlik ödeneğinden, ... 2. İş Mahkemesinin 2015/348 E. - 2016/494 K. sayılı dosyasında hüküm altına alınmayan bakiye Kurum alacaklarının tahsili istemli ek davadır. Mahkemece, ilamında belirtildiği şekilde davanın kabulüne karar vermiştir. Hükmün, davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi. Somut uyuşmazlıkta, sigortalı ... 11.02.2011 tarihli kazada yaralanmasından dolayı, kurumun rücuya konu alacaklarının tahsili amacıyla açılan ... 2....
İş Mahkemesinin 2015/513 E. sayılı dosyası ile işveren aleyhine tazminat davası açıldığını, anılan davada davacının sürekli iş göremezlik derecesinin %13.1 olarak belirlendiğini, Kuruma sürekli iş göremezlik geliri bağlanması için yeniden müracaat edildiğini ancak Kurumun başvuruya cevap vermediğini ileri sürerek davacının sürekli iş göremezlik derecesinin %13.1 olduğunun ve kaza tarihi olan 14/05/2015 tarihinden itibaren sürekli iş göremezlik geliri bağlanması gerektiğinin tespitine karar verilmesini talep etmiştir. Davalı Kurum vekili cevap dilekçesinde özetle; Davacının dava açmadan önce Kuruma başvuru şartını yerine getirmediğini, iş kazası nedeniyle Kuruma bildirim yapılmadığını savunarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir. T4 Şti. vekili cevap dilekçesinde özetle; Davacının meydana gelen iş kazasından dolayı sürekli iş göremezliğe uğramadığını, sağlık durumunun iyi olduğunu savunarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir....
Yapılacak iş; olayın SGK'nca iş kazası olarak kabul edilip edilmediğinin araştırılması, iş kazası olarak kabul edilmediğinin belirlenmesi halinde Sosyal Güvenlik Kurumu ve hak alanını etkileyeceğinden işveren aleyhine “iş kazasının tespiti” davası açması için önel vermek, tespit davasını bu dava için bekletici sorun yaparak çıkacak sonucuna göre karar vermek; olayın Kurumca iş kazası olduğunun kabul edilmesi halinde ise davacı tarafa, Kuruma müracaat ederek, kazalı sigortalı vefat ettiğine göre ölmeden önceki tedavi evrakları celbedilerek sürekli iş göremezlik oranının belirlenmesi ve iş kazası sigorta kolundan sürekli iş göremezlik geliri bağlanması için önel vermek, çıkacak sonuca göre ve özellikle, sigortalının dava konusu olay nedeniyle sürekli iş göremezlik oranı SGK tarafından belirlendikten sonra, bu iş göremezlik oranı dikkate alınmak suretiyle maddi ve manevi tazminat istemi hakkında bir karar vermekten ibarettir....
Hakimin bu takdir hakkını kullanırken, ülkenin ekonomik koşulları tarafların sosyal ve ekonomik durumları paranın satın alma gücü, tarafların kusur durumu olayın ağırlığı davacının sürekli iş göremezlik oranı, işçinin yaşı, olay tarihi gibi özellikleri göz önünde tutması, hükmedilecek tutarın manevi tatmin duygusu yanında caydırıcılık uyandıran oranda olması gerektiği de söz götürmez. Bu ilkeler gözetildiğinde davacı yararına hüküm altına alınan 100.000,00-TL manevi tazminatın fazla olduğu açıkça belli olmaktadır. Mahkemece uyulmasına karar verilen bozma sonrası yardıma muhtaç %100 oranındaki sürekli iş göremezlik nedeniyle maddi zararın belirlenmesi sırasında sürekli iş göremezlik oranı, kusur ile Kurumca yapılan ödemelerin rücu edilebilir bölümlerinin dikkate alındığı, ancak bakım giderinden takdiri indirim yoluna gidilmediği görülmektedir....
Kurumca sigortalının sürekli iş göremezlik oranının belirlenmesi için öncelikle zararlandırıcı olayın iş kazası niteliğince olup olmadığının tespiti ön sorundur. İş kazasının tespiti ile ilgili ihtilaf Sosyal Güvenlik Kurumunun hak alanını doğrudan ilgilendirmekte olup tazminat davasında kurum taraf değildir. Yapılacak iş; davacıya iş kazasını Sosyal Güvenlik Kurumuna ihbarda bulunmak, olayın Kurumca iş kazası olarak kabul edilmemesi halinde Sosyal Güvenlik Kurumuna ve hak alanını etkileyeceğinden işveren aleyhine “iş kazasının tespiti” davası açması için önel vermek, tespit davasını bu dava için bekletici sorun yaparak çıkacak sonuca göre, olayın Kurumca iş kazası olduğunun kabul edilmesi halinde ise davacıya Kuruma müracaat ederek sürekli iş göremezlik oranının belirlenmesi giderek iş kazası sigorta kolundan sürekli iş göremezlik geliri bağlanması için önel vermek ve çıkacak sonuca göre bir karar vermektedir....
Kurumu raporlarında, sürekli iş göremezlik derecesinin % 14,3 olduğu ve kontrol muayene kaydı bulunmadığı, mahkemece, değişen (%14,3) sürekli iş göremezlik oranına göre belirlenen ilk peşin sermaye değerli gelirin işveren kusur oranı karşılığı ile 12,24 sürekli iş göremezlik oranına göre belirlenen ilk peşin değerli gelir tarihinden değişen sürekli iş göremezlik oranına göre belirlenen gelir tarihi arasındaki fiili ödeme toplamı karşılığı rücu edilecek tazminat miktarının belirlendiği anlaşılmıştır. Mahkemece, % 14,3 sürekli iş göremezlik derecesine göre işverenin % 52,86 oranında kusurlu kabul edilmesinde bir isabetsizlik bulunmamamıştır. Sigortalının, %12,24 oranındaki sürekli iş göremezlik derecesi, artış gösterek % 14,3 olarak kesinleşmiştir....
Sigortalının sürekli iş göremezlik derecesinin %15 olarak belirlenmesi üzerine kurumdan peşin sermaye değerli gelirin bu orana göre belirlenmesi talep edilmiş, kurumun hesaplama yapamayacağını bildirmesi üzerine hesap bilirkişisinden %15 sürekli iş göremezlik derecesi üzerinden hesaplama yapılması talep edilmiştir. 05/05/2021 tarihli bilirkişi raporunda %15 sürekli iş göremezlik oranı değerlendirilerek ilk peşin sermaye değerli gelirin bağlandığı tarihteki değerler üzerinden hesaplama yapılmış ve kurumun rücu edebileceği miktarın peşin sermaye değerli gelir için 14.467,29 TL olduğu hesaplanmıştır....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :İş Mahkemesi -K A R A R- Dava, işe iade istemli, iş akdinin feshinin geçersizliğinin tespitine ilişkin olup, hükmün davacı vekili tarafından özellikle süre tutum dilekçesinde yargılama giderleri ve vekalet ücreti yönünden temyiz edilmesi nedeniyle yargı yeri belirlenmesi koşulları oluşmamıştır. Hüküm İş Mahkemesince verilmekle, temyiz inceleme görevi 2797 sayılı Yargıtay Yasası’nın 14. maddesi ile Başkanlar Kurulu’nun kararı uyarınca Yüksek 9. Hukuk Dairesine ait bulunduğundan dosyanın anılan Daire Başkanlığına GÖNDERİLMESİNE, 23.11.2009 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
