"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İş Mahkemesi Davacı, iş kazası sonucu maluliyetinden doğan maddi ve manevi tazminatın ödetilmesine karar verilmesini istemiştir. Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, olayın iş kazası olmaması nedeniyle iş kazası yönünden tazminat taleplerinin reddine karar vermiştir. Hükmün davacılar vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okundu, işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi. K A R A R Dava, iş kazası iddiasına dayalı davacıların maddi ve manevi tazminat istemine ilişkindir....
Uyuşmazlık; davacıların, iş kazası sonucu bedensel zarar nedeniyle mi yoksa iş kazası sonucu ölüm nedeniyle mi manevi tazminat istediklerine ilişkindir. Mahkemece davacıların iş kazası sonucu ölüm nedeniyle manevi tazminat istediklerinin kabulü ile manevi tazminat istemlerinin reddine karar verilmiş ise de varılan bu sonuç hatalı olmuştur. Temyiz incelemesine konu olan bu davada, davacılar tarafından düzenlenen 26.02.2011 günlü dava dilekçesinde, iş kazası sonucu ölüm nedenine dayalı olarak manevi tazminat istemi mevcut değildir. Aksine iş kazası sonucu bedensel zarar nedeniyle manevi tazminat istemli olarak dava açıldığı “Dava” başlığı altında açıkça vurgulandığı gibi, dava dilekçesinin içeriğinde de yakınlarının bedensel zarara uğraması nedeniyle manevi zarar görüldüğü izah edilmiştir. Dava dilekçesinin yorumu Hakime ait ise de yapılacak yorumlarda temel hüküm BK. nun 18. maddesidir....
Sigortalı ... mirasçıları Mengen Asliye Hukuk (İş Mahkemesinin) 1999/42E’da kayıtlı davada murislerinin iş kazası sonucu öldüğünden bahisle maddi tazminattan fazlaya ilişkin istem hakkını ve manevi tazminat istem hakkını saklı tutarak 100,00-TL maddi tazminatın Üç Pınar Madencilik Tic Ltd Şti ile ...’den müteselsilen tahsilini, Mengen Asliye Hukuk İş mahkemesinin 2002/155E’da kayıtlı davada murislerinin iş kazası sonucu maluliyeti nedeniyle 1000,00-TL maddi ve 1.500,00TL manevi tazminatın Üç Pınar Madencilik Tic Ltd Şti ile ...’den müteselsilen tahsilini, Mengen Asliye Hukuk İş mahkemesinin 2003/10E’da kayıtlı davada ise murislerinin iş kazası sonucu sürekli işgöremezlik oranının tespiti, gelir bağlanması ve ölüm tarihine kadar ödenmesi gereken sürekli iş görmezlik gelirinin mirasçılara ödenmesi ile sigortalının ölümünün iş kazasından kaynaklandığının ve hak sahiplerine iş kazası sonucu ölüm nedeniyle gelir bağlanması gerektiğinin tespitini istemiş ve bu davaların yargılaması sırasında...
Kurumun iş kazası tahkikatının ve giderek zararlandırıcı olayın iş kazası olarak tespitinin açılan tazminat davalarına doğrudan etkisi bulunmaktadır. Şöyle ki İş kazasından kaynaklanan tazminat davaları nitelikçe Kurumca karşılanmayan zararların tahsiline ilişkin davalar olduğundan mükerrer tahsile neden olunmasının önüne geçebilmek için iş kazası sigorta kolundan Kurumun hak sahiplerine bağladığı gelirlerin tespiti ile bunun hesaplanan maddi tazminattan tenzili gerektiği gibi,tek başına manevi tazminat davası açılması durumunda dahi mahkemenin görevine ilişkin neticeleri bulunmasından dolayı(olay iş kazası değilse yargılama iş mahkemelerinde yapılamayacağından) Kurumun iş kazası tahkikatı ve giderek olayın iş kazası olarak tespit olunması önem arz etmektedir....
Kurumun bu şekildeki iş kazası tahkikatının ve giderek zararlandırıcı olayın iş kazası olarak tespitinin açılan tazminat davalarına doğrudan etkisi bulunmaktadır. Şöyle ki İş kazasından kaynaklanan tazminat davaları nitelikçe Kurumca karşılanmayan zararların tahsiline ilişkin davalar olduğundan mükerrer tahsile neden olunmasının önüne geçebilmek için iş kazası sigorta kolundan Kurumun sigortalıya bağladığı gelirlerin tespiti ile bunun hesaplanan maddi tazminattan tenzili gerektiği gibi, tek başına manevi tazminat davası açılması durumunda dahi mahkemenin görevine ilişkin neticeleri bulunmasından dolayı (olay iş kazası değilse yargılama iş mahkemelerinde yapılamayacağından) Kurumun iş kazası tahkikatı ve giderek olayın iş kazası olarak tespit olunması önem arz etmektedir. Bu nedenle yargılama sırasında öncelikle zararlandırıcı sigorta olayının ön mesele olarak iş kazası niteliğinde olup olmadığının tespiti gerekir....
Somut olayda; dava dilekçesinde davacının 06.09.1999 tarihinde geçirdiği iş kazası nedeniyle 2.000,00 TL maddi ve 20.000,00 TL manevi tazminatın, 03.11.1998 tarihinde geçirdiği iş kazası nedeniyle 1.000,00 TL maddi ve 33.000,00 TL manevi tazminatın davalıdan tahsiline karar verilmesinin talep edildiği, 06.09.1999 tarihli olayın SGK tarafından iş kazası olarak kabul edildiği ve davacının sürekli iş göremezlik oranın % 9.1 olduğunun belirtildiği, toplanan deliller ve SGK kayıtlarına göre 03.11.1998 tarihinde davacının iş kazası geçirdiğinin ispat edilemediği, davacı tarafın 05.09.2012 tarihli ıslah dilekçesi ile maddi tazminat talebini 23.285,37 TL olarak artırdığı, mahkemece ıslah edilen maddi tazminat miktarının usulüne uygun zamanaşımı defi nedeniyle reddine, dava dilekçesinde iki ayrı iş kazası nedeniyle maddi tazminat talep edilmiş ise de, sonuç itibariyle talep edilen toplam maddi tazminat miktarı üzerinden davanın kabulüne karar verildiği anlaşılmaktadır....
Yapılacak iş, davacılara iş kazasını Sosyal Güvenlik Kurumuna ihbarda bulunmak, olayın Kurumca iş kazası olarak kabul edilmemesi halinde Sosyal Güvenlik Kurumuna ve hak alanını etkileyeceğinden işveren aleyhine “iş kazasının tespiti” davası açması için önel verilmesi, tespit davası, bu dava için bekletici sorun yapılarak çıkacak sonuca göre; olayın Kurumca iş kazası olduğunun kabul edilmesi halinde maddi tazminat isteminde bulunan davacılara iş kazası sigorta kolundan gelir bağlanması için Kurum'a başvurmak üzere süre vermek, başvurunun reddi halinde ......
Kurumu tarafından karşılanmayan zararın ödetilmesine ilişkin davalarda (iş kazasına dayanan maddi tazminat tazminat davaları) haksız zenginleşmeyi ve mükerrer ödemeyi önlemek için Kurum tarafından sigortalıya veya ölüm halinde hak sahiplerine iş kazası sigorta kolundan bağlanan bir gelirin bulunup bulunmadığının tespiti ile var ise bu gelirin 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 55.maddesi de gözetilerek ilk peşin sermaye değerlerinin rücuya tabi kısmının hesaplanan tazminattan tenzili gerekir.(Rücuya tabi kısım=Kurumun sigortalıya iş kazası sigorta kolundan bağladığı sürekli iş göremezlik gelirinin ilk peşin sermaye değeri ile varsa geçici iş göremezlik ödemesi tahsislerinin sigortalının kusuruna denk gelen miktarlarının bu tahsislerden tenzili ile ortaya çıkan değerler.) Somut olayda, tartışma konusu olan husus Kurumun iş kazası sigorta kolundan davacı sigortalıya bağladığı gelirin hesaplanan maddi zarardan hangi miktarda tenzil edileceğine ilişkindir....
Zira açılan tazminat davalarına doğrudan etkisi bulunmaktadır. Şöyle ki İş kazasından kaynaklanan tazminat davaları nitelikçe Kurumca karşılanmayan zararların tahsiline ilişkin davalar olduğundan mükerrer tahsile neden olunmasının önüne geçebilmek için iş kazası sigorta kolundan Kurumun hak sahiplerine bağladığı gelirlerin tespiti ile bunun hesaplanan maddi tazminattan tenzili gerektiği gibi,tek başına manevi tazminat davası açılması durumunda dahi mahkemenin görevine ilişkin neticeleri bulunmasından dolayı (olay iş kazası değilse yargılama iş mahkemelerinde yapılamayacağından) Kurumun iş kazası tahkikatı ve giderek olayın iş kazası olarak tespit olunması önem arz etmektedir. Somut olayda, iş kazası olduğu iddia olunan olayın iş kazası ihbarı olarak Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirilmediği, davacı tarafa iş kazası ihbarı yapmak üzere Kuruma başvurması için önel verilmediği anlaşılmaktadır....
Mahkemece, iş gücü kaybına dayanan maddi tazminat olarak 110.964,98 TL'nin 8.000,00 TL'sine olay tarihi olan 21.11.2007 tarihinden kalanını ıslah tarihi olan 20.03.2014 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine. Yapılması muhtemel masraflarla ilgili olarak ilgili taleplerle diğer taleplerin reddine karar verilmiştir. Dosyadaki kayıt ve belgelerden, 21.11.2007 tarihindeki zararlandırıcı sigorta olayının iş kazası olduğu, iş kazasının oluşumunda davacının %20 oranında müterafik kusurunun bulunduğu, hükme esas alınan hesap raporunda Kurum'un davacıya iş kazası sigorta kolundan yaptığı ödemenin hesaplanan tazminattan tenzil edilmediği, Mahkemece Kurum tahsislerinin düşülmeden maddi tazminat davası bakımından neticeye gidildiği ayrıca davacının iş kazası nedeniyle talep ettiği maddi tazminat için olay tarihinden faiz istediği anlaşılmıştır. ... ......
