Maddeye göre “Tenkis, saklı pay tamamlanıncaya kadar, önce ölüme bağlı tasarruflardan; bu yetmezse, en yeni tarihlisinden en eskisine doğru geriye gidilmek üzere sağlararası kazandırmalardan yapılır. Kamu tüzel kişileri ile kamuya yararlı dernek ve vakıflara yapılan ölüme bağlı tasarruflar ve sağlararası kazandırmalar en son sırada tenkis edilir”. Mirasbırakan tenkise tabi olan tek bir kazandırmada bulunmuşsa, bu kazandırma saklı payın ihlali ölçüsünde tenkis edilir. Tenkise tâbi hem ölüme bağlı kazandırma hem de sağlararası kazandırma mevcut ise saklı pay tamamlanıncaya kadar öncelikle ölüme bağlı tasarruflar tenkis edilir. Ölüme bağlı tasarruflar, TMK’nın 563 ve 561. maddeleri uyarınca kendi içinde orantılı olarak tenkis edilir. Ölüme bağlı tasarruf yapılmamış veya ölüme bağlı tasarrufların tenkisi saklı paya tecavüzü ortadan kaldırmaya yetmemişse, sağlararası kazandırmaların tenkisine geçilir....

"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL -KARAR- Mahkeme kararındaki nitelendirmeye göre dava; satış vadi sözleşmesinden kaynaklı kişisel hakka dayalı tapu kaydının iptal tescili ve manevi tazminat isteğine ilişkindir. Yargıtay Büyük Genel Kurulunun 24.01.2014 tarih ve 1 sayılı kararı ile aynen kabul edilen ve 29.01.2014 günü Resmi Gazetede yayımlanarak 01.02.2014 tarihinde yürürlüğe giren hukuk dairelerine ilişkin işbölümü uyarınca temyiz incelemesi Yargıtay 14.Hukuk Dairesine ait bulunmaktadır. Hal böyle olunca, yukarıda açıklanan nedenlerle, dosyanın ilgisi yönünden anılan Daire Başkanlığına GÖNDERİLMESİNE,14.10.2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....

tapu kaydının iptali ile davacının 2/3 katkı payı alacağı gözetilerek, 2/3 oranında tapuya kayıt ve tesciline karar verilmesini talep etmiştir....

-KARAR- Dava, imar işleminin iptali sebebiyle kadastral mülkiyet durumunun ihyası isteğine ilişkin olup, mahkemece, yapılan inceleme, araştırma ve özellikle uygulama neticesinde, çekişmeli taşınmazın ... Belediyesince yapılan 38 no'lu imar düzenleme bölgesinde kaldığı ve buna dair idari işlemin hukuki varlığını koruduğu, kaldı ki, taşınmazın kadastral duruma ihyası gerekse bile, taşınmazın öncesinde Hazinenin mülkiyetten kaynaklanan bir hakkının bulunmadığı ve öncesinde kapanmış yol olduğu, buna göre de, 2644 sayılı Tapu Kanununun 21.ve 3194 sayılı Yasanın 17.maddeleri gereğince içinde bulunduğu tüzel kişilik adına tescili gerekeceğine göre; davanın işin esası bakımından reddedilmiş olması doğru olup, bu yöne değinen temyiz itirazları yerinde değildir....

Çünkü ölüme bağlı tasarruflarda hem ehliyetsizlik ve şekle aykırılık gibi kesin hükümsüzlük nedenlerinin ve hem de irade fesadı gibi iptal isteme hakkı veren nedenlerinin bulunması halinde ölüme bağlı tasarruflar kendiliğinden hükümsüz hale gelmezler. Yani mahkemece verilecek bir iptal kararma kadar geçerliliklerini sürdürürler. Geçerliliklerini ancak mahkemece verilecek iptal kararı ile yitirirler. Ölüme bağlı tasarrufları iptali için TMK’nin 557. maddesinde düzenlenen sebeplerden birinin bulunması şarttır. Bu sebeplerden birinin bulunması tek başına iptal kararı verilmesi için yeterli olmayıp, bu sebeplerden birine veya bir kaçına dayalı olarak hak düşürücü süre içerisinde dava açılması da gerekir. TMK’nin 557- 559. maddelerinde düzenlenen iptal davası, gerek vasiyetname ve gerekse miras sözleşmesi hakkında açılabilir. Ancak ölüme bağlı tasarrufun iptalini isteyebilmek için mirasın açılması gerekir....

Büyükşehir Belediyesi hakkında usulüne uygun dava açılmadığı gözetilmeksizin, davaya dahil edilerek harç, vekalet ücreti ve yargılama giderlerinden sorumlu tutulmasının doğru olmadığı, kabule göre; davada kadastral parselin ihyası ve tescil isteğinde bulunulmayıp, sadece tapu iptali talebinde bulunulduğu gözetilmeksizin istek aşılmak suretiyle ihya ve Hazine adına tescile hükmedilmesi ve bu durumda dahi 1024 sayılı parselin imar uygulamaları ile sınırları üzerinde oluşturulan imar parselinin tapu kaydı getirtilerek taraf teşkilinin sağlanıp sağlanmadığının denetlenmemesi ve ayrıca 1024 sayılı ihdas parselinin şuyulandırmalar sonucunda 5575 ada 5 parsel sayılı taşınmaza pay olarak gittiği dikkate alınmadan 5575 ada 5 sayılı imar parselinin tamamının iptaline karar verilmesi ve de taraflar arasında mülkiyet ihtilafı bulunmayıp, davadaki istek kamusal tasarruftan kaynaklanan sicil kaydının düzeltilmesine ilişkin bulunması nedeniyle hüküm altına alınması gereken karar ilam harcı ile vekalet...

Vasiyetnamenin tenfizi ve buna bağlı olarak tapu iptal – tescil davasının görülebilmesi için, vasiyetnamenin açılıp okunduğu, itiraza uğramadığı veya itiraz edilmişse (vasiyetnamenin iptali veya tenkisi yönünden) itirazların reddedilerek kesinleşmesi gerekir. TMK.nun 517.maddesine göre, miras bırakan bir kimseye onu mirasçı atamaksızın belirli bir mal bırakma yoluyla kazandırmada bulunabilir. Vasiyet alacaklısı kişisel (şahsi) talep hakkına sahiptir. TMK.nun 600/1.maddesi gereğince, vasiyet alacaklısı, vasiyeti yerine getirme görevlisi varsa ona; yoksa yasal veya atanmış mirasçılarına karşı yöneltilmesi gerekir. Diğer yandan; vasiyetname, ölüme bağlı bir tasarruf olup, ölüm halinde hukuki sonuç doğurur. TMK.nun 542.maddesinde; mirasbırakan, vasiyetname için kanunda öngörülen şekillerden birine uymak suretiyle, yeni bir vasiyetname yaparak önceki vasiyetnameden her zaman dönebilir. 543.maddesinde ise, mirasbırakan yok etmek suretiyle de vasiyetnameden dönebilir....

Ölüme bağlı tasarrufun esasa ilişkin iptal sebepleri; "ehliyetsizlik", "irade sakatlığı", "hukuka aykırılık" ve "ahlaka aykırılık"tır. Şekle ilişkin iptal sebeplerine gelince; "ölüme bağlı bir tasarruf kanunda öngörülen şekillere uyulmadan yapılmışsa" iptal davasına konu olabilir. Vasiyetnamenin iptali sebepleri 4721 s. TMK' nun 557. ve 558. maddelerinde sınırlı bir şekilde gösterilmiştir. Öte yandan miras bırakan sağlığında hak dengesini gözeten kabul edilebilir ölçüde ve tüm mirasçıları kapsar biçimde bir paylaştırma yapmışsa mal kaçırmak kastından (ve de saklı payı zedelemek kastından) söz edilmeyeceğinden olayda 01.04.1974 tarih ve 1/2 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararının uygulanamayacağı da kuşkusuzdur....

E)DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇESİ: Dava, vasiyetnamenin tenfizi , tapu iptal ve tescil istemine ilişkindir. İlk Derece Mahkemesince davanın hak düşürücü süre geçtiğinden reddine karar verilmiş, karar davacı tarafından istinaf edilmiştir. Dosya içeriği ve iddianın ileri sürülüş biçiminden davanın vasiyetnamenin tenfizi, tapu kaydının iptali ve tescili istemine ilişkin olduğu anlaşılmaktadır. 4721 Sayılı TMK'nun 602. maddesi (743 sayılı Medeni Kanunu'nun 508. maddesi) gereğince, " vasiyet alacaklısının dava hakkı, ölüme bağlı kazandırmayı öğrenmesinin veya vasiyet borcu daha sonra muaccel olacaksa muaccel olma tarihinin üzerinden on yıl geçmekle zaman aşımına uğrar" hükmü getirilmiştir. Bu maddenin uygulanması için vasiyet alacaklısının (davacının) öğrenme tarihi önem taşımaktadır....

-KARAR- Dosya içeriğine, toplanan delillere, hükmün dayandığı yasal ve hukuksal gerekçeye, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına ve özellikle Gölbaşı İlçesine bağlı ... Köyünün kadastrosu sırasında 1182 nolu parsel olarak hazine adına tespit edilen ve çap kaydı oluşan taşınmazın, teknik bilirkişi raporuna bağlı krokide taralı olarak gösterilen bölümlerinin ... İlçesi ... köyü kadastrosu sırasında 1624 ve 1625 nolu parseller olarak davacı adına tespit edilerek, çap kaydının oluştuğu, Tapu Sicil Müdürlüğü tarafından bilirkişi raporunda taralı olarak gösterilen bölümlerin tedahül ettiği ( iç içe geçtiği ) ve mükerrer kayıt oluştuğu, buna bağlı olarak oluşan sicil kaydına yönelik 3402 sayılı Kadastro Yasasının 22. ve TMK'nun 1026....