DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Davacılar vekili, davacı müvekkilleri ile davalı tarafın Ahmet Tomsak mirasçıları olduğunu, vasiyetnamesinin tereke sulh hukuk mahkemesinde açıldığını, vasiyetnamesi ile 327 parsel numaralı taşınmazındaki hissesinin tamamının eşi davalı T7 bıraktığını, işlem tarihinde murisin ehliyetinin bulunmadığını, bu nedenle vasiyetnamenin iptali gerektiğini, ölüme bağlı tasarruf nedeniyle mirasçı olan müvekkillerinin saklı paylarını alamadıklarını belirterek vasiyetnamenin iptali, olmadığı taktirde saklı payın tecavüzün tenkisi ile bedelin faizi ile birlikte tahsiline karar verilmesini talep etmiştir. Davalı davanın reddini savunmuştur. İlk derece mahkemesince davanın kısmen kabulüne, vasiyetnamenin iptali isteminin reddi ile tenkis taleplerinin kabulüne karar verilmesi üzerine davacılar vekili ile davalı vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulmuştur....
Özel olarak iskata itiraz nedenleri: Cezai (olağan) iskatın hükümsüz kılınması konusunda ölüme bağlı tasarrufun genel olarak hükümsüzlüğü yanında Medeni Kanunun 512.maddesinde belirlenen bazı özel durumlarda mirasdan iskat edilen mirasçıya, iskata ilişkin ölüme bağlı tasarrufa itiraz ederek onu kısmen veya tamamen etkisiz bırakma imkanı tanınmıştır. İskat edilen mirascı, bu itirazını duruma göre tenkis veya iptal davası açmak suretiyle gerçekleştirir....
TMK’nun 557. maddesinde sayılan sebeplerin bulunması halinde vasiyetnamenin iptali gerekir. Bu sebepler dışında kalan durumlara dayanılarak ölüme bağlı tasarrufun iptali istenilemez. Davacıların terditli talebi tenkis istemine ilişkin olup, tenkis (indirim) davası, miras bırakanın saklı payları zedeleyen ölüme bağlı veya sağlar arası kazandırmaların (bağış) yasal sınıra çekilmesini amaçlayan, öncesine etkili, yenilik doğurucu (inşai) davalardandır. Tenkis davasının dinlenebilmesi için öncelikli koşul; miras bırakanın ölüme bağlı veya sağlar arası bir kazandırma işlemi ile saklı pay sahiplerinin haklarını zedelemiş olmasıdır. Saklı payların zedelendiğinden söz edilmesi ise kazandırma konusu tereke ile kazandırma (temlik) dışı terekenin tümü ile bilinmesiyle mümkündür. Tereke miras bırakanın ölüm tarihinde bırakmış olduğu malvarlığı kıymetleri ile iadeye ve tenkise tabi olarak yaptığı kazandırmalardır. Bunlar terekenin aktifini oluşturur....
Dosyadaki yazılara kararın dayandığı delillerle kanuna uygun sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir yanlışlık görülmemesine göre; davacı vekilinin tüm, davalı vekilinin sair temyiz itirazları yersizdir. 1-) Yerel mahkeme, 1 nolu hüküm fıkrasında vasiyetnamenin iptali şartları oluşmadığından TMK 557 maddesi uyarınca iptal davasının reddine karar vermiş; 2. bent de ise vasiyetnamenin saklı pay gözetilmeksizin düzenlendiğinden bahisle; davacının saklı pay oranı olan 1/10 bakımından vasiyetnamenin iptaline karar vermiş; bir anlamda hüküm fıkrasında kendi içinde çelişkiye düşmüştür. 2-)TMK.nun 505.maddesine göre; "Mirasçı olarak alt soyu, ana ve babası veya eşi bulunan miras bırakan, mirasının saklı paylar dışında kalan kısmında ölüme bağlı tasarrufta bulunabilir. Bu mirasçılardan hiçbiri yoksa, miras bırakan mirasının tamamında tasarruf edebilir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : VASİYETNAMENİN İPTALİ-TENKİS Taraflar arasında görülen davada Davacı, muris babası ...'ın 09.05.2005 tarihinde öldüğünü, ölmeden önce 10.02.1998 tarihinde vasiyetname düzenlediğini, vasiyetnamenin düzenleme yeri bulunmaması nedeniyle geçersiz olduğunu, ayrıca murisin vasiyetnamede 5080 ada 22 parselde bulunan 146 m2 arsanın üzerindeki bir ..., bir giriş ve üç normal kattan oluşan binanın giriş kat üstü ve onun üstü olan iki kata karşılık 20/45 payını vasiyetnamenin düzenlendiği gün davalı oğlu ...'a devir ettiğini, ayrıca murisin aynı vasiyetname ile davalı oğlu ...'a da bir daire bıraktığını, saklı paylarının zedelendiğini, bu amaç ile hareket edildiğini ileri sürerek, vasiyetnamenin iptalini, vasiyetnamenin iptali talebinin reddi halinde saklı payı aşan vasiyetnamenin tenkisine karar verilmesini istemiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : VASİYETNAMENİN İPTALİ-TENKİS Taraflar arasında görülen davada;Davacı, mirasbırakanı ...’nin Beyoğlu 37. Noterliği’nin 14.06.2007 tarihli vasiyetnamesi ile tüm malvarlığını o dönem eşi olan ancak daha sonra boşandığı davalı ... ve kızı Lal ile kardeşi Ekrem’e bıraktığını, vasiyetname tarihinde mirasbırakanın hukuki işlem ehliyetinin bulunmadığı gibi iradesinin hata ve hile ile de sakatlandığını, vasiyetnamenin geçersiz olduğunu, ayrıca yapılan tasarruf ile tamamen mirastan çıkarıldığını, hiç bir pay alamadığını, saklı payının da ihlal edildiğini ileri sürerek, vasiyetnamenin iptalini istemiştir. Davalılar, iddiaların haksız ve yersiz olduğunu, vasiyetnamenin iptalini gerektirecek bir neden bulunmadığını belirterek, davanın reddini savunmuşlardır. Mahkemece, davanın reddine ilişkin karar, Yargıtay 3....
O zaman davalıdan tercihi sorulmak ve 11.11.1994 günlü 4/4 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı uyarınca sür'atle dava konusu olup sabit tenkis oranına göre bölünemeyen malın, karar tarihindeki rayice göre değeri belirlenmeli ve bu değerin sabit tenkis oranıyla çarpımından bulunacak nakdin ödetilmesine karar verilmelidir. 3. Değerlendirme 1. Somut olaya gelince; 02.02.2011 tarihli dava dilekçesinde davacılar vekili vasiyetnamenin iptali istemi ile birlikte saklı pay ile ilgili talepte bulunarak anılan dilekçede açıkça belirtilmemiş ise de tenkis talebinde bulunmuştur. Dilekçenin kapsamından davacıların öncelikle vasiyetnamenin iptalini, olmaz ise tenkis isteminde bulundukları anlaşılmaktadır. Olayları açıklamak taraflara, hukuki nitelendirmeyi yapmak hâkime ait görevdir. 2....
Somut olayda; davacı yan, vasiyetnamenin iptalinin yanısıra saklı payına elatıldığını ileri sürerek, taşınmazların miras payı oranında adına tescilini de talep etmektedir. Bu durumda, davacının tenkis talebinde bulunduğunun kabulü gerekir. TMK.nun 505.maddesine göre; "Mirasçı olarak alt soyu, ana ve babası veya eşi bulunan miras bırakan, mirasının saklı paylar dışında kalan kısmında ölüme bağlı tasarrufta bulunabilir. Bu mirasçılardan hiçbiri yoksa, miras bırakan mirasının tamamında tasarruf edebilir. TMK.nun 560.maddesine göre de; "Saklı payını alamayan mirasçılar, miras bırakanın tasarruf edebileceği kısmı aşan tasarruflarının tenkisini dava edebilirler." Vasiyetnameler, hiçbir şart aranmaksızın tenkise tabidir....
TMK’nın 560 ncı maddesine göre; “Saklı paylarının karşılığını alamayan mirasçılar, mirasbırakanın tasarruf edebileceği kısmı aşan tasarruflarının tenkisini dava edebilirler.” Tenkis (indirim) ile mirasbırakanın, saklı payları zedeleyen ölüme bağlı veya sağlar arası kazandırmalarının yasal sınıra çekilmesi amaçlanmaktadır. Tenkis talebinin dinlenebilmesi için öncelikli koşul; mirasbırakanın ölüme bağlı veya sağlar arası bir kazandırma işlemi ile saklı pay sahiplerinin haklarını zedelemiş olmasıdır. Bu taktirde mirasçılar, mirasbırakanın tasarruf edebileceği kısmı aşan tasarruflarının tenkisini talep edebilirler. Bundan ayrı olarak HMK’nın 176 ve devamı maddelerinde ıslah müessesi düzenlenmiş olup, bölge adliye mahkemesinin de kabul ettiği üzere ıslah; taraflardan birinin usule ilişkin bir işlemini kısmen veya tamamen düzeltmesine olanak tanıyan bir yöntem olup; iddia ile savunmanın genişletilmesi yasağının istisnalarından biridir....
Tenkis davası, TMK'nun 560-562 maddelerinde düzenlenen, mirasbırakanın saklı payları zedeleyen gerek ölüme bağlı ve gerekse sağlararası kazandırmalarının kural olarak saklı paylarının karşılığını alamayan mirasçılar tarafından mirasbırakanın tasarruf edebileceği sınıra çekilmesini amaçlayan, öncesine etkili, yenilik doğurucu davalardandır. Bu yönüyle bakıldığında tenkis davası Miras Hukukuna özgü bir iptal davası olarak kabul edilmelidir. (G.Antalya, Miras Hukuku, İstanbul, 2003, s.305). Tenkis, açıkladığımız sebeplerle saklı payın yaptırımıdır (H.Hatemi, Miras Hukuku, İstanbul, 2004, s.23). Tenkis, saklı pay tamamlanıncaya kadar, önce ölüme bağlı tasarruflardan, bu yetmezse, en yeni tarihlisinden en eskisine doğru geriye gidilmek üzere sağlararası kazandırmalardan yapılır (TMK.md.570). Saklı payların zedelendiğinden söz edilmesi için, kazandırma konusu tereke ile kazandırma dışı terekenin tümü ile bilinmesi gerekir....
