ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2022/145 KARAR NO : 2022/549 DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali) DAVA TARİHİ : 25/02/2022 KARAR TARİHİ : 28/06/2022 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılamasının sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı ... vekili dava dilekçesinde özetle; ... Şubesine ait, ... keşide tarihli, keşidecisi ... Şti olan çekin ciro yoluyla müvekkiline ulaşmış olduğunu, çekin kaybolduğunu, kötüniyetli üçüncü kişilerin eline geçmesi ve kullanılmasının önüne geçmek adına çeke ödeme yasağı konulmasını ve zayi nedeniyle iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Celse arasında, müdahale talebinde bulunan ... Şti ekilinin ... tarihli dilekçe ile çekin ... isimli şahsın elinde olduğunun ortaya çıktığını, ... isimli kişi tarafından icra takibine konu edildiğini belirtir dilekçe ibraz ettiği anlaşılmıştır....
Davacı vekiline çeki elinde bulundurana karşı istirdat davası açması için kesin süre verilmiş, davacı vekili Antalya ... Asliye Ticaret Mahkemesinin ... Esas sayılı dosyası ile istirdat davası açtığını bildirmiştir. Dosyanın incelenmesinde, davacının ... A.Ş, Davalının ... Şti olduğu, davanın istirdat davası olduğu anlaşılmıştır. Tüm bu açıklanan nedenlerle ve dosya kapsamına göre; yargılama sırasında zayi olduğu bildirilen dava konusu ... ... Şubesine ait, ... keşide tarihli, ...-... çek numaralı, ...-TL bedelli çekin ortaya çıktığı, mahkememizce verilen kesin süre içerisinde davacı vekili tarafından çeki elinde bulundurana karşı istirdat davası açıldığı, bu nedenle çek iptali davasının konusunun kalmadığı anlaşılmakla konusu kalmayan davanın esası hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar vermek gerekmiş, aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur. HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere; 1- Dava konusuz kaldığından KARAR VERİLMESİNE YER OLMADIĞINA, 2-Alınması gerekli ......
Her iki çekin ibrazı üzerine ilk derece mahkemesince, 12.04.2022 tarihli oturumda istirdat davası açılması için davacıya iki haftalık süre verilmiş, davacı tarafından ... Faktoring aleyhine İstanbul 14. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2022/286 Esas sayılı dosyasında istirdat davası açıldığı ve çeklerin istirdadının istenilidği anlaşılmıştır.Hasımsız şekilde açılan çek iptali davasında, çeklerin ibraz edilmesi üzerine ilk derece mahkemesince istirdat davası açılması için süre verilmesinde bir isabetsizlik bulunmamaktadır. Çeklerin kimin tarafından ibraz edildiği banka kayıtlarıyla sabit olup, bu kişilere karşı istirdat davası açılmalıdır. Çeklerin ibraz sonrası başka kişilere devir edilmesi halinde, HMK'nın 124 ve 125. maddeleri uyarınca taraf teşkilinin ilgili davalarda sağlanarak istirdat davasının sürdürülmesi mümkündür....
Şubesine ait,... çek numaralı, 17/03/2022 keşide tarihli, 60.000,00.TL bedelli çeki elinde bulunduran kişinin ortaya çıktığı, buna istinaden davacıya TTK 763. maddesi gereğince istirdat davası açması için süre verilmiş ve davacı tarafından süresinde Mersin 2. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 2022/... Esas sayılı dosyasında istirdat davası açılmış olduğundan, iptali istenen çekin iptali davası konusuz hale gelmiş olup, ... Bankası ... Şubesine ait, ... çek numaralı, 17/03/2022 keşide tarihli, 60.000,00.TL bedelli çek hakkında karar verilmesine yer olmadığına" şeklinde karar verilmiştir....
Dava, TTK'nun 818/s maddesi yollaması ile TTK 757 ve devamı maddeleri uyarınca açılmış zayi nedeniyle çek iptali istemine ilişkindir. 6102 sayılı TTK'nın 818/s bendinin atfıyla aynı Yasa'nın 758. maddesi gereği iptali istenen çeki elinde bulunduran bilindiği takdirde mahkeme, davacıya istirdat davası açmak üzere süre verir, dilekçe sahibi bu süre içerisinde dava açmaz ise mahkeme muhatap hakkındaki ödeme yasağını kaldırır. Çek iptali davaları, özelliği itibari ile hasımsız açılan davalardan olup, yapılan yargılama sırasında çek hamilinin ortaya çıkması durumunda, çek iptali davasını açan davacıya, mevcut çek hamiline karşı çek istirdadı davası açması konusunda süre verilmeli, istirdat davasının açılması halinde, çek iptali davasının konusuz kaldığından bahisle karar verilmesine yer olmadığı, istirdat davası açılmaması halinde ise çek iptali davasının reddi yönünde hüküm kurulmalıdır. Nitekim TTK sistematiği ve 11. Hukuk Dairesi yerleşik uygulaması da bu yöndedir. (11....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE KANAAT : Talep, zayi olduğu iddia edilen çekin iptali istemine ilişkindir. Zayi nedeni ile çek iptali davaları özelliği itibari ile hasımsız açılan davalardandır. TTK düzenlemesine göre; yargılama sırasında çek hamilinin ortaya çıkması durumunda, çek iptali davasını açan davacıya, mevcut çek hamiline karşı çek istirdadı davası açması konusunda süre verilmeli; istirdat davasının açılması halinde, çek iptali davasının konusuz kaldığından bahisle karar verilmesine yer olmadığına, istirdat davası açılmaması halinde ise çek iptali davasının reddine karar verilmelidir ----------- Çeklerin zayi durumunun kalmaması nedeniyle talep eden tarafa istirdat davası açmak üzere 2 haftalık kesin süre verilmiş, talep eden tarafça istirdat davasının açıldığı anlaşılmakla konusuz kalan davanın esası hakkında karar verilmesine yer olmadığına ilişkin aşağıdaki gibi karar vermek gerekmiştir....
nın yazılı belge ile temlikine dayalı olarak tapu iptali ve tescil isteğinde bulunduğundan o yerde ayrı bir tüketici mahkemesi varsa çekişmenin tüketici mahkemesinde görülmesi aksi halde davaya tüketici mahkemesi sıfatıyla bakılması yasadan kaynaklanan bir zorunluluktur. Mahkemece kamu düzeninden olan görev hususu re’sen gözetilerek yukarıda yazılı olduğu şekilde işlem yapılması gerekirken çekişmenin esasının incelenip hükme bağlanması doğru görülmediğinden kararın bozulması gerekmiştir. SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, bozma nedenine göre diğer temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, peşin yatırılan harcın istek halinde yatırana iadesine, 26.09.2013 tarihinde oybirliği ile karar verildi....
Somut olayda da; davacı tüketici konut niteliğindeki bağımsız bölüm ile ilgili yüklenicinin temlikine dayalı tapu kaydının iptali ve tescil isteğinde bulunduğundan çekişmenin Tüketici Mahkemesinde görülmesi yasadan kaynaklanan zorunluluktur. Mahkemece kamu düzeninden olan görev hususu re’sen gözetilerek çekişmenin esasının incelenip hükme bağlanması gerekirken, yukarıda yazılı şekilde görevsizlik kararı verilmesi doğru olmamış, bozmayı gerektirmiştir. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile temyiz olunan hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın istek halinde yatırana iadesine, 26.05.2008 tarihinde oybirliği ile karar verildi....
Somut olayda da; davacı tüketici yüklenicinin temlikine dayalı tapu kaydı iptali ve tescil isteğinde bulunduğundan o yerde ayrı bir Tüketici Mahkemesi varsa çekişmenin Tüketici Mahkemesinde görülmesi aksi halde davaya Tüketici Mahkemesi sıfatıyla bakılması yasadan kaynaklanan zorunluluktur. Mahkemece kamu düzeninden olan görev hususu re’sen gözetilerek yukarıda yazılı olduğu şekilde işlem yapılması yerine çekişmenin esasının incelenip hükme bağlanması doğru olmamış, bozmayı gerektirmiştir. SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, bozma nedenine göre diğer temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, 625 YTL Yargıtay duruşma vekillik ücretinin davalı Yakup Aktaş’dan alınarak diğer davalı ve davacıya verilmesine, 12.05.2009 tarihinde oybirliği ile karar verildi....
Somut olayda; davacının tüketici sıfatıyla yüklenicinin temlikine dayalı tapu kaydının iptali ve tescil, olmadığı takdirde alacak isteminde bulunduğu anlaşıldığından o yerde ayrı bir tüketici mahkemesi varsa çekişmenin tüketici mahkemesinde görülmesi aksi halde davaya tüketici mahkemesi sıfatıyla bakılması Yasadan kaynaklanan bir zorunluluktur. Mahkemece kamu düzeninden olan ve re'sen gözetilmesi gereken görev hususu gözden kaçırılarak çekişmenin esasının incelenip karar verilmesi doğru görülmemiş, hükmün bozulması gerekmiştir. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, bozma nedenine göre sair hususların şimdilik incelenmesine yer olmadığına, peşin yatırılan temyiz harcının istek halinde yatırana iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 15.05.2019 tarihinde oybirliği ile karar verildi....
