İSTANBUL ANADOLU 9. ASLIYE TICARET MAHKEMESI

T.C. İstanbul Anadolu 9. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2019/351
KARAR NO: 2021/540
DAVA : Zayi Belgesi Verilmesi
DAVA TARİHİ : 27/06/2019
KARAR TARİHİ: 07/07/2021
Mahkememizde görülmekte olan Zayi Belgesi Verilmesi davasının yapılan açık yargılaması sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA: Davacı vekili ---- dilekçesinde özetle; müvekkili şirket ile ---- akdedilen sözleşme uyarınca müvekkili şirketin ticari defterlerinin, kayıtlarının,--- faturalarının ve sair her türlü evraklarının ---- tarafından arşivlenmekte ve depolanmakta olduğunu, arşivleme firmasının --- bulunan kayıt depolama tesislerinde bir tanesinde -- tarihinde yangın meydana geldiğini, yangından müvekkilinin ---- bu yana yapıljan tüm araştırma ve incelemelere rağmen söz konusu yangında zayi olan evraklarının tamamının tespit edilmediğini, müvekkili şirkete gönderilen---- itfaiyenin çalışmalarının devam ettiğini ve hangi evraklann zayi olduğu hususunda güncel bilgilendirmeler yapılacağının bildirildiğini,-----şu ana kadar zayi olduğu tespit edilebilen bazı belgelerimi detaylı dökümlerinin yer aldığını ileri sürerek--- uyarınca tam olarak hangi yıllara ilişkin evrak ve belgelerin tespit edilemediğini belirterek ---- tarihindeki yangında zayi olan müvekkil şirkete ait ---- olduğuna dair zayi belgesi verilmesini talep etmiştir.
İNCELEME VE GEREKÇE :
Dava, 6102 sayılı Kanunun 82.maddesine göre zayi belgesi verilmesi talebine ilişkindir.
TTK 82/7 maddesi "Bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defter ve belgeler; yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde ziyaa uğrarsa tacir ziyaı öğrendiği tarihten itibaren 15 gün içinde ticari işletmenin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyebilir." hükmünü içerir.
Maddede düzenlenen ----- günlük süre hak düşürücü süre olup, davanın görülebilirlik şartıdır.
Tensip kararı doğrultusunda, dosyaya celbedilen-----cevap yazısı, ----- cevapları ile dosya içeriğindeki tüm belge ve bilgiler üzerinde mahkememizce resen tayin edilen mali müşavir bilirkişiler vasıtası ile inceleme yaptırılarak bilirkişiden rapor alınmıştır.
Bilirkişi heyeti ---- havale tarihli raporunda özetle; "...zayi belgesi verilmesi gereken belgelerin belirlenebilmesi için; davacı şirket ile davalı şirket arasındaki ek protokolün --- tarihli olduğu, davacı şirket tarafından arşivleme firmasına hangi belgelerin hangi tarihlerde teslim edildiğinin ve arşivleme firması tarafından teslim alınıp alınmadığının belirlenemediği, yangı raporu eki olan ----- defterleri için zayi belgesi verilmemesi gerekeceği, ---- defteri yönünden zayi belgesi verilmesi gerekeceği, ---- yapılmış faturalardan hangilerinin zayi olduğunun numaralarının davacı şirket tarafından beyan edilmesi gerektiği heyetimizce tespit edilmiş olup eksikliklerin tamamlanması gerekeceği...." mahkememize bildirilmiştir.
Bilirkişi heyeti raporunda belirtilen eksik hususlar giderilmek suretiyle bilirkişi heyetinden ek rapor alınmıştır. Bilirkişi heyeti -- tarihli ek raporunda özetle; -----
ticari defterler yönünden zayi belgesi verilmesi gerekeceği,
--------teslim tarihli faturalar yönünden zayi belgesi verilmesi gerekeceği,
arşivleme firmasının teslim aldığını bildirdiği--- içerisinde diğer belgelerin olabileceği, yanmış, ıslanmış ve bütünlüğünü kaybetmiş olabileceği dikkate alındığında ----- nezdinde tutulması zorunlu olan----yönünden zayi belgesi verilmesi gerekip gerekmediği sayın mahkeme’nin takdirinde olacağı..." bildirilmiştir.
Mahkememizin ---- tarihli celsesinde davacı vekiline "Gerek bilirkişi raporunda gerekse dava ve rapora karşı sunulan beyan dilekçelerinde belirtildiği üzere ----diğer belgelerin olabileceği yanmış, ıslanmış ve bütünlüğünü kaybetmiş olabileceği iddiası kabul edildiğinde ---- nezdinde tutulması zorunlu olan----- şeklinde belirtilen ancak bu belgelerin somutlaştırılmadığı görülmekle zayi davasında bu hususun açıkça değerlendirilebilmesi için nelere ilişkin olduğunun somutlaştırılarak açıklanması için davacı vekiline yapılacak işlemlerin mahiyeti de nazara alınarak --- aylık süre verilmesine" karar verilmiş olup, davacı tarafça ara karar uyarınca beyanda bulunulmuş ve --- duruşmada dava dosyasının davacı vekilinin mahkememiz ara kararı uyarınca sunulan----tarihli dilekçesi ve ekindeki belgeler ile yeniden incelenmek sureti ile---- kapsamındaki belgeler niteliğinde sayılıp sayılmayacağı, davacı tarafından bu belgelerin saklanma yükümlülüğünün bulunup bulunmadığı, bu belgelerin ilgili kurum ve kuruluşlardan yeniden tedarik etme imkanının bulunup bulunmadığı hususlarının da ayrıntılı ve gerekçeli olarak yeniden incelenmek sureti ile ek rapor düzenlenmek üzere önceki bilirkişi heyetine tevdiine karar verilmiş ve bilirkişiden ikinci ek rapor alınmıştır.
Bilirkişi heyeti ----- tarihli ikinci ek raporunda özetle;-----
ticari defterler yönünden zayi belgesi verilmesi gerekeceği,
------ ticari defterler yönünden zayi belgesi verilmesinin gerekeceği,
----- faturalar yönünden zayi belgesi verilmesinin gerekeceği,
---nezdine tutulması zorunlu olan ----- belgelerine ulaşılmasının mümkün olacağı, ------ ulaşılması mümkün olacağı, ------- ıslanmış ve bütünlüğünü kaybetmiş olabileceği, kutu içindeki belgelerin tek tek belirlenmesinin mümkün olmayacağı, --- belgeler yönünden zayi belgesi verilip verilmeyeceğinin mahkemenin tekdirinde olduğu..." bildirilmiştir.
Yapılan yargılama sonucunda toplanan bilgi ve belgeler ile yaptırılan bilirkişi incelemeleri sonucunda tanzim edilen rapor içerikleri birlikte değerlendirildiğinde, davanın------ günlük hak düşürücü sürede açıldığı, zayii nedeniyle iptal edilmesi istenen belgelerin tacirin saklamakla yükümlü belgelerden olduğu mahkememizce denetlenerek hüküm kurulmaya elverişli kabul edilen bilirkişi rapor ve ek raporlarında da davacının talebine konu ettiği ve hüküm kısmında ayrıntılı yazılı olan belgelerin zayi edildikleri anlaşılmış olmakla,---- uyarınca aşağıda yazılı defter, fatura vs. belgeler yönünden zayi belgesi verilmesi gerektiği, davaya konu edilen ve yukarıda yazıldığı üzere davacı tarafça somutlaştırılmayan ----- içerinde olduğu bildirilen diğer belgelerin neler olduğu açıkça tespit edilmediği gibi bu belgelerin bir kısmının ----- nezdinde tutulması gereken belgeler denilmekle bu belgelerin ilgili kurumlardan tedarikinin de mümkün olabileceği, bu nedenle bu belgeler yönünden talebinin reddi gerektiği vicdani kanaatine verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM : Gerekçesi ayrıntılı açıklandığı üzere;
1-Davanın KISMEN KABULÜ ile davacı şirkete ait;
---- yevmiye numarası ile ----yevmiye numarası ile tasdik edilmiş yevmiye, defteri kebir ve envanter defterlerinin,
---- -------tarihinde meydana gelen yangında zayi olmaları nedeni ile zayi olduklarının TESPİTİNE ve bu nedenle İPTALLERİNE,
2-Fazla istemin REDDİNE
3-Başlangıçta peşin olarak alınan 44,40 TL harcın, alınması gerekli olan 59,30 TL harçtan mahsubu ile bakiye 14,90 TL karar ve ilam harcının davalıdan alınarak hazineye irat kaydına,
4-Yapılan yargılama masraflarının davacı üzerinde bırakılmasına,
5-Karar kesinleştiğinde, HMK Gider Avansı Tarifesinin 5. Maddesi uyarınca, artan gider avansının davacıya iadesine,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde mahkememize veya mahkememize gönderilmek üzere bulunulan yer yada başka bir yer Asliye Ticaret Mahkemesine verilecek bir dilekçe ile başvurmak ve istinaf harç ve masraflarını karşılamak koşulu ile ----------Adliye Mahkemesi'ne istinaf yolunun açık olduğu, istinaf dilekçesinde istinaf edilen hususlar ile nedenlerinin belirtilmesinin gerektiği, süresi içerisinde kararın istinaf edilmemesi halinde hükmün kesinleşeceği ve infaz edilebileceği açıklanmak suretiyle oy birliği ile verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.07/07/2021