BAKIRKÖY 2. FIKRI VE SINAİ HAKLAR HUKUK MAHKEMESI

T.C. BAKIRKÖY 2. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
ESAS NO : 2021/210 Esas
KARAR NO : 2022/27

DAVA : Haksız Feshin Tespiti ve Tazminat
DAVA TARİHİ : 27/11/2019
KARAR TARİHİ : 25/02/2022
KARARIN YAZILDIĞI TARİH : 21/03/2022
Mahkememizde görülmekte bulunan Haksız Feshin Tespiti ve Tazminat davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA : Davacı vekili dava dilekçesi ile, müvekkili şirketin, İstanbul İli, .... İlçesi, ..... ada ..... parselde kayıtlı (..... Mah. .... Cad. No:.. ..... Cevizlibağ/Zeytinburnu adresinde bulunan) taşınmazda 1997 yılından bu yana akaryakıt ve ....... ikmal istasyonu olarak faaliyet gösterdiğini, davalı ...... tarafından 07/11/2019 tarihinde müvekkilinin işyerinde yapılan inceleme sonucunda aynı tarihli "İnceleme Sonucu Değerlendirme Formu" düzenlendiğini, bu form bir tespit niteliğinde olup, yeterliliğin askıya alınıp alınmadığı konusunda bir tespit yapılmadığını, bu formda istasyonun ....... tankının yakınında Arel Üniversitesine bağlı eğitim birimi bulunduğu ve aradaki mesafenin olması gereken 40 metrenin altında olduğu hususun tespit edildiğini, ancak burada ne okula ne de müvekkiline bir kusur atfedilmediğini ve herhangi bir askıya alma kararının da tebliğ edilmediğini, bu işlemden tam 3 ay sonra müvekkiline bir tebligat yapılarak askı kararının müvekkiline yazı ile bildirdiği 3 aylık sürenin dolması nedeniyle sözleşmenin fesih ve hizmet yeterlilik belgelerinin iptal edildiğinin tebliğ edildiğini, ..... tarafından yapılan işlemin açıkça 29/04/2014 tarih ve .... sayılı ... Belgelendirme Yönergesinin 28 ve 35.maddelerinde belgeye aykırılık tespit edildiğinde yapılacak işlemlerin açıklandığını, bu maddede yer alan askıya alma prosedürü .... tarafından hiç yerine getirilmediğini, ancak .... tarihli yazıda, askıya alma prosedürü olarak yalnızca "inceleme sonucu değerlendirme formu" düzenlenmesine karşın, askıya alma prosedürü yerine getirilmişcesine sözleşme fesih ve hizmet yeterlilik belgesi iptal işlemleri yapıldığını, akaryakıt ve ....... istasyonlarında bulunan pompaların tankların ve tankların dolum ağızlarının istasyon sınırları dışındaki komşu arsa sınırına, tesis dışı yollara, hastane ve okul ile topluma açık diğer binalara belli bir mesafede bulunması gerektiği hususunda bir takım yasal düzenlemelerin mevcut olduğunu, müvekkili şirkete ait istasyon için faaliyete geçildiği tarihte yürürlükte olan bütün şartların yerine getirildiğini, hal böyle olmakla birlikte, davalı idarenin, müvekkili şirketin bulunduğu parsele komşu parselde bulunan ve önemli bina olarak tabir edilen binalardan olan bir okulun yönetmeliklerle ve ...... standartları ile belirlenmiş olan kurallara aykırı olarak açılmasının sonuçlarından müvekkili şirketi haksız ve hukuka aykırı olarak sorumlu tutmaya çalıştığını, açıklanan nedenlerle taraflar arasında imzalanan, sözleşme ve belgeler uyarınca, davalı ....'nin marka hakkını kullanma konulu sözleşmeyi usule aykırı şekilde geçersiz feshettiğinin tespitine, aksi halde esasa girilerek sözleşmenin haksız olarak fesh edildiğinin tespitine, bununla birlikte sözleşmenin geçerli olduğunun tespiti ile satış yapılamayan döneme ait şimdilik 10.000,00 TL zararın giderilmesine, yargılama gider ve harçları ile vekalet ücretinin karşı tarafa tahmiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP : Davalı vekili cevap dilekçesi ile, markaları arasında .... Hizmet Yeterlilik Belgesi bulunduğunu, yetkili uzmanlar aracılığıyla belgelendirilecek işin fiziki, teknik, personel gibi hususlarla birlikte standartlara uygunluğu hususunda gerekli incelemeler yapılarak uygunluğu tespit edilen işyerleri için .... belgesinin yıllık kullanım bedeli karşılığında verildiğini, .... markasına ilişkin faaliyetleri davalı kurum tarafından yürürlüğe konulan .... Belgelendirme Yönergesi'ne ek olarak "Hizmet Yeri Belgelendirme Usul ve Esasları" kapsamında yürütüldüğünü, davalının işyerinde 07/08/2019 tarihinde yapılan ara kontrol incelemesinde "kuruluşa komşu mahalde okul olduğu görülmüş ve ..... standardı uyarınca ....... ikmal istasyonunda uyulması gereken asgari emniyet mesafelerinde okul için 40 metre olması gereken asgari mesafenin, 8,5 metre olduğu" hususunun tespit edildiğini, bu sebeple belgenin 07/11/2019 tarihine kadar askıya alınmasına karar alınmış, askıya alınma sebepleri askı süresi bitene kadar giderilmediği için davalı firmanın feshedilerek .... belgesinin iptal edildiğini, kurumlarınca askıya alma prosedürünün yerine getirilmediği iddiasının gerçeği yansıtmadığını, ....... ikmal istasyonunda uyulması gereken asgari emniyet mesafelerinde okula uzaklığın 40 metre olması gerektiği hususunun geçmişten günümüze değişmeyen ve daimi uygulanagelen bir kural halinde olduğunu, davacının müktesap hak iddiasının dayanaktan yoksun olduğunu, davacının işyerinin .... ada .... parsel sayılı alanın imar planında ....... istasyonu) tahsisli alan olduğu, işyerinin bitişiğinde yer alan ... ada .... parsel üzerinde bulunan binanın eğitim-öğretim binası olarak ..... Üniversitesine kiralandığını, davacının bu kapsamda Beşiktaş ..... Noterliği'nin 04/12/2015 tarih, ..... yevmiye numaralı ihtarname ile ..... Otomotive, Zeytinburnu Belediye Başkanlığına ve İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı'na, Üsküdar ...... Noterliği'nin 24/05/2019 tarih, ..... yevmiye numaralı ihtarname ile ....... Üniversitesine ve ..... Otomotive, Üsküdar ..... Noterliği'nin 24/05/2019 tarih, ..... yevmiye numaralı ihtarname ile Yüksek Öğretim Kuruluna ve İstanbul Milli Eğitim Müdürlüğü'ne işyerinin bitişiğinde yer alan .... ada .... parsel üzerinde müktesap haklarını ihlal edilecek şekilde faaliyet başlanması halinde tüm yasal yollara başvurulacağının ihtaren bildirildiğini, davacının, bitişik parselinde yer alan alanda imar planı değişikliği yapılarak ve yapı ruhsatı alınarak inşaat faaliyetlerine başlanılmasından 2015 yılında haberdar olduğunu, söz konusu inşaatın ....... istasyonu olan işyerinin işletilmesine engel olabileceği hususunun da farkında olunduğu keşide edilen ihtarnamelerden açık ve net anlaşıldığını, yasal yollara başvurulmaması ve son aşamada 07/08/2019 tarihinde yapılan kontrolde işyeri bitişiğinde ....... Üniversitesine ait bir eğitim-öğretim kurumunun tespit edilmesinden dolayı kurumlarının belge iptali yoluna gitmesinin mevzuat ve uygulanmasının zorunlu olduğunu, kamu güvenliğini yakından ilgilendiren TS 11939 standardı gereği zorunluluk teşkil ettiğini, açıklanan gerekçelerle davanın reddine, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin karşı tarafa tahmiline karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE;
Davacı tarafça 07/09/2019 tarihli İnceleme Sonucu Değerlendirme Formu, Beşiktaş .... Noterliği'nin 04/12/2015 tarih, .... yevmiye numaralı ihtarnamesi, ..... 07/11/2019 tarihli, ..... sayılı fesih yazısı; Davalı tarafça ..... ve Ekim 2013 tarihli "Sıvılaştırılmış Petrol Gazları (.......) - İkmal İstasyonu - Karayolu Taşıtları İçin - Emniyet Kuralları"nın bir örneği dosyaya sunulmuştur.
Dosya, marka hakkının kullanmaya dair sözleşmenin davalı tarafça yapılan feshin geçersiz ve haksız olup olmadığı, bu kapsamda davacı yararına tazminat koşullarının oluşup oluşmadığı ve miktarına ilişkin rapor tanzimi için bilirkişi heyetine tevdi edilmiş, bilirkişiler 27/07/2021 tarihli raporlarında; "davalı ....... 'nin 07/09/2019 tarihli inceleme raporunda, ....... Üniversitesi'nin Okul olarak tespitinin yasal mevzuata uygun olmadığı, ....... Üniversitesi tarafından yapı kullanma izin belgesine aykırı fiili durum nedeniyle davacıya ait ..... belgesi iptal edilmesinin hukuka uygun olmadığı, mahkeme tarafından verilen görev doğrultusunda, davacı taraf vekilinden sözleşmenin fesih edildiği dönemden başlayarak dava tarihine kadar olan döneme kadar, satışlarda meydana gelen düşüşleri gösterir ticari kayıt ve belgelerin, inceleme için taraflarına sunulmasının talep edildiği, ancak davacı vekili tarafından bu dönemlere ilişkin ticari kayıtların incelemeye sunulmadığı, bu nedenle davalı tarafından fesih edilen sözleşme nedeni ile davacı tarafın satışlarında düşüş olup olmadığı ve maddi kazanç kaybı olup olmadığı hususunun tespit edilemediği, davacı tarafın tazminat talebinin Borçlar Kanununun 50 ve 51.maddelerine göre belirlenmesi hususunun mahkemenin takdirinde olduğu" hususlarını bildirdikleri görülmüştür
Davalı vekili 20/12/2021 tarihli dilekçesi ile, "bilirkişi raporunda hukuki değerlendirme yapıldığını, yerinde inceleme yapılmadan bilirkişi raporu tanzim edildiğini, kamu güvenliğini ilgilendiren bir konuda yerinde inceleme yapılarak, olası bir ....... istasyonu patlamasında 8,5 metre mesafede binaya yönelik tehlikelerin teknik açıdan göz önüne alınması gerekirken fiili inceleme yapılmadan rapor tanzim edildiğini, bilirkişi heyetinin raporunda dayandığı İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin 06 Mart 2020 tarihli yazısı .... belgesinin iptal edildiği dönem sonrasına ait olduğunu, .... belgesinin — 07.11.2019 tarihinde feshedildiğini, belgenin iptal edildiği tarihte söz konusu olmayan icrai nitelikte olmayan bir yazı dayanak alınmak suretiyle rapor tanzim edilmesinin usule aykırı olduğunu, ....... istasyonunun 8,5 metre yanında ....... Üniversitesine ait okul tespiti yerine müze/kütüphane/sergi salonu tespit edilmiş olsaydı; Sıvılaştırılmış petrol gazları (.......) - İkmal istasyonu -Karayolu taşıtları için - Emniyet Kuralları standardı “madde 4.1 çizelge 2- ....... ikmal istasyonunda uyulması gereken asgari emniyet mesafeleri gereğince; "....... tankı (yeraltı) ile Topluma açık binalar (- Konaklama (otel, motel), ibadethane (devlet tarafından görevlendirilmiş din görevlisi olan), düğün salonu, lunapark, stadyum, kapalı spor salonu, metro istasyonunun, istasyon sınırına en yakın giriş ağzı/tren istasyonu, otogar, yönetimi tek olan alış-veriş merkezleri, toptancı hali/sabit pazar, kongre merkezi, kamu kurum ve kuruluşları. - Dershaneler, kütüphaneler, yetiştirme yurtları, öğrenci yurtları, aile sağlık merkezleri. - Ayrıca, geri kazanımı mümkün olmayan yerler (müze, tarihi bina ve alanlar, arşivler) de topluma açık binalar olarak değerlendirilir.) ile arasındaki en yakın mesafe 26 m olmalıdır." şartı aranacaktı ve dava konusu olayda mesafe 8.5 metre olduğundan yine belge iptali yoluna gidileceğini, bu nedenle bilirkişi heyetinden ek rapor alınmasının talep edildiği görülmüştür.
Davalı itirazlarını değerlendirir ek rapor tanzimi için dosya yeniden bilirkişilere tevdi edilmiş, Bilirkişiler 30/11/2021 tarihli ek raporlarında; "davalı ...... nın 07/09/219 tarihli inceleme raporunda, ....... ÜNİVERSİTESİ nin OKUL olarak kullanıldığı tespiti doğruysa da, sözkonusu binanın OKUL olarak kullanılması imar mevzuatına ve yasaya uygun olmadığı, bu kullanımın yapı kullanma izin belgesine aykırı fili durumu nedeniyle davacıya ait ....... belgesi iptal edilmesinin hukuka uygun olmadığı yönündeki kök raporlarındaki görüşlerinde herhangi bir değişlik olmadığı"nı bildirmişlerdir.
Davalı vekili 20/12/2021 tarihli dilekçesi ile, bilirkişi ek raporunda da hukuki değerlendirme yapıldığını, yerinde inceleme sonucunda fiili durum ve mesafe tespit edildiğini, bilirkişi raporunun dayandığı İstanbul BŞB'nin .... tarihli yazısının ..... belgesinin iptal edilmesinden sonraki döneme ait olmakla birlikte heyetin ısrarla bu yazıyı dayanak alarak raporunu tanzim ettiğini, ....... istasyonunun yanında okul yerine müze/kütüphane/sergi salonu gibi sosyal ve kültürel tesis alanı olsa bile belge iptali yoluna gidileceğini, kurumlarının imar mevzuatı kapsamındaki iş v işlemler kapsamında yetkisinin bulunmadığını, yetkisinin fiilen durumu tespit etmekle sınırlı olduğunu, uzman bir bilirkişi heyeti oluşturularak rapor alınması gerektiğini beyan etmiştir.
Dava, marka hakkını kullanmaya dair sözleşmenin davalı tarafça feshin geçersiz ve haksız olduğunun tespiti ile tazminat talebine yöneliktir.
Taraflar arasında davalı yana ait markanın kullanımına ilişkin bir lisans sözleşmesi akdedildiği ve bu sözleşmenin davalı yanca feshedilerek sonlandırıldığı ihtilafsızdır.
Davalı yana ait "......" esas unsurlu markalar hizmet yeterlilik markalarıdır ve ürün yahut hizmetin standartlarının tüketici nezdinde davalı kurumunun Kuruluş Kanunu ile yönergelerine uygunluk taşıdığı yönünde garanti sunmaktadır. Bu durumda, davalının, markasının kullanıldığı dönem içerisinde söz konusu yönetmelikler çerçevesinde belirlenen standartlara uygunluğun devam edip etmediğini denetleme, devam etmiyorsa marka lisansını iptal etme hakkının bulunduğunun kabulü zorunludur. Davaya konu olayda tartışılması gereken husus, lisans alan davacının, lisansın devam ettiği süre içerisinde uygunluk koşullarının kendi kusuruna dayanmaksızın kaybından dolayı karşılaştığı feshin haklı olup olmadığıdır. Dosya içeriğinde mevcut 07/09/2019 tarihli tutanak ile davacıya ait istasyondaki ....... tankı emniyet ventilinin 8,5 metre yakınında okul (....... Üniversitesi) bulunduğunun davalı tarafça tespit edildiği anlaşılmaktadır. Mahkememizin yetki verdiği bilirkişi heyeti tarafından yerinde yapılan incelemere göre de davacıya ait ....... ikmal istasyonu ....... (yeraltı) tankı emniyet ventili ile ....... Üniversitesi yerleşkesinin yangın güvenlik duvarı arasındaki uzaklığın 7,50 metre olduğu tespit edilmiştir. ....... 'nin ....... ikmal istasyonunda uyulması gereken asgari emniyet mesafelerine göre ....... (yeraltı) tankının önemli bina ve tesislere uzaklığının 40 metre, ....... (yerüstü) tankının ise 50 metre olması gerekmektedir. Somut olayda davalının, markanın kullanımı yönündeki standartlara aykırılık bulunduğuna dair tutanağının fiili durumla örtüştüğü anlaşılmaktadır. Ne var ki söz konusu üniversitenin bulunduğu arsanın okul olarak kullanılmasının imar mevzuatına aykırı olduğu kullanım amacının müze, kütüphane olarak düzenlenmesine rağmen ruhsatına aykırı olarak okul olarak kullanıldığı gerekçesi ile davacı yan feshin haksızlığı iddiasında bulunmaktadır. Ancak davalı markasının bir kalite ve standart markası oluşu, bu kalite ve standardın sözleşme boyunca davacı yanca korunmasının işin doğası gereği bulunması, bu standardın korunamamasının davacının kusuruna, bağlı olması ya da olmamasının neticeye etkili kabul edilemeyeceği, zira davalının kusurunun davacıda olup olmadığından bağımsız bir şekilde standardın korunmasını beklemekte haklı hukuki menfaatin bulunduğu, aksi halin kabulünün belli standarda sahip olmayan ürün yahut hizmetin o standarda uygunluğunun gerçeğe aykırı bir şekilde davalı yanca taahhüt edilmesi gibi bir zorunluluğu doğuracağı, bu nedenle feshin haklı ve hukuka uygun olduğu kanaatine varılmıştır.
Davacı yan kendi kusuru olmaksızın marka lisansını kaybetmiş olmasından kaynaklı zararını, davalıdan değil, kusurlu ve mevzuata aykırı eylemleri ile davalı yanın lisans yeterliliğini kaybetmesine neden olan 3.kişilerden talep edebilir. Ancak somut olayda tüketicileri de sunulan hizmet konusunda yanılgıya sokacak şekilde davalıdan sözleşmenin devamını bekleyemez.
Tüm bu gerekçeler ile haklı bulunan fesih dolayısıyla açılan davanın reddine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M : Yukarıda açıklanan gerekçelerle;
1-Davacının davasının REDDİNE,
2-Peşin alınan 170,78 TL harçtan, alınması gereken 80,70 TL harcın mahsubu ile arta kalan 90,08 TL harcın karar kesinleştiğinde talep halinde davacıya iadesine,
3-Davalı kendisini vekille temsil ettirmekle Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre tespit talebine yönelik 7.375,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
4-Davalı kendisini vekille temsil ettirmekle Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre maddi tazminat talebine yönelik 7.375,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
5-Davacı tarafından yapılan yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına,
6-Karar kesinleştiğinde kalan gider avansının yatıran tarafa iadesine,
Kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içinde mahkememize verilecek dilekçe ile İstanbul Bölge Adliyesi nezdinde istinaf yolu açık olmak üzere taraf vekillerinin yüzlerine karşı verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı25/02/2022
Katip ...
¸

Hakim ...
¸