Dava, irtifak hakkının terkini istemine ilişkindir. Davacılar, taşınmazlarının bulunduğu yerde imar mevzuatının değiştiğini, artık çok katlı yapılaşmanın başladığını, davalılara ait taşınmazın 1953 yılındaki koşullarda olmadığını, taşınmaz üzerine 4 katlı bina yapıldığını, ışıklık, yağmurluk, çamaşırlık gibi ihtiyaçların günümüz koşullarında kendilerine ait taşınmazın çatısından yararlanılarak giderilmesinin olanaklı olmadığını, ayrıca kendi taşınmazları üzerine de çok katlı bina yapma olanaklarını bu irtifak nedeniyle kullanamadıklarını, irtifak hakkının sağladığı yararın artık ortadan kalktığını ileri sürmektedirler. Somut olaydaki uyuşmazlığın çözümü için irtifak hakları içeriği ve terkin koşullarına ilişkin yasal düzenlemelere kısaca değinmek gerekir. Bilindiği gibi; mülkiyet hakkının kapsamı Türk Medeni Kanununun 718 ve devamı maddelerinde düzenlenmiştir....
taşınmaz olarak kaydedilebileceği, en az otuz yıl için kurulan üst hakkının, sürekli nitelikte olduğu kuralına yer verilmiştir....
Tapu kayıtlarında yer alan irtifak hakkının kaldırılması konusunda davanın açılmasına neden olmayan davalının yargılama gideri ve vekalet ücreti ile sorumlu tutulması doğru görülmediğinden hükmün bozulması gerekmiştir. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalının temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın istek halinde yatırana iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 22.03.2018 tarihinde oybirliği ile karar verildi....
Üst hakkının süresinden önce devredilmesi istemi, üst hakkının sağladığı yetkilerin ağır şekilde aşılması veya üst ... sözleşmesinden ... borçların önemli ölçüde ihlal edilmesi koşuluna bağlanmıştır. Ağır yükümlülük ihlali söz konusu olmadıkça, üst hakkının yüklü taşınmaz malikine devri talep edilemeyecek; ancak üst hakkının üst ... sahibinin elinden karşılıksız olarak çıkmasına yol açmayacak genel yükümlülük ihlallerine ilişkin sonuçlar doğacaktır. Üst ... sahibi, üst hakkından ... yetkilerini veya üst ... sözleşmesinden ... borcunu o derece ihlal etmelidir ki, yüklü taşınmaz maliki bakımından taşınmazı üzerinde üst hakkının varlığı, üst ... ilişkisinin sürdürülmesi çekilmez hale gelmelidir. Türk Medeni Kanununun 832’inci maddesi hükmüne göre üst hakkının devri, devrin sonucunda malikin kazanacağı yapılara karşılık gelen uygun bir bedelin ödenmesi veya bedelin güvence altına alınmasına bağlıdır....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanunla değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 10. maddesine dayanan kamulaştırma konusu mülkiyet ve geçici irtifak hakkı bedelinin tespiti ile kamulaştırılan taşınmazın ve irtifak hakkının davacı idare adına tescili davasından dolayı yapılan yargılama sonunda: Davanın kabulüne dair verilen yukarıda gün ve sayıları yazılı hükmün Yargıtay'ca incelenmesi, taraf vekillerince verilen dilekçeler ile istenilmiş olmakla, dosyadaki belgeler okunup uyuşmazlık anlaşıldıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü. - K A R A R - Dava, 4650 sayılı Kanunla değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 10. maddesine dayanan kamulaştırma konusu mülkiyet ve geçici irtifak hakkı bedelinin tespiti ile kamulaştırılan taşınmazın ve irtifak hakkının davacı idare adına tescili istemine ilişkindir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş; hüküm, taraf vekillerince temyiz edilmiştir....
(Muhalif) KARŞI OY 2929 sayılı Yasa ve 98 sayılı kanun hükmünde kararname ve 13.01.1984 tarihli taraflar arasında akdedilen protokol hükümlerine göre İluh köyü eski 756 parselin ifrazından doğan 15239 no'lu taşınmaz üzerindeki irtifak hakkının kaldırılması talep edilmiştir. Anılan sözleşmeye göre eski 756 parselde... lehine 1977'de 50 yıllığına kurulan irtifak hakkı, daha sonra ifrazen ayrılan 15239 parselde... lehine intikal ettirilmiştir. Bu irtifak devrinden sonra mülkiyet sahibi hazineye 1987-2012, 2010-2017 yıllarına ait irtifak bedeli davalı şirket tarafından ödenmiştir. Ayrıca 05.05.2011 tarihli belgeye göre davacı yan davalı ortaklığın...Belediye Başkanlığına yazdığı yazı ile 30.03.1984 tarihinden itibaren parsel ile bir ilgilerinin kalmadığını parselin hak mükellefiyetleri ile beraber davalı ...'a devredildiğini bildirdiği anlaşılmaktadır....
Mahallesi 1301 parsel sayılı taşınmazda kamulaştırma konusu irtifak hakkı bedelinin tespiti ve irtifak hakkının davacı idare adına tescilini talep etmiştir. II.CEVAP Davalılar tarafından cevap dilekçesi verilmemiştir. III.İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne karar verilmiştir. IV.İSTİNAF A.İstinaf Yoluna Başvuranlar İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur. B.İstinaf Sebepleri 1. Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; taşınmazda değer azalışının çok az olması gerektiği hâlde yüksek hesaplandığını, emsal incelemesinin hatalı olduğunu, metrekare değerinin yüksek belirlendiğini, idare yararına vekâlet ücretine hükmedilmesi gerektiğini ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur. 2....
Üst hakkının önemi, “arazinin mülkiyetinden bağımsız olarak, arazi üzerindeki bir yapının mülkiyetinin kazanılmasından” kaynaklanmaktadır(Jale Akipek, Türk Eşya Hukuku, Üçüncü Kitap Mahdut Haklar, S.134). Yine üst hakkının ipoteğe konu olabilmesi için, her şeyden önce bağımsız ve sürekli olması elzemdir. Sadece bağımsız veya sadece sürekli olması tek başına yeterli olmayacak, iki özelliğin bir arada bulunması gerekecektir. Üst hakkı en az otuz yıl için kurulmuşsa, sürekli niteliktedir(TMK. m. 826). Bağımsız ve sürekli bir üst hakkının, ipoteğe konu olabilmesi için gereken son şart ise, bu üst hakkının tapuya gayrimenkul olarak kaydedilmiş olmasıdır(Osman Berat Gürzuman, Türk Medeni Hukukunda Üst Hakkı, S.58, 2001-Beta Yayınları). Üst hakkı ipoteği, gayrimenkulün bütünleyici parçalarını kapsadığı gibi, eklentilerini de kapsayacaktır. Üst hakkı sona erince taşınmaz üzerindeki yapılar, arazinin bütünleyici parçası olur ve arazi sahibine kalırlar (TMK. m. 826)....
Saibe Oktay Özdemir- 2006 Baskı sayfa: 603 ve devamı) Türk Medeni Kanununun 785. maddesi hükmü gereğince, lehine irtifak hakkı kurulan taşınmaz için bu hakkın sağladığı hiç bir yarar kalmamışsa, yüklü taşınmazın maliki bu hakkın terkinini isteyebileceği gibi yüküne oranla çok az yarar sağlayan bir irtifak hakkının bedel karşılığında kısmen veya tamamen terkini istenebilir. Bir başka anlatımla irtifak hakkı, zamanın akışı içinde hak sahibi için kesin ve sürekli bir biçimde faydasını yitirmiş ve böylece hakkın kuruluş amacı da ortadan kalkmış ise terkini istenebilir. Güdülen amaç, yüklü taşınmazın gereği gibi kullanılmasını ya da işletilmesini engelleyen, kısmen ya da tamamen gereksiz ve faydasız hale gelen irtifak hakkının ortadan kaldırılmasını sağlamaktır. O halde, irtifak hakkının kuruluşundaki yarar devam ettiği sürece bu hakkın korunması gerekir. Öte yandan, yüküne oranla çok az yarar sağlayan bir irtifak hakkının bedel karşılığında kısmen veya tamamen terkini istenebilir....
Genel Müdürlüğüne ait olmak üzere Maliye Hazinesi adına daimi irtifak hakkının tapuya teciline karar verilmesi doğru değil ise de bu yanılgının giderilmesi yeniden yargılamayı gerektirmediğinden gerekçeli kararın hüküm fıkrasının birinci bendindeki "kullanım hakkı ... Genel Müdürlüğüne ait olmak üzere Maliye Hazinesi adına daimi irtifak hakkının tapuya teciline " tümcesinin metinden çıkarılarak yerine "irtifak hakkının ... Genel Müdürlüğü adına tesciline” sözcükleri yazılmak suretiyle kararın düzeltilmesine ve düzeltilmiş bu şekli ile ONANMASINA, 27.06.2011 gününde oybirliğiyle karar verildi....
