Bir an için mevzuatın böyle bir duruma izin verdiğini düşünmüş olsak dahi bilhassa kız çocuklarının velayetinin anneye verilmesi halinde annenin kendi soyadını çocuğa verdikten sonra evlenmesi veya haysiyetsiz bir hayat sürmesi ya da sonradan gelişen sebeplerden dolayı çocuğun yararı açısından velayetin babaya yeniden verilmesi hallerinde bu kez baba, velayet hakkına dayanarak tekrar çocuğun soyadını değiştirmek isteyecektir. Madem ki velayet kimde ise çocuk onun soyadını taşıyacaktır o halde baba bu haktan mahrum edilemez. Böyle bir uygulamanın nüfus kütüklerindeki kaydın güvenilirliği ve istikrarı zedeleyeceği gibi asıl bu gibi uygulamalar çocuğun ruh hali üzerinde çok derin ve etkili travmalar yaratacaktır....
Bir an için mevzuatın böyle bir duruma izin verdiğini düşünmüş olsak dahi bilhassa kız çocuklarının velayetinin anneye verilmesi halinde annenin kendi soyadını çocuğa verdikten sonra evlenmesi veya haysiyetsiz bir hayat sürmesi ya da sonradan gelişen sebeplerden dolayı çocuğun yararı açısından velayetin babaya yeniden verilmesi hallerinde bu kez baba, velayet hakkına dayanarak tekrar çocuğun soyadını değiştirmek isteyecektir. Madem ki velayet kimde ise çocuk onun soyadını taşıyacaktır o halde baba bu haktan mahrum edilemez. Böyle bir uygulamanın nüfus kütüklerindeki kaydın güvenilirliği ve istikrarı zedeleyeceği gibi asıl bu gibi uygulamalar çocuğun ruh hali üzerinde çok derin ve etkili travmalar yaratacaktır....
Çocuğun üstün yararı gereği, velayetin anneye verilmesi halinde, anne hiçbir gerekçe göstermeden, sırf velayetin kendisinde olduğunu ileri sürerek çocuğa kendi kızlık soyadının verilmesini isteyemez. Anne tarafından çocuğun soyadının değiştirilmesi davası açıldığında, çocuğun üstün yararına bakılır. Eğer çocuğun üstün yararı varsa annenin kızlık soyadı çocuğa verilebilir. Üstün yarar yoksa davanın reddine karar verilmelidir. Somut olayda, yapılan yargılama ve toplanan delillerden çocuğun soyadının annenin kızlık soyadı ile değiştirilmesi yönünde çocuğun üstün yararı ispatlanamamıştır. O halde ilk derece mahkemesinin davanın reddine ilişkin kararı yerinde olup davacı kadın vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir....
Dava, evlenen kadının önceki soyadını kullanmasına izin verilmesi istemine ilişkindir. (4721 sayılı TMK'nun 173. ve 187. m.si) Somut olayda davalı Nüfus İdaresinin istinaf başvurusunun incelenmesinde; dava yukarıda bahsedildiği gibi evlenen kadının önceki soyadını kullanmasına izin verilmesi istemine ilişkindir (4721 sayılı TMK'nun 173. ve 187. m.si). Taraf teşkili dava şartlarından olup, yargılamanın her hal ve derecesinde mahkemece resen gözetilmek gerekir. Eldeki davada, davacı davasını sadece davalı Nüfus İdaresine yöneltmiştir. Nüfus kayıtlarının tetkikinden, davacı kadının dava dışı Zafer Avlar ile 03/07/2019 tarihinde evlendiği, evlilik birliğinin devam ettiği anlaşılmaktadır. Dava, sonucu itibariyle doğrudan dava dışı Zafer Avlar'ı da ilgilendirmektedir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Velayet Sahibi Annenin Açtığı Dava ile Soyadı Arslan Olarak Değiştirilen Küçüğün Soyadının Davacı Babanın Soyadı Olarak Değiştirilmesi Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiş olup hükmün davalı ... tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairece dosya incelendi, gereği düşünüldü. K A R A R Davacı, dava dilekçesinde; davacı ile davalı ...'dan olma çocuk...'in baba soyadı olan “....” soyadını taşırken, boşanma nedeni ile velayet hakkı sahibi annenin açtığı dava ile ... 1. Sulh Hukuk Mahkemesi'nin 2013/296 Esas sayılı davası ile soyisminin annenin soyismi olan "..." olarak değiştirildiğini, Türk Medeni Kanunu'nun 321. maddesine göre evlilik birliğinde doğan çocuğun baba soyadını taşıyacağını bildirerek 12.10.2002 doğumlu....'...
Aile Mahkemesinin 2019/537 Esas 2021/1155 Karar sayılı kararı ile boşandıklarını, müvekkilinin bekarlık soyadına geri döneceğini düşünse de davalının kararı istinaf ettiğini, müvekkilinin yalnızca 9 ay evli kaldığı ve can güvenliğini tehdit eden eylem ve davranışlarda bulunan davalının soyadını kullanmak istemediğini, davalının kendisine yaşattığı kötü günleri hatırladığını belirterek müvekkilinin davalı eşe ait "Turgay" soyadının kaldırılarak bekarlık soyadı olan" Sayan "soyadını kullanmasına izin verilmesini talep etmiştir. Davalıya dava dilekçesi usulüne uygun olarak tebliğ edilmiş, davalı davaya cevap vermemiştir. T4 temsilcisi duruşmadaki beyanlarında; TMK.nun 187. maddesi ve Nüfus Hizmetleri Kanununa göre evlenen kadının kocasının soyadını aldığını veya kızlık soyadı ile beraber kocasının soyadını kullanabileceğini, davacının sadece kızlık soyadını kullanmasına ilişkin davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir....
Aile Mahkemesinin 2019/180 Esas sayılı dosyasında boşanma davasına ilişkin yargılama başlatıldığını, müvekkilinin "Baydemir" soyadını taşımak istemediğini, müvekkilinin kızlık soyadı olan "Buyruk" soyadını kullanmak istediğini, etrafında Buyruk soyadı ile tanınan müvekkilinin bu kararı almasında T4 tarafından maruz kaldığı kötü muamelenin de etkili olduğunu, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin dayanağını oluşturduğu Anayasa Mahkemesi ve Yargıtay Hukuk Dairesi' nin yerleşik içtihatları gereği sebep önemli olmaksızın davacının sadece kızlık soyadını kullanmak istemesi talebinin kabulü gerektiğini, Anayasa'nın 90. maddesi gereği Türkiye'nin taraf olduğu Uluslararası Sözleşmelerin ilgili hükümleri sonucunda kızlık soyadını kullanmak için haklı bir gerekçeye ihtiyaç olmadığı, bunun bir insan hakkı olduğunun ifade edildiğini belirterek müvekkili T2in ''Buyruk" soyadını kullanmasına izin verilmesini talep etmiştir....
Gerekçe ve Sonuç Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile toplanan delillerden; tarafların 14.07.2002 tarihinde evlenip iki çocukları olduğu, 17.04.2019 tarihinde kesinleşen anlaşmalı boşanma kararı gereğince boşandıkları, davalı kadının boşanma kararı ile erkek eşin "Vardarbaşı" olan soyadını taşımasına izin verildiği, davalının boşandığı eşinin soyadını kullanmasının davacıya bir zarar vermediği, davalının iş ve sosyal yaşamında Vardarbaşı soyadıyla tanınıp bilindiği, bu nedenle eski eşin soyadını kullanmakta menfaati bulunduğu, bu iznin kaldırılmasını gerektirecek 4721 sayılı Kanun'un 173üncü maddesinin üçüncü fıkrası anlamında bir durumun kanıtlanamadığı, her ne kadar taraflar arasında ceza davaları görülmekte ise de bu ceza davalarında kadının müşteki olduğu, davalı kadının yasal şikayet hakkını kullanmasının Anayasal bir hak olduğu, davacı erkeğin soyadını kullanmasına engel teşkil etmediği, davalı kadının evlilik sırasında ve sonrasında devam eden...
İLK DERECE MAHKEMESİNİN KARARI: İlk derece mahkemesinde yapılan yargılama sonunda; Talebin kabulü ile T1 evlenmekle edindiği "AKÇAM" soyadının iptali ile kendi kızlık soyadı olan "KAHRAMAN" soyadını kullanmasına izin verilmesine, karar verildiği görülmüştür. İSTİNAF SEBEPLERİ: Davalı T3; TMK'nın 173, 184. Maddelerine, 5490 sayılı Nüfus hizmetleri Kanununun uygulanmasına ilişkin yönetmeliğin 55.ve 59.maddelerine göre kararın hukuka aykırı olduğunu belirterek kararıın kaldırılması istemiyle istinaf kanun yoluna başvurmuştur. DEĞERLENDİRME VE SONUÇ: HMK'nın 355.maddesine göre re'sen gözetilecek kamu düzenine aykırı haller dışında istinaf incelemesi, istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılır. Dava, evli kadının münhasıran evlenmeden önceki soyadının kullanılmasına izin verilmesine ilişkindir (TMK m. 187). Davacı, 01.10.2013 tarihinde davalı Bilal ile evlenmekle yasa gereği kocasının soyadı olan ''Akçam'' soyadını almıştır....
Anayasa Mahkemesi’nin 25.06.2015 ve 2013/3434 numaralı, 11.11.2015 tarih ve 2013/9880 numaralı, 20.07.2017 tarih ve 2014/1826 numaralı bireysel başvuru kararlarında; velayet hakkı tevdi edilen çocuğun soyadının kendi soyadı ile değiştirilmesi yönündeki talebin, velayet hakkı ve bu kapsamdaki yetkilerin kullanımı ile ilgili olması sebebiyle Anayasa'nın 20. maddesi kapsamında ele alınması gereken bir hukuki değer olduğu, koruma, bakım ve gözetim hakkı veya benzer terimlerle ifade edilen velayet hakkı kapsamında, çocuğun soyadını belirleme hakkının da yer aldığı, eşlerin evliliğin devamı boyunca ve boşanmada sahip oldukları hak ve yükümlülükler bakımından aynı hukuksal konumda olduğu, erkeğe velayet hakkı kapsamında tanınan çocuğun soyadını belirleme hakkının kadına tanınmamasının, velayet hakkının kullanılması bakımından cinsiyete dayalı farklı bir muamele teşkil ettiği, çocuğun bir aileye mensubiyetinin belirlenmesi amacıyla bir soyadı taşıması ile nüfus kütüklerindeki kayıtların güvenilirliği...
