TMK’ya göre kayyım türleri temsil kayyımı (TMK md. 426), yönetim kayyımı (TMK md. 427) ve isteğe bağlı (iradi) kayyım olmak üzere üçlü bir ayrıma tabi tutulmuştur. TMK’nın 426/3 maddesinde yasal temsilcinin görevini yerine getirmesine bir engel varsa şirkete temsil kayyımı atanacağı düzenlenmiştir. Dolayısıyla şirkete ilk olarak bu hükümdeki gibi yasal temsilcinin görevini yerine getirmesine bir engel olması halinde temsil kayyımı atanabilir. TTK.'nun 370. maddesine göre ise, anonim şirketlerde şirketi temsil yetkisi yönetim kuruluna aittir. Bu kapsamda şirketin açtığı veya şirketin aleyhine açılan davalarda şirket yönetim kurulu tarafından temsil edilir. Şirketin temsilcisiz kalması veya şirketi temsile yetkili kişiler ile şirket arasında açılan davalarda menfaat çatışması olması halinde şirket menfaatlerinin korunması için şirkete temsil kayyımı atanması gerekir. Somut olayda, davacı ve diğer davalı gerçek kişilerin şirket ortağı oldukları, Ankara 11. ATM'nin.......
Türk Medeni Kanunu'nun 427/1- 4 maddesi ile; bir tüzel kişi gerekli organlardan yoksun kalmış ve yönetimi başka yoldan sağlanamamışsa yönetim kayyımı atanacağı düzenlenmiştir. Buna göre şirketin mevcut yönetim kurulu üyesinin görev süresinin sona erdiği, yeni yönetim kurulu üyesinin seçilemediği ve şirketin zorunlu organından yoksun kaldığı anlaşılmakla ilk yapılacak genel kurulda yönetim kurulu seçilene kadar şirkete yönetim kayyımı atanmasına karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir. HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere; 1-Davanın Kabulü ile, davalı ... Anonim Şirketi'nin organsız kalması sebebiyle TMK'nın 427/1-4 maddesi uyarınca ...'ın ( T.C. NO:...) şirkete ilk yapılacak Genel Kurul'da Yönetim Kurulu seçilene kadar yönetim kayyımı olarak atanmasına, 2-Kayyım için 4.000 TL ücret takdirine, ücretin davalı şirket tarafından ödenmesine, 3-Kararın ticaret sicilinde tescil ve ilanına, karardan bir suretin ...'...
ın müdür olarak atanmasına karar verildiğini, fakat kararın davacı vasinin müdür atanması konusunda yetkisinin bulunmadığı gerekçesi ile Ticaret Sicil Müdürlüğü tarafından onaylanmadığını, şirketin organlarından yoksun kalması, yönetimin başka yollardan sağlanamaması ve konkordato sürecinde bulunması nedeniyle temsil ve yönetimi için yönetim kayyımı atanması gerektiğini bildirmiş, davalı şirketin işleyişini devam ettirebilmesi amacıyla davacının yönetim kayyımı olarak atanmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davacı vekili, 20/10/2023 tarihinde sunduğu dilekçe ile; şirket hakkında İzmir ... Asliye Ticaret Mahkemesinin ... esas sayılı dosyasında konkordato ilan edildiğinin, davanın halen derdest olup konkordato mühletinin devam ettiğinin, davaların bağlantılı olması nedeniyle dosyanın İzmir ... Asliye Ticaret Mahkemesinin ... esas sayılı dosyası ile birleştirilmesine karar verilmesini talep etmiştir....
Hazinenin hak ve menfaatinin söz konusu olduğunun anlaşılması hâlinde, mahallin en büyük mal memurunu yönetim kayyımı tayin eder.” hükmünü taşımaktadır. Mahkemece 3561 sayılı Yasaya göre yönetim kayyımı atanabileceği gözetilmeden ... kızı ... için temsil kayyımı atanması HUMK nun 439/2. maddesi gereğince doğru değil ise de, bu yanılgının düzeltilmesi yeniden yargılamayı gerektirmediğinden mahkemenin gerekçeli kararının birinci bendinde yer alan “... Kayseri 4. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2012/12 Esas sayılı dosyasında temsil etmek üzere Kayseri Defterdarının Kayyım olarak atanmasına,” ifadesinin hükümden çıkarılmasına yerine “Hayat'a Kayseri Defterdarının yönetim kayyımı atanmasına” ifadesinin yazılması suretiyle hükmün düzeltilmesine ve düzeltilmiş bu şekli ile ONANMASINA, 13.06.2013 gününde oybirliğiyle karar verildi....
ın kimliği tespit edilemediğinden kendisine kayyım atanması istenilmiştir. Mahkemece karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiş, hüküm davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmiştir. Y A R G I T A Y K A R A R I Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup, gereği düşünüldü. Dava, açık kimlik bilgileri ve adresi bilinmeyen tapu maliklerinden ...'a (ölü) ait taşınmaz hissesinin idaresi ve temsili ile ilgili kayyım atanmasına ilişkin olup, mahkemece kendisine kayyım atanması talep edilen ...'ın ölü olduğu, ölü kişiye yönetim kayyımı atanamayacağı, mirasçılarının tespiti için mirasçılık belgesi verilmesine dair dava açılabileceği ve ölen kişinin mirasçılarının tespit edilememesi halinde mirasın Devlete intikal edeceği belirtilerek tapu maliki ...'a yönetim kayyımı atanması hususunda karar verilmesine yer olmadığı yönünde hüküm kurulmuştur....
Somut olayda, davalı şirkette organ boşluğunun bulunmadığı, açılan davanın mahiyeti nazara alındığında, davalı şirkete yönetim kayyımı atanması şartları bulunmadığından ilk derece mahkemesince şirkete yönetim kayyımı atanması hususundaki tedbir talebinin reddine, denetim kayyımı atanması hususundaki tedbir talebinin kabulüne karar verilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmadığı anlaşılmakla, tarafların ve fer'i müdahil ...'ın ilk derece mahkemesi kararına karşı istinaf taleplerinin HMK 353/1.b.1 maddesi gereğince reddine karar vermek gerektiği sonuç ve kanaatiyle aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur....
TMK’ya göre kayyım türleri temsil kayyımı (TMK md. 426), yönetim kayyımı (TMK md. 427) ve isteğe bağlı (iradi) kayyım olmak üzere üçlü bir ayrıma tabi tutulmuştur. TMK’nın 426/3 maddesinde yasal temsilcinin görevini yerine getirmesine bir engel varsa şirkete temsil kayyımı atanacağı düzenlenmiştir. Dolayısıyla şirkete ilk olarak bu hükümdeki gibi yasal temsilcinin görevini yerine getirmesine bir engel olması halinde temsil kayyımı atanabilir. İkinci olarak TMK’nın 427/4’te belirtilen “gerekli organlarda yoksun kalma” hali karşısında da şirkete yönetim kayyımı atanabilir. Burada belirtilen hükümler dışında TMK 426 ve 427 maddelerindeki diğer temsil ve yönetim kayyımı atama koşullarını şirketlere uygulama olanağı yoktur....
Bu nedenle mahkemenin yönetim kurulu üyelerini yönetim ve temsil yetkilerinin ellerinden alması sonucunu doğuran yönetim kayyımı atanması kararını ancak bu yetkilerin hukuken veya fiilen kullanılamadığı hallere özgü olarak verilebilmesi gerekir. Kısaca mahkeme yönetim kurulu üyelerinin sahip oldukları ve kullandıkları yönetim ve temsil yetkilerini, çoğunluğun gücünü kötüye kullandığı, azınlığı ezdiği, ortaklar veya yönetim kurulu üyeleri arasında derin anlaşmazlıklar olduğu, şirketin sürekli zarar ettiği vb. gibi gerekçelerle ellerinden alarak bir temsil kayyımına veremez. Yönetim kayyımlığı, yönetim boşluğu giderilinceye kadar devam eden geçici bir koruma önlemidir. Yönetim kayyımının görevi tüzel kişinin yasal organın oluşması ya da organın çalışmasındaki fiili veya hukuki tıkanıklığın giderilmesi (engelin kalkması) ile sona erer....
Mahkemece, azil ve ortaklıktan çıkarılma konusunda haklı sebebin varlığının tespiti noktasında tahkikat yapılması gerektiği, şirketin yönetim organından yoksun kalmasının söz konusu olmadığı, şirkete yönetim kayyımı atanmasını gerektir bir durum bulunmadığı, davalının ortaklıktan çıkarılması koşullarının gerçekleşip gerçekleşmediğinin yapılacak yargılama sonucunda belirleneceği, dosyada mevcut deliller itibariyle şirkete tedbiren denetim kayyımı atanması talebinin yaklaşık olarak ispat edilemediği, ihtiyati tedbir talebinin koşullarının bulunmadığı gerekçesiyle ihtiyati tedbir talebinin reddine karar verilmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi Kayyım atanması talebine ilişkin davada ... 2. Sulh Hukuk ve ... 2. Sulh Hukuk Mahkemelerince ayrı ayrı yetkisizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü: K A R A R Dava, yönetim kayyım atanması istemine ilişkindir. ... 2. Sulh Hukuk Mahkemesince, davacının yönetim kayyımı atanmasını talep ettiği, küçüğe düşen payların yönetimi talep edilen ... Yapı İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. adlı şirket merkezinin ... adresinde kurulu olduğu anlaşılması nedeni ile kayyım atanması talebinin bahse konu şirketin bulunduğu yer sulh hakimliğinin yetkili olduğu gerekçesi ile yetkisizlik kararı verilmiştir. ... 2. Sulh Hukuk Mahkemesince, kayyım atanması istenilen küçüğün adres araştırma formunun incelenmesinde ve yapılan emniyet araştırması sonucunda adresinin ... mah. ... sok....
