Alacakların yersiz ödemelere mahsubu, en eski borçtan başlanarak borç aslına yapılır, kanunî faiz kalan borca uygulanır. Bu hüküm ilgili hak sahiplerinin muvafakat etmeleri kaydıyla, aynı dosyadan diğer bir hak sahibine yapılan yersiz ödemelere mahsubunda da uygulanır. Yersiz ödemenin gelir ve aylıklardan kesilmesinde, kesintinin başlayacağı ödeme dönemi başı itibarıyla kanunî faizi ile birlikte hesaplanan borç tutarı, gelir ve aylıktan %25 oranında kesilmek suretiyle uygulanır. Yersiz ödemelerin tespiti ile geri alınmasına ve bu maddenin uygulanmasına ilişkin usûl ve esaslar, Kurum tarafından çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.'' şeklinde düzenlemiştir. Açıklanan yasal düzenlemeler çerçevesinde yersiz ödemeler ile hakedilen aylıklar mahsup edilip faiz hesabı yapılarak tarafların hak ve borcu belirlenmesi gerekirken ,yanılgılı değerlendirmeyle yazılı şekilde karar verilmiş olması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma sebebidir....
Hükme esas alınan bilirkişi raporunda davacının alacağı hesaplanırken, davalıya yapılan her bir haksız ve yersiz ödemeye yönelik olarak ödeme tarihlerinden dava tarihine kadar olan süre için gecikme zammı hesaplanmış, bu şekilde tespit edilen miktarlara daha sonra, her bir haksız ve yersiz ödeme tarihi ile dava tarihi arasındaki dönem için ayrıca işlemiş faiz hesabı yapılmak suretiyle, haksız ve yersiz ödenen miktar 2.155,12 TL, gecikme zammı 572,74 TL ve işlemiş faiz 823,62 TL olmak üzere toplam 3.551,48 TL alacak tespit edilmiş, mahkemece taleple bağlı kalınarak 3.148,46 TL'nın ödeme tarihinden itibaren başlayacak yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmiştir....
DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE: Dava, yersiz ödeme gerekçesiyle davacı işverenden talep edilen nakdi ücret desteği fazla/yersiz ödeme yönünden davacının davalı Kurum'a borçlu olmadığının tespiti talebinden ibarettir. HMK'nın 355.maddesi uyarınca, kamu düzenini ilgilendiren ve re'sen istinaf nedeni yapılmasını gerektiren hususlar ile ileri sürülen istinaf nedenleri üzerinden yapılan inceleme sonunda; Davalı tarafça istinafa konu edilen (menfi tespit davasına konu) tutar 13.561,84 TL olup, HMK'nın 341/2.maddesi uyarınca karar tarihi itibariyle kesinlik sınırı olan 17.830,00 TL'nin altında kaldığından, HMK'nın 352/1- b maddesi uyarınca davalı tarafın istinaf başvurusunun kesinlik nedeniyle karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur....
Daha sonra 25.02.2011 tarihinde yürürlüğe giren 6111 sayılı Kanunun .../....maddesine göre fazla ödemelerin %50'si affa uğramıştır. 2022 sayılı Kanun ile ilgili en son 02.08.2013 tarihinde 28726 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan 6495 sayılı "Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun" ile köklü değişiklikler yapılmıştır. 6495 sayılı Kanun ile 2022 sayılı Kanun gereğince ödenen maaşlarının muhtaçlık sınırlarının asgari ücrete göre belirleneceği açıklanmış, aynı kanun ile 02.08.2013 tarihinden önce yersiz ödeme nedeniyle kendisine borç tahakkuk ettirilen vatandaşların borçlarının silindiği açıklanmıştır. Geçici ....madde de "Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihe kadar bu kanun kapsamında yersiz veya fazla ödenmiş aylıklar sebebiyle ilgililer adına çıkarılmış olan borç ve para cezaları ile bunlara ilişkin faizler terkin edilmiş sayılır ve haklarında herhangi bir adli, idari ve icrai takibat yapılmaz" hükmü getirilmiştir. ....
I-İSTEM: Davacı vekili, davacının babasından dolayı hak kazandığı aylıklardan tahakkuk ettirilen yersiz ödeme işleminin iptali ile yersiz ödeme nedeniyle yapılan kesintilerin iptalini ve bu kesintilerin davacıya iadesine karar verilmesini, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davalı kuruma yükletilmesini talep etmiştir. II-CEVAP: Davalı vekili, kurum işleminin yerinde olduğunu belirterek davanın reddini talep etmiştir. A-İLK DERECE MAHKEME KARARI Mahkemece, “davanın kabulü ile, Davacı ...'in babasından dolayı hak kazandığı aylıklardan tahakkuk ettirilen yersiz ödeme işleminin iptali ile, yersiz ödeme nedeniyle yapılan kesintilerin İptaline, bu kesintilerin davacıya iadesine,..” dair karar verilmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ:Asliye Hukuk Mahkemesi Davacı Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı vekili Avukat ... tarafından, davalı ... aleyhine 12/10/2011 gününde verilen dilekçe ile yersiz ödeme nedeniyle alacak istenmesi üzerine mahkemece yapılan yargılama sonunda; davanın konusuz kalması nedeniyle karar verilmesine yer olmadığına dair verilen 01/11/2018 günlü kararın Yargıtayca incelenmesi davacı vekili tarafından süresi içinde istenilmekle temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra tetkik hakimi tarafından hazırlanan rapor ile dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği görüşüldü. Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı kanıtlarla yasaya uygun gerektirici nedenlere, özellikle delillerin değerlendirilmesinde bir isabetsizlik görülmemesine göre yerinde bulunmayan bütün temyiz itirazlarının reddiyle usul ve yasaya uygun olan hükmün ONANMASINA 01/07/2019 gününde oy birliğiyle karar verildi....
gerçek dışı beyanı ve hilesi hallerinde süre aranmaksızın kanunsuz terfi ve intibaka dayanarak ödediği meblağı her zaman geri alabileceğini, bunun dışında kalan hatalı ödemenin ise 60 gün içinde geri alınabileceği şeklinde olduğunu, davaya konu ödemenin hata olarak değerlendirilmese dahi yersiz yapıldığını ve sebepsiz zenginleşme nedeniyle talep edilebileceğini, davalının yersiz ödeme nedeniyle sebepsiz zenginleştiğini, fazlaya ilişkin talep hakkı saklı kalmak kaydıyla 7.154,50 TL nin her bir ödeme tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
Devlet Hastanesinde Başhekim, Başhekim yardımcısı ile hastane müdür ve müdür yardımcısı gibi idari görevlerde yer alan kamu görevlisi olan davalılar ... ile ... haricindeki davalıların da harcama yetkilisi ve gerçekleştirme görevlisi sıfatıyla imzaladıkları hak ediş ödeme belgelerine konu yersiz ödeme miktarları ile sınırlı sorumlu olmak kaydıyla diğer davalı yüklenici Şirket ile birlikte bahse konu yersiz ödendiği sabit olan kamu alacağından müştereken ve müteselsilen sorumlu tutulmaları gerektiği, ancak hizmet alım sözleşmelerinden kaynaklanan hak ediş ödemelerine ilişkin mevzuatın teknik muhasebe ve hukuk bilgisini gerektirmekte olup davalı kamu görevlilerin mesleki formasyonları ile bir ilgisinin bulunmadığı, kamu zararının gerçekleşme biçimi, somut olayın özellikleri ve hakkaniyet ilkesi birlikte gözetilerek alacak miktarlarından ayrı ayrı takdiren % 30 oranında indirim yapılması gerektiği gerekçeleriyle davanın kısmen kabulü ile, dava konusu 156.806,02-TL kamu alacağının davalılardan...
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacı ... vekili Avukat ... tarafından, davalı ... aleyhine 20/03/2012 gününde verilen dilekçe ile yersiz ödeme nedeniyle alacak istenmesi üzerine mahkemece yapılan yargılama sonunda; davanın kısmen kabulüne dair verilen 11/10/2018 günlü kararın Yargıtayca incelenmesi davacı vekili tarafından süresi içinde istenilmekle temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra tetkik hakimi tarafından hazırlanan rapor ile dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği görüşüldü. Dosyadaki yazılara, kararın bozmaya uygun olmasına, delillerin değerlendirilmesinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre yerinde görülmeyen bütün temyiz itirazlarının reddiyle usul ve yasaya uygun olan hükmün ONANMASINA 20/05/2019 gününde oy birliğiyle karar verildi....
b- Dava dilekçesinde, 12.587,76 TL asıl alacak ve 3.398,70 TL işlemiş faiz olmak üzere toplam 15.986,46 TL'nin ödemeye davet yazısının davalı yana tebliğ edildiği 24/03/2010 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte tashili talep edilmiştir. 17/12/2011 tarihli ıslah dilekçesinde ise; aynı miktara haksız fiilin meydana geldiği 2006 yılı Haziran ayından itibaren yasal faiz yürütülmesi istenilerek dava dilekçesi faiz yönünden ıslah edilmiştir. Mahkemece, yersiz ödemenin (asıl alacağın) 9.720,00 TL olduğu tespit edilerek bu miktarın 24/03/2010 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davacıya ödenmesine karar verilmiştir. Davaya konu olayda davacı idarenin zararı, haksız yere yapılan ödeme tarihlerinde doğmuş olup davacı bu tarihten itibaren faiz talep etmeye hak kazanmıştır. Davacının ıslah dilekçesindeki istemi ödeme tarihlerini de kapsar niteliktedir....
