"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : Aile Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Yabancı Mahkeme İlamının Tanınması ve Tenfizi Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm davacı tarafından temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü: Davacı, 17.06.2013 tarihinde İsveç Södertörn İlk Mahkemesinin kararı ile boşandıklarını ve kararın kesinleştiğini belirterek yabancı mahkeme ilamının tanınmasını istemiştir. Mahkemece, sunulan kararın gerekçeli karar olmadığı, ara karar olduğu gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. Davacı vekili, dosyaya yabancı mahkeme ilamının, ilamı veren yargı organı tarafından onanmış ve ilamın kesinleştiğini gösterir o ülke makamlarınca usulen onanmış belgeyi ve tercümesini dosyaya sunmuştur (5718 MÖHUK m. 53). Sunulan yabancı ilamın kesinleştiğini gösteren belgede 1961 tarihli Lahey Sözleşmesinin aradığı apostilde (tasdik şerhi) mevcuttur....
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun'un(5718 sayılı Kanun) 53 üncü maddesi gereğince, davaya konu yabancı mahkeme ilamının, o ülke makamlarınca usulen onanmış aslı veya ilamı veren yargı organı tarafından onanmış örneği ve onanmış tercümesi ile, ilamın kesinleştiğini gösteren ve o ülke makamlarınca usulen onanmış yazı veya belge ile onanmış tercümesinin bulunduğu, dava konusu ilamın tanınması için gerekli olan yasal koşulların oluştuğu, yabancı mahkeme tarafından verilen kararın Türk Mahkemelerinin münhasır yetkisine giren bir hususa ilişkin olmadığı, Türk Kamu düzenine aykırı olmadığı, tarafların boşanmalarına ilişkin yabancı mahkeme kararının boşanmaya ilişkin kısmının tanınmasına karar verilmesi gerektiği, yabancı mahkeme kararının incelenmesinde taraflar arasında sadece boşanma olayının gerçekleştiği ve söz konusu kararda tenfiz gerektiren bir konu bulunmadığı...
Mahkemece, tüm dosya kapsamına göre; dava konusu tenfizi istenen yabancı mahkeme ilamında davacının davalı ...nin ortağı sıfatıyla aldığı hisse senetlerinin teslimi karşılığında para alacağının davalı şirketten tahsiline karar verildiği, bu durumda uyuşmazlığın asliye ticaret mahkemesinde çözülmesi gerektiği gerekçesiyle dava dilekçesinin görev yönünden reddine karar verilmiştir. Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir. Dava, yabancı mahkeme ilamının tanınması ve tenfizi istemine ilişkindir. 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuk Hakkında Kanununun 51/(2). maddesi “tenfiz kararları hakkında görevli mahkeme asliye mahkemesidir.” hükmünü, 6102 sayılı TTK'nın 5/3. maddesi de “asliye ticaret mahkemesi ile asliye hukuk mahkemesi ve diğer hukuk mahkemeleri arasındaki ilişki görev ilişkisi olup, bu durumda göreve ilişkin usul hükümleri uygulanır.” hükmünü haizdir....
HÜKÜM : Kabul (Direnme) Taraflar arasındaki yabancı mahkeme kararının tanınması ve tenfizi davasının bozma ilamına uyularak yapılan yargılaması sonucunda Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiştir. Kararın davalı şirket vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairemizin 05.06.2023 tarih, 2023/1423 E. ve 2023/3466 K. sayılı kararı ile Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir. Dairemiz bozma kararına Mahkemece direnilmesi üzerine karar davalı şirket vekili tarafından temyiz edilmekle 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 373 üncü maddesinin beşinci fıkrası gereğince Dairemizce yapılan incelemede; Mahkemenin direnme kararının yeni bir gerekçeye dayandığı, direnme kararında Anayasa Mahkemesinin iptal kararının gerekçe alındığı anlaşılmış olup bu sebeple dosyanın temyiz incelemesi için Yargıtay Hukuk Genel Kuruluna gönderilmesine karar vermek gerekmiştir....
GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ İDDİANIN ÖZETİ Davacı vekili; müvekkili şirketin davalı ile raasındaki aracılık sözleşmesine dayalı hak edilen aracılık hizmet bedelinin ödenmesi için Katar Devleti Yüksek Yargı Konseyi Asliye Hukuk Mahkemeleri, Medeni Mahkeme, Genel Medeni Altıncı Dairesi tarafından verilmiş olan 30/11/2020 tarih, 2020/962 sayılı kararın tanınması ve tenfizinin talep edildiğini, yabancı mahkeme kararında "birinci davalının davacı lehine 9.889.014 Riyal ödemesine," karar verildiğini, belirterek yabancı mahkeme kararının tanınması ve tenfizine karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
Tanınma ve tenfizi talep edilen Milletlerarası Ticaret Odası Tahkim Mahkemesi'nin 30.10.2010 tarih ve 15532/FM/G2 sayılı hakem davasının, davacısı ..., davalısı ...... olup eser sözleşmesinden kaynaklanan alacak davası sonucunda davacının taleplerinin reddine davalı ... şirketinin 6.587,442,70 Euro tutarındaki alacağının 05.06.2008 tarihinden ödemenin yapıldığı tarihe kadar geçecek süre için hesaplanmak üzere işletilecek yıllık %5 oranındaki basit faiz oranının davacıdan alınarak davalıya ödenmesine ve tahkim giderlerinin de davacı tarafından ödenmesine karar verilmiştir. Yabancı hakem kararının tenfizine ilişkin asliye mahkemesi kararı ile, hakem kararının mahiyetine göre karar ve ilâm harcı alınır. (492 sayılı Harçlar Kanunu'nun 3/II. Maddesi) Buna göre yabancı hakem kararının tenfizini isteyen taraflar, başvurma harcı ve nispi harca tâbi davalarda peşin harç, dava açılırken peşinen alınır. (Prof. Dr....
, mahkeme heyetinin usulüne uygun olmayan şekilde atandığı gerekçeleri ile sınırlı olmak üzere temyiz yolu açık bırakılmış olup, mahkeme kararı kesinleşme şerhinde görüleceği üzere 30.09.2021 tarihinde kesinleştiğini,yabancı mahkeme kararı ile müvekkili lehine 15.000-Euro asıl alacak ile 63.102-çek korunası yargılama gideri ödeme yükümlülüğü getirildiğini,yabancı mahkeme kararının Türkiye'de tanınması ve hükmedilen alacaklara ilişkin kısmın cebri icraya konulabilmesi için tenziline karar verilmesi gerektiğinden işbu davayı açma zarureti hasıl olduğunu beyan ederek yabancı mahkeme tarafından verilen kararın Türkiye'de de geçerli olabilmesi için mahkeme tarafından tenfiz ve tanınması ile yargı giderleri ve vekalet ücretinin karşı tarafa yüklenilmesine karar verilmesini talep etmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Aile Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Tanıma ve Tenfiz Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm davalı ... tarafından temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü: Davacı, yabancı mahkemece verilen boşanma kararının tanınmasını istemiştir. Türk Milletlerarası Özel Hukukunda, yabancı mahkemelerin hukuk davalarına ilişkin olarak verdikleri ve o devletin kanunlarına göre kesinleşmiş bulunan ilamların tenfizi ve tanınmasına ilişkin davalarda; tenfiz dilekçesine, yabancı mahkeme ilamının o ülke makamlarınca usulen onanmış aslı veya ilamı veren yargı organı tarafından onanmış örneği ve onanmış tercümesinin; ilamın kesinleştiğini gösteren ve o ülke makamlarınca usulen onanmış yazı veya belge ile onanmış tercümesinin eklenmesi zorunludur. Bu belgelerde eksiklik varsa yargılama sırasında tamamlanması mümkündür....
Kararı, davacı vekili ve katılma yolu ile davalı şirket vekili temyiz etmiştir. 1- Dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre, davalı şirket vekilinin katılma yolu ile yapmış olduğu temyiz temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir. 2- Dava, yabancı mahkeme kararının tenfizi istemine ilişkin olup, mahkemece, tenfizi istenen yabancı mahkeme kararının kamu düzenine ilişkin TTK’nın 329 ve 405/2. maddelerine aykırı olduğu gerekçesiyle yazılı şekilde hüküm tesis edilmiştir. Davaya konu ... Eyalet Mahkemesi’nin yapmış olduğu yargılama sonucu verdiği kararın dosya içindeki tebliğ belgelerinden anlaşılacağı üzere ... Bakanlığı ... Genel Müdürlüğü aracılığı ile davalı şirket vekili Av. ...’na 30.06.2010 tarihinde tebliğ edildiği ve süresinde yasal yollara başvurulmadan kesinleşmiş bulunduğu anlaşılmaktadır....
maddesi gereğince görevli mahkemenin asliye mahkemeleri olduğu ve görev hususu dava şartlarından olması nedeniyle yargılamanın her aşamasında kendiliğinden nazara alınması gerektiğinden; mahkemelerinin görevsizliğine" görevli ve yetkili mahkemenin Sakarya Nöbetçi Asliye Hukuk Mahkemeleri olduğuna dair karar verilmiştir. Sakarya 1. Asliye Hukuk Mahkemesi ile Sakarya 2. Sulh Hukuk Mahkemesi arasında karşılıklı verilen görevsizlik kararlarına istinaden dosya, HMK 22/1 maddesi uyarınca dairemize görevli mahkemenin belirlenmesi için gönderilmiştir. DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ, HUKUKİ SEBEPLER VE GEREKÇE : HMK 23/1 maddesinde yargı yerinin belirlenmesine ilişkin incelemenin dosya üzerinden yapılabileceği düzenlenmektedir. Bu nedenle dairemizce dosya üzerinden yapılan incelemede: Dava vesayet kararına ilişkin yabancı mahkeme kararının tanınması ve tenfizine ilişkindir. Sakarya 1....
