-KARAR- Asıl dava, muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı tapu iptali ve tescil olmazsa tenkis; birleşen dava ise vasiyetnamenin iptali olmazsa tenkis isteğine ilişkindir....

Asliye Hukuk Mahkemesinde vasiyetnamenin iptali davası açtıklarını, açılan bu dava sürerken tarafların aile büyükleri araya girerek mal paylaşımı yapılacağı vaadiyle tarafları barıştırmaya çalıştıklarını, yapılan görüşmeler sonucu protokol düzenlendiğini, yapılan protokol sonucu anlaşmaya varıldığını ve müvekkillerinin açmış oldukları 1....

Davacı ehliyetsizlik hukuksal nedenine dayalı vasiyetnamenin iptali istemine ilişkindir. Dosya içerisinde mevcut İstanbul 5. Sulh Hukuk Mahkemesinin 15/04/2015 tarih, 2016/226 Esas 2017/819 Karar sayılı veraset ilamına göre 01/03/2016 tarihinde vefat eden Hatice Teciser Engin'in mirasının tamamının hazineye aidiyetine karar verildiği görülmüştür. Yine dosya içerisinde mevcut İstanbul 3. Sulh Hukuk Mahkemesinin 07/11/2017 tarih, 2016/241 Esas 2017/943 Karar sayılı ilamı ile muris Hatice Taciser Engin'e ait Beşiktaş 4. Noterliğinin 31/08/1988 tarihli 46302 yevmiye nolu ve Beşiktaş 4. Noterliğinin 12/03/1991 tarihli 13485 yevmiye nolu düzenleme şeklinde vasiyetnamelerinin açılıp okunduğunun tespitine karar verilmiştir. Bilindiği üzere, TMK.nun 557. maddesinde vasiyetnamenin iptali sebepleri sınırlı olarak sayılmıştır....

Bunlar; 1-Ehliyetsizlik, 2-Vasiyetnamenin yanılma, aldatma, korkutma veya zorlama sonucunda yapılmış olması, 3-Tasarrufun içeriğinin bağlandığı koşullar veya yüklemelerin hukuka veya ahlaka aykırı olması, 4-Tasarrufun kanunda öngörülen şekillere uyulmadan yapılmış olması halleridir. TMK'nun 557. maddesinde sayılan sebeplerin bulunması halinde vasiyetnamenin iptali gerekir. Bu sebepler dışında kalan durumlara dayanılarak ölüme bağlı tasarrufun iptali istenilemez. Muris vasiyetnameye konu taşınmazı 27.04.2009 tarihinde davalıya satmış, daha sonra da 10.08.2011 tarihinde bu taşınmazı davalıya vasiyet etmiştir, murisin ölümünden sonra ... 12. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2014/5 esas, 2015/177 karar sayılı ilamı ile de 27.04.2009 tarihli satış işleminin muvazaalı olduğu kabul edilerek vasiyetnameye konu taşınmazın tapusunun iptaline karar verilmiş, karar 08.06.2015 tarihinde kesinleşmiştir....

DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE; Dava, ehliyetsizlik, irade sakatlığı hukuki nedenlerine dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir. Mahkemece davanın aktif husumet ehliyeti bulunmadığından reddine karar verildiği kararın davacı vekilince istinaf edildiği anlaşılmıştır. Dava taşınmazın aynına ilişkin tapu iptal ve tescil istemine ilişkin olup; 492 sayılı Harçlar Kanunu 16. Maddesine göre, " Değer ölçüsüne göre harca tabi işlemlerde (1) sayılı tarifede yazılı değerler esastır. Müdahelenin men'i, tescil ve tapu kayıt iptali gibi gayrimenkulün aynına taallük eden davalarda gayrimenkulün değeri nazara alınır." Aynı Kanunun 30. Maddesine göre, " Muhakeme sırasında tesbit olunan değerin, dava dilekçesinde bildirilen değerden fazla olduğu anlaşılırsa, yalnız o celse için muhakemeye devam olunur, takip eden celseye kadar noksan değer üzerinden peşin karar ve ilam harcı tamamlanmadıkça davaya devam olunmaz....

Mahkemece; vasiyetnamenin açılması dosyasında mirasçılara henüz tebligatların yapılmadığı ve bu sebeple vasiyetnamenin tenfizi davası açılması için gerekli yasal sürelerin dolmadığı gerekçesiyle, usulüne uygun açılmayan davanın reddine dair verilen karar, davacıların temyizi üzerine Dairece verilen 19.11.2012 tarihli ve 2012/17795 Esas 2012/23824 Karar sayılı kararla; vasiyetnamenin yerine getirilmesi için gerekli olan vasiyetnamenin açılmasına ilişkin şartın gerçekleştiği, vasiyetnamenin davalıya okunduğu tarih ile işbu dava tarihi arasında vasiyetnamenin iptali için öngörülen sürenin dolduğu, davalı tarafça vasiyetnamenin iptaline yönelik dava açıldığının da ileri sürülmemiş olması nedeniyle davanın esasına girilerek taraf delillerinin usulünce toplanılıp değerlendirilmesi ve sonuca göre bir karar verilmesi gerekçesiyle bozulmuş, bozma ilamına uyan mahkemece; davalı tarafça verilen cevap dilekçesinde vasiyetnamenin iptali ve tenkisi def'i olarak ileri sürülmüş ise de, vasiyetnamenin iptali...

nun 95.) maddesinde de ifade edildiği üzere feragat yapıldığı anda karşı tarafın irade beyanına gerek kalmaksızın kesin hüküm sonuçlarını doğurur. Bu bildirimden sonra tek yanlı irade beyanı ile feragattan dönülmesine olanak yoktur. Ne var ki, feragata ilişkin irade açıklamasının gerçeği yansıtmadığı, yanılgı ile ya da baskı altında yapıldığının bildirilmesi halinde bu halin mahkemece, ya aynı dava içerisinde hadise şeklinde ya da başka bir davanın konusu olarak incelenmesi olanaklı ve gereklidir. Ancak, mahkemece yukarıda belirtildiği şekilde feragat beyanından dönülmesi hususunda bir inceleme yapılmış değildir. Bu durumda, davacı ...''...

Maddesi gereği, kamu düzenine aykırılık teşkil eden hususlar hariç tutularak, istinaf neden ve gerekçeleri ile sınırlı olmak üzere yapılan incelemede; Dava, ehliyetsizlik sebebiyle vasiyetnamenin iptali ve kademeli tenkis istemine, birleşen dava ise ehliyetsizlik ve muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı ölünceye kadar bakma akdinin iptali ile mümkün olmaz ise tenkis istemine ilişkindir. Asıl davada; vasiyetnamenin iptali ve tenkis talep edilmiş ise de Lüleburgaz 2. Noterliğince 24/02/2016 tarih ve 01059 yevmiye numarası ile düzenlenen işlemin ölüme bağlı tasarruflardan olan vasiyetname olmadığı, söz konusu işlemin Düzenleme Şeklinde Ölünceye Kadar Bakma Sözleşmesi olduğu, bu nedenlerle davacıların asıl davayı açmakta hukuki yararları bulunmadığı gerekçesi ile asıl davanın reddine karar verilmiş olmasında bir isabetsizlik bulunmamaktadır....

Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme Uyuşmazlık, ehliyetsizlik hukuki nedenine dayalı vasiyetnamenin iptali istemine ilişkindir. 2. İlgili Hukuk 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 114/1-d, 308 inci maddesi, 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 557 inci maddesi 3. Değerlendirme 1. Bölge Adliye Mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür. 2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup asıl ve birleştirilen davada davacılar vekilleri tarafından temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir. VI....

Dava, TMK'nun 557. maddesine dayalı ehliyetsizik sebebiyle vasiyetnamenin iptali istemine ilişkindir. Yargılama sonucu vasiyetnamenin iptali davasının reddine karar verilmiş, verilen karar davacılar vekilince istinaf edilmiştir. Miras bırakanın ölümünden sonra meydana gelmesini arzu etmiş olduğu hususlara ilişkin her türlü irade açıklaması, ölüme bağlı tasarruf olarak nitelendirilir (Öztan, Bilge/Öztan Fırat: “Ölüme Bağlı Tasarruflara İlişkin Medeni Kanunu’ndaki ve Noterlik Kanunu’ndaki Şekil Şartları”, AÜHFD, 65 (4), 2016, s. 3586). Kanun koyucu, miras bırakanın irade özgürlüğüne büyük önem verdiğinden, miras bırakanın iradesinin öldükten sonra da ayakta tutulmasını ve değer taşımasını, yapacağı ölüme bağlı tasarrufların hukuk düzenince korunmasına bağlamıştır (Kılıçoğlu, Ahmet: Miras Hukuku, Ankara 2018, s. 32)....