TMK'nın 545. maddesi uyarınca miras sözleşmesinin geçerli olabilmesi için resmi vasiyetname şeklinde yapılması zorunludur. (Yargıtay İ. B. K. 11.02.1959 tarih 16/14 sayılı Kararı) Vasiyetnamenin açılması ise TMK'nın 596. Maddesinde düzenlenmiş olup vasiyetname açılırken sulh hakimince izlenmesi gereken usul belirtilmiştir. Miras sözleşmesinin ve bu kapsamda yer alan mirastan feragat sözleşmesinin "resmi vasiyetname şeklinde yapılması hususu yalnızca" geçerlilik şekline ilişkin olup, mirastan feragat sözleşmelerinin vasiyetnamelerdeki usul doğrultusunda açılıp okunacağına ilişkin kanunda bir hüküm bulunmadığı gibi noterde düzenlenmiş olan mirastan feragat sözleşmesinin mirasbırakanın ölümü halinde sulh hakimine gönderilmesine dair de bir düzenleme söz konusu değildir. Bu açıklamalar doğrultusunda mahkemece talebin reddine karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiş, bu nedenle hükmün bozulmasına karar verilmiştir....
Vasiyetname açılmasına ilişkin olarak açılan davada ... Mahkemelerince ayrı ayrı yetkisizlik kararı verilmesi nedeni ile dosyada son karar bölge adliye mahkemelerinin faaliyete geçmesinden sonra verilmiş ise de iki farklı bölge adliye mahkemesinin yargı çevresinde kalan mahkemelerce karşılıklı olarak yetkisizlik kararı verilmiş olması ve 5235 sayılı Kanunun 36/3. maddesi gereğince bölge adliye mahkemeleri hukuk dairelerinin görevinin yargı çevresi içerisinde bulunan adlî yargı ilk derece hukuk mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarını çözmek olduğundan yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü; K A R A R Dava, vasiyetname açılması isteğine ilişkindir. ....Mahkemesince, müteveffanın ölmeden önceki son ikametgah adresinin.... olduğu olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir. ... Mahkemesi ise ....Mahkemesi tarafından .... Müdürlüğüne müzekkere yazılarak müteveffa ...'...
ın tüm mal varlığını davalı kızına 02. 11. 2003 tarihinde el yazısı ile düzenlediği vasiyetname ile vasiyet ettiği, vasiyetnamenin Almanya'da Sulh Hukuk Mahkemesinde 20.1. 2006 tarihinde açıldığı, davacıların vasiyetnamenin yasal unsurları taşımadığını miras bırakanın iradesine uygun olarak düzenlenmediğini,saklı paylarının ihlal edildiğini ileri sürerek eldeki davayı açtıkları anlaşılmaktadır. Bilindiği üzere, yabancı mahkemelerden hukuk davalarına ilişkin olarak verilmiş ve o devlet kanunlarına göre kesinleşmiş bulunan ilamların Türkiyede icra olunabilmesi Türk mahkemesi tarafından tenfiz kararı verilmesine bağlıdır. Ne var ki, davaya konu vasiyetname Almanya'da açılmış, ancak Türkiye'de tenfiz edilmemiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi Vasiyetname açılması istemine ilişkin olarak açılan davada İstanbul Anadolu 4. Sulh Hukuk, ... Sulh Hukuk ile Gölköy Sulh Hukuk Mahkemelerince ayrı ayrı yetkisizlik- görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile dosyada son karar bölge adliye mahkemelerinin faaliyete geçmesinden sonra verilmiş ise de iki farklı bölge adliye mahkemesinin yargı çevresinde kalan mahkemelerce karşılıklı olarak yetkisizlik kararı verilmiş olması ve 5235 sayılı Kanunun 36/3. maddesi gereğince bölge adliye mahkemeleri hukuk dairelerinin görevinin yargı çevresi içerisinde bulunan adlî yargı ilk derece hukuk mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarını çözmek olduğundan yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü: K A R A R Dava, vasiyetname açılması istemine ilişkindir....
Davacı vekili dilekçesinde murisin eşi ile birlikte noterden bir vasiyetname düzenleyerek; taşınmazın birinin, önce ölmesi durumunda diğerine, ikisininde ölümü halinde davacıya kalacağı şeklinde tasarrufta bulunduklarını, bu vasiyetin düzenlenmesinden sonra, davalının sağ kalan muris ...’nin yaşlı ve alzaymır hastası olmasından faydalanarak noteri eve getirip, yeni bir vasiyetname düzenleterek, taşınmazın kendisine bırakılmasını sağladığını, vasiyetin geçersiz olduğunu beyan ederek vasiyetnamenin iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Mahkemece, resmi vasiyetnamenin usulüne uygun olarak yapıldığı, vasiyetnamenin tek taraflı bir hukuki muamele olduğu için, vasiyetçinin istediği zaman dönebileceği, rapora göre de, murisin fiil ehliyetinin bulunduğu gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir. Dava, hukuki ehliyetsizlik nedeniyle vasiyetnamenin iptali isteğine ilişkindir. (TMK 510- vd. md.)...
Vasiyetname, geçerli olup olmadığına bakılmaksızın, tesliminden başlayarak bir ay içinde miras bırakanın yerleşim yeri Sulh hakimi tarafından açılır. Vasiyetname açılırken bilinen mirasçılar ve diğer ilgililer açılması sırasında diledikleri takdirde hazır bulunmak üzere çağrılır ve okunur. (TMK.md.596) Vasiyetnamede vasiyeti yerine getirme görevlisi atanmış ise, Sulh Hakimi tarafından bu görev kendisine bildirilir. (TMK.m.550/3) Vasiyetnamenin açılışını müteakip mirasta hak sahibi olanların her birine, vasiyetnamenin kendilerine ilişkin kısımlarının onaylı bir örneği tebliğ olunur. (TMK.md.597) Lehlerine karşılıksız kazandırma yapılan kimselerin ve mirasçıların adresleri belli değilse kendilerine vasiyet ilanen tebliğ edilir. (TMK.md.597/2) Sulh Hakimi vasiyetnamenin kendisine teslimini müteakip gerekli koruma önlemlerini alır, olanak varsa ilgilileri dinleyerek yasal mirasçılara terekenin geçici olarak teslimine yahut resmen yönetilmesine karar verir....
Davada, davacı muris ...ın eşi ve tek mirasçısı olduğu halde, vasiyetname ile tüm mal varlığı davalıya bırakılmak suretiyle mirasçı nasbedilerek kanuni mahfuz hisseye tecavüz edildiğinden, vasiyetname ile yapılan bağışın iptali talep ve dava edilmiştir. Davalı vekili, davacının murisi tehdit ve hayatına kastetmesi nedeniyle hakkında boşanma davası açıldığını, bu nedenle ıskat sebebi gerçekleşmekle davanın reddini savunmuştur. Mahkemece, davanın kısmen kabulü ile tasarrufun ¾ oranında iptali ile davacıya ait olduğunun tespitine karar verilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Mirasçılık ve mirasın geçişi, miras bırakanın ölümü tarihinde yürürlükte olan hükümlere göre belirlenir. (4722 S.K. md.17). Vasiyetnamenin iptali sebepleri Türk Medeni Kanununun 557 ve 558. maddelerinde sınırlı bir şekilde gösterilmiştir. Davacı bu maddelerde düzenlenen iptal nedenleri hakkında bir delil sunmamıştır. Saklı payın ihlali vasiyetnamenin iptal nedenleri arasında bulunmamaktadır....
-TMK'nun 595.maddesi gereğince; mirasbırakanın ölümünden sonra ele geçen vasiyetnamenin geçerli olup olmadığına bakılmaksızın hemen sulh hakimine teslimi zorunlu olup, vasiyetname teslimden başlayarak bir ay içinde açılır ve ilgililere okunur. Vasiyetname usulünce açılıp, okunma kararının kesinleşmesinden sonra vasiyetnamenin iptali için ... yıllık hak düşürücü süre işlemeye başlar. Vasiyetnamenin iptali davasında öncelikle dava konusu vasiyetnamenin açılıp açılmadığı araştırılarak vasiyetnamenin açılmasına ilişkin kararın kesinleşme tarihli şerhini içerir onaylı sureti getirtilerek, dosya içine konulması gerekir. Somut olayda; muris ...'ya ait ... .... Noterliğinin 011067 yevmiye numaralı vasiyetnameye ilişkin ... ....Sulh ......
Vasiyetname, geçerli olup olmadığına bakılmaksızın, tesliminden başlayarak bir ay içinde miras bırakanın yerleşim yeri Sulh hakimi tarafından açılır. Vasiyetname açılırken bilinen mirasçılar ve diğer ilgililer açılması sırasında diledikleri takdirde hazır bulunmak üzere çağrılır ve okunur. (TMK.md.596) Vasiyetnamenin açılışını müteakip mirasta hak sahibi olanların her birine, vasiyetnamenin kendilerine ilişkin kısımlarının onaylı bir örneği tebliğ olunur. (TMK.md.597) Lehlerine karşılıksız kazandırma yapılan kimselerin ve mirasçıların adresleri belli değilse kendilerine vasiyet ilanen tebliğ edilir....
TMK'nun 595.maddesi gereğince; mirasbırakanın ölümünden sonra ele geçen vasiyetnamenin geçerli olup olmadığına bakılmaksızın hemen sulh hakimine teslimi zorunlu olup, vasiyetname teslimden başlayarak bir ay içinde açılır ve ilgililere okunur. Vasiyetname usulünce açılıp, okunma kararının kesinleşmesinden sonra vasiyetnamenin iptali için 1 yıllık hak düşürücü süre işlemeye başlar. Vasiyetnamenin iptali davasında öncelikle dava konusu vasiyetnamenin açılıp açılmadığı araştırılarak vasiyetnamenin açılmasına ilişkin kararın kesinleşme tarihli şerhini içerir onaylı sureti getirtilerek, dosya içine konulması gerekir. Somut olayda temyiz incelemesi için gerekli olan dava konusu vasiyetnameye ilişkin "vasiyetnamenin açılması" dosyasının dosya arasında bulunmadığı ancak dosyada mevcut bazı belgelerin incelenmesinden vasiyetname açılması dosyasının halen derdest olduğu anlaşılmaktadır....
