"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Vakıf Senedi Değişikliğinin Tescili Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiş olup hükmün ... Denetim Makamı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairece dosya incelendi, gereği düşünüldü. KARAR Davacı ... Vekili, dava dilekçesinde, vakıf senedinin 3,4,5 ve 7. maddelerinde yapılan değişikliklerin tescilini istemiş; mahkemece, davanın kabulü ile davacı vakfın vakıf senedinin değiştirilmesine ilişkin olarak İstanbul 32. Noterliği'nin 17/02/2012 tarih ve 2853 yevmiye nolu düzenleme şeklinde vakıf tadil senedinin tesciline karar verilmiştir. Dava, vakıf senedinde yapılmak istenilen değişikliğinin tesciline ilişkindir....
Özakın ile davacının dedesi ve dedesinin kardeşinin davalı vakfın evladı olduğuna ilişkin kesinleşmiş mahkeme kararları bulunduğunu, vakıf senedine göre vakıf gelirinden pay alabilmesi için vakıf evladı olmanın yanında mütevelli olmanın da şart kılındığını ileri sürerek davacının............... Vakfının tevliyete ehil vakıf evladı ve bu suretle galle fazlası almaya hakkı olduğunun tespitine karar verilmesini istemiş; mahkemece, ...... 1. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2004/806-2006/611 sayılı kesinleşmiş ilamı ile vakıf evladı olduğunun tespitine karar verilen davacının babası......... Özakın'ın 08/09/2014 tarihinde vefat ettiğinden davacının galleye müstehik vakıf evladı olduğunun tesbitine ilişkin davasının kabulüne, vakfiyede tevliyet için batın şartı öngörüldüğünden ve davacının kendisinden önceki batında .........
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Dava dilekçesinde, vakıf üyeliğine kabul edilmeyeceği hakkında vakıf yönetim kurulunda alınan kararın iptali istenilmiştir. Mahkemece davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Y A R G I T A Y K A R A R I Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü: Vakıf senedinin 19. maddesinin (I) fıkrasında, vakıf üyeliği sona erenler hakkında yönetim kurulunca karar verileceği belirtilmiş, 7. maddede ise vakfın en yetkili organının genel kurul olduğu hükme bağlanmıştır. Genel kurulu bulunan vakıflarda, yönetim kurulunun verdiği kararlar aleyhine doğrudan yargı yoluna başvurulamaz....
Bir kimsenin belli bir vakfın gallesine hak kazanabilmesi için öncelikle o vakfın kurucusu ile aralarında soy bağının kurulmuş olması (vakıf evladı olduğunun yöntemince saptanması); ayrıca vakıf senedinde evladın galleden (vakıf gelirinden) yararlanacağına ilişkin açık hüküm bulunması ve bunun için belli koşullar öngörülmüş ise bu koşullarında gerçekleşmiş bulunması gerekir. Davacıların galle fazlasına müstehak vakıf evladı olduğunun kanıtlanması gerekir. Bu konuda geçerli olan kanıtlar; davacıların vakfedenle kan bağını gösteren nüfus kayıtları, mahkeme kararları ile galle fazlasına müstehak vakıf evladı olduğunu gösteren veya vakıf evlatları ile irs ilişkisi içinde olduğunu belirleyen veya daha önce vakıftan galle fazlası alan ve bu husus bir defter ile belirlenmiş bulunan kişi için bu defterin dayanağını teşkil eden belgeler ve diğer maddi olgulardır....
Bozma sonrası Bölge Adliye Mahkemesince yapılan yargılama sonucu, "Davacı vakıf evladının işbu davayı açmakta hukuki yararının bulunduğu, dava konusu taşınmazın üst seviyede hadis eğitim ve öğretimi yapılmak/yaptırılmak üzere vakfedilmiş bir ihtisas medresesi olan Dar-ül Hadis (Hadis Medresesi) olduğu, 1984 yılında mütevelli tarafından Genel Müdürlüğe tahsisin yenilendiği, vakfediliş amacına uygun, kullanılma şartlarının bulunmadığı, taşınmazın hali hazırda çağdaş anlamda müze olarak kullanılmadığı, bununla beraber Genel Müdürlük tarafından benzer amaç ve ilmi çalışmalar için kullanıldığı, Vakıf mütevellisinin Genel Müdürlüğün hali hazır kullanım tarzına icazet verildiği, gerek vakıf mütevellisinin bu icazetinde ve gerekse Vakıflar Genel Müdürlüğünün kullanım tarzında vakıf amacına ve vakıflar kanununun 14,15,16. maddelerine aykırı bir yön bulunmadığı, Kanun uyarınca yönetim hak ve yetkisinin vakıf mütevellisinde bulunduğu, vakıf mütevellisinin vakfın amacına yahut kanuna aykırı bir tasarrufunun...
Bütün bunlardan anlaşılacağı üzere vakıf türünün belirlenmesi ve belirlenen vakıf türüne göre çekişmeli taşınmazda vakfın bir hakkının kalıp kalmadığının, taviz bedeli ödenip ödenmeyeceğinin vakıf şerhinin doğrudan kaldırılması gerekip gerekmediğinin hiçbir kuşkuya yer bırakmadan saptanması bu tür davalarda önem kazanmaktadır. Hal böyle olunca vakıflara ait tapu kaydı ilk tesisinden getirtilmeli, vakıf durumunu gösterir kayıtlar ve dayanılan diğer belgeler merciinden istenmeli, ... Genel Müdürlüğünden kayda işaret edilmiş vakfın türü hakkında bilgi alınmalı ve HUMK.nun 275. maddesi uyarınca yukarıdan beri sayılan ilkeleri kapsar biçimde bilirkişi görüşüne başvurularak sonucuna uygun bir hüküm kurulmalıdır. Mahkemece tüm bu hususlar bir yana bırakılarak somut olaya uygun düşmeyen bazı gerekçelerle davanın reddedilmiş olması doğru olmamış, eksik inceleme araştırma ve yanılgılı değerlendirme sonucu verilen kararın bozulması gerekmiştir....
Sözü edilen 5737 sayılı Vakıflar Kanununun 18.maddesi hükmüne göre; icareteyn ve mukataalı vakıf şerhi bulunan gerçek ve tüzel kişilerin mülkiyetinde veya tasarrufundaki taşınmazlar taviz bedeline tabiidir. Kanunun 3.maddesinde yapılan tanıma göre de; Mukataalı vakıf, zemini vakfa üzerindeki yapı ve ağaçlar tasarruf edene ait olan ve kirası yıllık olarak alınan vakıf taşınmazlarını, icareteynli vakıf ise, değerine yakın peşin ücret ve ayrıca yıllık kira alınmak suretiyle süresiz olarak kiralanan vakıf taşınmazlarını ifade eder.Bu halde somut uyuşmazlığın çözümü için ......
sını ve 1999-2000 yılı teftiş payını ödemedikleri, böylece vakıf senedinde yazılı koşullara, yürürlükteki yasa, tüzük ve yönergelere uymadıkları ileri sürülerek; davalı vakıf yöneticilerinin Türk Medeni Kanunu Hükümlerine Göre Kurulan Vakıflar Hakkında Tüzüğün 23. ve 24. maddeleri uyarınca görevden alınmalarına karar verilmesi istenilmiştir. 1-Dava, yukarıda özetlenen dava dilekçesinde belirtilen nedenlerle vakıf yöneticilerinin görevden alınmaları istemine ilişkindir. Davanın yasal dayanağını 4721 Sayılı Türk Medeni Kanununun 112. ve Türk Medeni Kanunu Hükümlerine Göre Kurulan Vakıflar Hakkında Tüzüğün 23. maddeleri oluşturmaktadır. Anayasanın "Temel Haklar ve Ödevler" kısmında düzenlenen ve "Dernek Kurma Hürriyeti" başlığını taşıyan 33. maddesinin son fırkasında "bu madde hükümleri vakıflarla ilgili olarak da uygulanır" denilmektedir....
Kanununun 18.maddesi hükmünce; miri arazilerden mukataalı hayrata tahsis edilmeyenler ile aşar ve rüsumu vakfedilen taşınmazlar dışındaki icareteyn ve mukataalı vakıf şerhi bulunan gerçek ve tüzel kişilerin mülkiyetinde veya tasarrufundaki taşınmazlar taviz bedeline tabidir. Yasanın 3.maddesinde yapılan tanıma göre de, mukataalı vakıf: zemini vakfa üzerindeki ... ve ağaçlar tasarruf edene ait olan ve kirası yıllık olarak alınan vakıf taşınmazlarını, icareteynli vakıf ise; değerine yakın peşin ücret ve ayrıca yıllık kira alınmak suretiyle süresiz olarak kiralanan vakıf taşınmazlarını ifade eder. Hal böyle olunca somut uyuşmazlığının çözümü için, kayda işlenen “... ... ... Vakfı”nın mukataalı veya icareteynli vakıf olup olmadığının veya miri arazilerde mukataalı hayrata tahsis edilmeyen ile aşar ve rüsumu vakfedilen taşınmazlardan bulunup bulunmadığının yöntemince araştırılması gerekir....
Kanununun 18.maddesi hükmünce; miri arazilerden mukataalı hayrata tahsis edilmeyenler ile aşar ve rüsumu vakfedilen taşınmazlar dışındaki icareteyn ve mukataalı vakıf şerhi bulunan ... ve tüzel kişilerin mülkiyetinde veya tasarrufundaki taşınmazlar taviz bedeline tabidir. Yasanın 3.maddesinde yapılan tanıma göre de, Mukataalı vakıf: zemini vakfa üzerindeki yapı ve ağaçlar tasarruf edene ait olan ve kirası yıllık olarak alınan vakıf taşınmazlarını, icareteynli vakıf ise; değerine yakın peşin ücret ve ayrıca yıllık kira alınmak suretiyle süresiz olarak kiralanan vakıf taşınmazlarını ifade eder. Hal böyle olunca somut uyuşmazlığının çözümü için, kayda işlenen «... ... Vakfı»mukataalı veya icareteynli vakıf olup olmadığının veya miri arazilerde mukataalı hayrata tahsis edilmeyen ile aşar ve rüsumu vakfedilen taşınmazlardan bulunup bulunmadığının yöntemince araştırılması gerekir....
